همه آنچه باید درباره ترک داروهای اپیوئیدی بدانید
افراد برای تسکین درد بعد از جراحی سراغ داروهای اپیوئیدی میروند
ترک داروهای اپیوئیدی یک فرایند پیچیده و دشوار است که هم جسم و هم روان فرد را تحت تأثیر قرار میدهد. اعتیاد به این داروها که معمولاً برای تسکین دردهای شدید تجویز میشوند، ممکن است حتی پس از مصرف کوتاهمدت نیز رخ دهد.
دکتر آصف الیاس، رئیس بنیاد مرکز ارتوپدی راثمن در فیلادلفیا، در مصاحبهای با مجله Health بیان کرده است که اختلال در مصرف داروهای اپیوئیدی opioids ناشی از ترکیبی پیچیده از عوامل ژنتیکی، رفتاری، محیطی و موقعیتی است. او توضیح میدهد که اغلب افراد برای تسکین دردهای ناشی از جراحی یا جراحات به این داروها روی میآورند، اما این داروها به سرعت میتوانند اعتیاد ایجاد کنند. به گفته کلینیک مایو، مصرف اپیوئیدها تنها به مدت پنج روز کافی است تا خطر ادامه مصرف تا یک سال بعد افزایش یابد.
دکتر الیاس توصیه میکند که متخصصان پزشکی با ارائه اطلاعات دقیق درباره خطرات احتمالی داروهای اپیوئیدی و آموزشهای پیشگیرانه پیش از عمل به بیماران، به کاهش احتمال وابستگی به این داروها کمک کنند. آگاهی دادن به بیماران درباره ریسکهای این داروهای مخدر میتواند نقش مهمی در جلوگیری از ایجاد اعتیاد داشته باشد.
در مجله اعتیاد بیشتر بخوانید
بهترین روشهای درمان اعتیاد به مواد مخدر
اشلی مکگی، قائم مقام رئیس واحد پرستاران مرکز درمانی ماونتنساید در کنتیکت میگوید اختلال مصرف اپیوئید ها (یا مواد افیونی) میتواند تا حدی به دلیل وجود اختلالات روانی مثل اضطراب و افسردگی، استعداد ژنتیک به سوءمصرف مواد، سابقه سوءمصرف در خانواده، درد مزمن یا ویژگیهای شخصیتی افراد رخ دهد.
مکگی در گفتوگو با نگارنده این مقاله میگوید: «در کل، اعتیاد یک عدم تعادل شیمیایی در مغز است که باعث میشود فرد میل به مصرف زیاد مواد یا دارو داشته باشد.»
چه زمانی باید به فکر ترک داروهای اپیوئیدی افتاد؟
به گفته دکتر مکگی و دکتر آصف الیاس، یکی از مشکلات مصرف طولانیمدت داروهای مخدر انزوای اجتماعی، ورود به موقعیتهای پرخطر، و مواجهه با بحرانهای مالی است. بعد از عمل جراحی، آگاهی از زمانی که باید مصرف این داروها را متوقف کرد و برای جلوگیری از وابستگی به دنبال درمان رفت، بسیار حیاتی است.
نشانههای هشداردهندهای که فرد را ملزم میکند ترک داروهای اپیوئیدی را جدی بگیرد و به دنبال کمک حرفهای برود شامل موارد زیر میشود:
– میل و وسوسه دائمی به مصرف دارو
– نیاز به افزایش دوز برای احساس همان تأثیر اولیه
– کاهش توانایی عملکرد در زندگی روزمره بدون مصرف دارو
– عطش ذهنی و فیزیکی به دارو
– بیانگیزگی برای انجام فعالیتهای روزمره
– رفتارهای نامعقول و تغییرات خلقوخو
– کاهش توجه به مراقبت از خود
– مشکلات مالی
– سپری کردن زمان زیاد بهتنهایی
این علائم نشاندهنده وابستگی جدی به داروهای مخدر است که نیاز به مداخله پزشکی دارد.
نشانههای ترک داروهای ضددرد چیست؟
به گفته انجمن روانپزشکی آمریکا، یکی از نشانههای اختلال مصرف داروهای اپیوئیدی، تجربه احساسی شبیه به ترک در صورت قطع مصرف دارو است. حتی اگر هنوز به سطحی نرسیدهاید که به عنوان اختلال شناخته شود، این احساسات میتوانند همچنان در شما بروز کنند.
دکتر سارا فلچر، پزشک ارشد مرکز درمانی استنداستون در دنور، در مصاحبهای با نگارنده این تحقیق توضیح میدهد: «ترک به معنای ناراحتی جسمانی و روانی بعد از قطع مصرف مواد مخدر یا داروهای روانگردان است.» وی میگوید نشانههای ترک اپیوئید ها، بین ۲۴ تا ۷۲ ساعت پس از آخرین مصرف ظاهر میشوند.
نشانههای جسمانی ترک:
– سرگیجه
– شکمدرد
– سردرد
– تعریق شدید
– خستگی
– گرفتگی عضلات
– عطسههای مداوم
نشانههای روحی و روانی:
– نومیدی
– از دست دادن علاقه به فعالیتها
– بیاشتهایی
– عدم تمرکز
– آشفتگی
– پرخاشگری
این علائم نشاندهنده ترک و نیاز به پیگیری درمانی فوری هستند، