اعتیاد به دیازپام؛ عوارض جانبی، علائم و شیوه‌های درمانی آن
والیوم در عصر اضطراب
در روند ترک دیازپام ممکن است تشنج رخ دهد. در نتیجه، افرادی که اعتیاد به دیازدپام (والیوم) دارند بهتر است وارد یک برنامه رسمی درمانی اعتیاد شوند.
درمان اعتیاد به دیازپام یا والیوم چیست؟
در دوره درمانی، بیماران می‌توانند با کمک یک تیم پزشکی واجد شرایط، از اعتیاد خارج شوند. سپس، درمان جامع می‌تواند به افراد کمک کند تا به علل ریشه‌ای اعتیاد به قرص آرام‌بخش دیازپام رسیدگی کنند و مهارت‌های لازم برای هوشیاری مادام العمر را به دست آورند.
در سراسر جهان، بیش از دو میلیارد قرص دیازپام در یک سال فروخته می‌شود. بیش از پانصد داروی مشتق‌شده با دیازپام ساخته می‌شود که شناخته شده‌ترین نام تجاری والیوم valium است. سازمان بهداشت جهانی والیوم را یک داروی ضروری می‌داند که باید جزء لاینفک یک سیستم بهداشتی درست باشد. اثربخشی این دارو و طیف وسیعی از شرایطی که درمان می‌کند، آن را به یک نام آشنا تبدیل کرده است.
اما استفاده گسترده از این دارو هم برای مصارف درمانی و هم برای مصارف تفریحی میلیون‌ها نفر را به وابستگی به دیازپام سوق داده است. بسیاری از آن افراد، پول، سال‌های زیادی از زندگی و روابط خود را به دلیل اعتیاد به والیوم از دست می‌دهد.
خوشبختانه، روش‌های درمانی تثبیت‌شده و مبتنی بر شواهد می‌تواند بعضی آسیب‌هایی را که سوء‌مصرف ناسالم دیازپام می‌تواند به بار آورد برطرف کند.
دیازپام چیست؟
والیوم (دیازپام) یک بنزودیازپین، دسته‌ای از داروهای ضد افسردگی است که اغلب برای درمان انواع استرس‌های روانی یا فیزیکی استفاده می‌شود.
در درجه اول، شرایطی که دیازپام برای آنها تجویز می‌شود عبارتند از:
اختلالات اضطراب
ترک الکل
بی‌خوابی
اسپاسم عضلانی
تشنج
مؤسسه ملی سلامت روان تخمین می‌زند که بیش از هجده درصد از جمعیت بزرگسال ایالات متحده در یک سال معین نوعی از اختلال اضطراب anxiety disorder را تجربه می‌کنند. این توضیح می‌دهد که چرا بیش از صد و پنجاه فرمول مختلف برای بنزودیازپین دیازپام وجود دارد.
حتی در انگلستان نیز به دلیل فشار مالی ناشی از رکود بزرگ سال 2007، تعداد نسخه‌های والیوم طی سه سال یازده درصد افزایش یافت. به گزارش نشریه تلگراف، پزشکان در آن سال پنج میلیون بار دیازپام تجویز کردند.
در واقع، نشریهAnesthesia Progress می‌گوید دیازپام «بنزودیازپین پایه» و «پدربزرگ» دسته داروهای بنزودیازپین است. این دارو بیش از چهل سال است که در دسترس است و تا به امروز یک داروی تجویزشده رایج است.
آیا دیازپام یک بنزودیازپین است؟
بنزودیازپین‌ها به طور گسترده برای اثربخشی آنها تجویز می‌شوند. علاوه بر خاصیت ضد اضطرابی، برای درمان تشنج و حمله عصبی، و همچنین باز شدن گرفتگی عضلات نیز استفاده می‌شود. بنزودیازپین‌ها همچنین می‌توانند طیف وسیعی از شرایط از جمله اختلال هراس، اختلال افسردگی حاد و اختلال اضطراب را درمان کنند.
کالج سلطنتی روانپزشکان (The Royal College of Psychiatrists) توضیح می‌دهد که بنزودیازپین‌ها با تحریک مغز برای ترشح یک انتقال‌دهنده عصبی به نام GABA عمل می‌کنند. در شرایط عادی،GABA فعالیت الکتریکی و شیمیایی در سیستم عصبی مرکزی را تنظیم می‌کند.
در افراد مبتلا به شرایط خاصی که باعث تحریک در سیستم عصبی‌شان می‌شود (که منجر به حملات عصبی، حملات اضطراب و غیره می‌شود)، مغز آنها نمی‌تواند GABA کافی برای مهار احساسات و واکنش‌های آنها تولید کند. بنزودیازپین‌هایی مانند دیازپام مغز را به سمت تولید GABA تحریک می‌کنند تا انگیزه واکنش همراه با وحشت یا اضطراب در یک موقعیت استرس‌زا از بین برود.
به گزارش ای‌بی‌‌سی نیوز، بنزودیازپین‌های مختلف سرعت شروع متفاوتی دارند یا مدت‌زمان اثرگذاری‌شان از هم متفاوت است. اثرات دیازپام را می‌توان به‌سرعت احساس کرد، که یکی از دلایلی است که این دارو به طور گسترده مصرف می‌شود.
در مجله اعتیاد بیشتر بخوانید
بهترین روش‌های درمان اعتیاد به مواد مخدر
والیوم در عصر اضطراب
سال 1977، مجله بین المللی خدمات بهداشتی گزارش داد که تغییر عوامل اقتصادی و اجتماعی باعث شده است که پزشکان داروهای بیشتری مانند والیوم را برای مراجعان تجویز کنند. مقاله‌ای در سال 2012 از رویترز گزارش داده است که « شیوع اختلالات اضطرابی گزارش‌شده از سال 1980 تاکنون بیش از 1200 درصد افرایش داشته است.»
حالا پرسشی که مطرح می‌شود این است که «آیا ما در یک همه‌گیری اضطراب هستیم؟» مقاله‌ای در سال 2013 از Salon هم این پرسش را مطرح کرد که «آیا فشار جامعه بر پیشرفت و موفقیت باعث ایجاد فرهنگ اضطراب، افسردگی و اختلال در عملکرد شده است؟»
بنابراین، جای تعجب ندارد که نشریه گاردین به نقل از مجله نیویورکر می‌گوید نسخه‌های بنزودیازپین از سال 2006 تا 2012، هفده درصد افزایش یافته است. این منجر به فروش نود و چهار میلیون دارو در سال می‌شود.
با این تفاصیل، توجه به این نکته مهم است که مصرف والیوم و دیازپام در دز بالا می‌تواند خطرات زیادی در بر داشته باشد، چرا که دارویی بسیار قدرتمند است. خبرگزاری رویترز با اشاره به افزایش شدید اختلالات اضطراب گزارش‌شده در سال‌های اخیر، خبر از خطر استفاده بیش از حد والیوم در صورت مصرف طولانی‌مدت آن می‌دهد. این در حالی است که مصرف کوتاه‌مدت این دارو چنین خطراتی را در بر نخواهد داشت.
سایر بنزودیازپین‌ها و داروهای مرتبط عبارتند از:
کلونوپین
آتیوان
زولپیدم
هالسیون
لونستا
Phenibut
اعتیاد به والیوم چیست؟
دانشگاه استنفورد بعضی علائم و نشانه‌های اعتیاد به والیوم را فهرست می‌کند:
اختلال در حافظه
رفلکس‌های خفیف
حالت تهوع
مردمک‌های گشادشده
ولع مصرف بیشتر والیوم و تلاش برای ایجاد احساس آرامش بیشتر
لکنت زبان
مشکل در تمرکز
البته لازم به ذکر است که مصرف طولانی‌مدت دیازپام، قطع مصرف آن را به دلیل بدتر شدن شیوه زندگی، دشوار می‌کند. دیلی میل هشدار می‌دهد که در این زمینه، والیوم «اعتیادآورتر از هروئین» است و داستان زنی را روایت می‌کند که برای مقابله با افسردگی ناشی از پایان ازدواجش از این دارو مصرف می‌کند. این شروع یک عادت ده ساله بود. هنگامی که او مصرف خود را کاهش داد، دچار اسپاسم عضلانی شد که باعث شد نتواند از پله ها بالا برود، و همچنین با اختلال در حافظه و گفتار و حمله قلبی مواجه شد.
یک معتاد سابق به قرص والیوم می‌گوید که سه سال طول کشید تا از شرّ اعتیاد خود خلاص شود؛ وضعیتی که به قیمت از دست رفتن خانه، شغل و ازدواج او تمام شد. او به اندازه کافی غذا نمی‌خورد و نمی‌خوابید و دردهای شدید شکمی داشت که باعث استفراغش می‌شد. با وجود این، این مقاله به نقل از نیویورک‌تایمز می‌گوید که پزشکان در بریتانیا سالانه بیش از یازده میلیون نسخه برای بنزودیازپین‌ها می‌نویسند.
با دیازپام و اعتیاد به آن آشنا شوید
مروری بر سوء‌مصرف بنزودیازپین
درمان همراه با بستری
مثل هر داروی بنزوی دیگر، سم‌زدایی تحت نظر پزشک برای سم‌زدایی دیازپام هم ضروری است و مصرف‌کنندگان این دارو هرگز نباید بدون نظارت پزشکی اقدام به سم‌زدایی از آن کنند. در یک مرکز درمانی، کارکنان حرفه‌ای مراقبت‌های بهداشتی، یک ارزیابی ذهنی و روان‌شناختی کامل از مصرف‌کننده را قبل از شروع فرایند ترک دیازپام انجام میدهند. این کار باید با دقت انجام شود تا از ایجاد بدترین علائم ترک جلوگیری شود. برای این منظور، کارکنان ممکن است داروهای ضد تشنج، ضد حمله یا ضد اضطراب را برای تسهیل روند درمان تجویز کنند.
علاوه بر سم‌زدایی پزشکی، درمان کلی برای رسیدگی به دلایل ریشه‌ای که در وهله اول منجر به اعتیاد شده است هم مورد نیاز است. یادگیری نحوه تحلیل آسیب‌های روحی و روانی ناشی از اعتیاد به دیازپام و همچنین نحوه عملکرد روزمره بدون نیاز به یک بطری قرص بسیار مهم است. تنها در این شکل از درمان است که مراجعه‌کننده و درمانگر روی رسیدن به استراتژی‌هایی برای کمک به مراجعه‌کننده که وسوسه استفاده از دیازپام دارد و همچنین شکل واکنش به موقعیت‌هایی که منجر به این وسوسه‌ها می‌شوند، با هم همکاری می‌کنند.
یکی از ابزارهای کلیدی در این مرحله از درمان، شکلی از درمان است که به نام درمان شناختی رفتاری شناخته می‌شود، که با بررسی افکار و الگوهای رفتاری مراجعه‌کننده تلاش می‌کند فرایندهایی را که منجر به اعتیاد می‌شود تشخیص دهد. هنگامی که این الگوها شناخته شدند، یک درمانگر می‌تواند مراجعه‌کننده را به سمت ایجاد الگوهای جدیدتر و سالم‌تر هدایت کند که می‌تواند به عنوان دفاعی در برابر خطر لغزش استفاده شود. دانشگاه واشنگتن توضیح می‌دهد که مفهوم شناسایی و اصلاح فرایندهای فکری مضر، پایه و اساس پیشگیری از لغزش است. هنگامی که مراجعان این درمان رسمی را تکمیل کردند، ضروری است با یک گروه پشتیبانی که می‌تواند به آنها کمک کند اصول درمان را در ذهن تازه نگه دارند، ارتباط برقرار کنند. در این مرحله، گروه‌های دوازده قدمی و سایر برنامه‌های مراقبتی پس از آن، شبکه‌ای از همتایان را در اختیار مراجعه‌کننده قرار میدهند که تجربیات مشابهی را پشت سر گذاشته‌اند و به زبان این مرحله از بهبودی صحبت می‌کنند. اگر مشتری نیاز به صحبت با کسی داشته باشد، این همتایان آنجا هستند و وقتی «نه» گفتن به والیوم تبدیل به یک مبارزه می‌شود، می‌توانند با هم همراهی و همبستگی داشته باشند.
درمان سرپایی
در صورتی که اعتیاد به والیوم به اندازه‌ای نباشد که نظارت و محافظت در برابر محرک‌های لغزش را نیاز داشته باشد، ممکن است گزینه درمان سرپایی به مراجعان پیشنهاد شود. این در صورتی ممکن است که افراد در مراحل نسبتاً اولیه اعتیاد به دنبال کمک باشند، پیش از آنکه از نظر جسمی و روانی به والیوم برای گذراندن زندگی روزمره خود وابسته شوند. صرف‌نظر از اینکه کدام نوع درمان «سرپایی یا بستری» برای درمان اعتیاد، مناسب تلقی می‌شود، سم‌زدایی پزشکی با نظارت بیست‌وچهار ساعته برای سم‌زدایی والیوم توصیه می‌شود.
در این شکل درمان، مراجعه‌کننده هر شب به خانه برمی‌گردد. در واقع، او پس از شرکت در جلسات درمانی، یا دریافت دز تعیین‌شده دارو، ممکن است آزادانه به زندگی خصوصی خود بازگردد، درگیر تعهدات کاری، تحصیلی یا خانوادگی باشد. با این حال،The Fix هشدار می‌دهد یکی از شروط بسیاری که برای مراجعان واجد شرایط درمان سرپایی تعیین می‌شود این است که مراجعه آنها به مراکز درمانی باید مکرر و منظم باشد، شاید لازم باشد که بیشتر روز خود را در آنجا بگذرانند.
مراجعه‌کنندگان سرپایی هم تشویق می‌شوند که به یک گروه دوازده‌قدمی بپیوندند تا به حفظ پرهیز کمک کنند. صرف‌نظر از وضعیت درمان، اعتیاد به والیوم هنوز یک اعتیاد است و هوشیاری از آن نیاز به محافظت و مراقبت دارد.
مانند بسیاری از اعتیادهای به داروهای تجویزی، ایجاد وابستگی به والیوم می‌تواند باعث افزایش آسیب شود؛ این چنین می‌شود که «درمان معجزه‌آسا» فرضی برای اضطراب یا بی‌خوابی خود به منبع استرس و نگرانی تبدیل می‌شود. با این حال، با درمان، بهبودی و سلامتی همیشه امکان‌پذیر است و همان اعتیاد به والیوم که زندگی شما را تهدید می‌کند می‌تواند به چیزی در گذشته تبدیل شود.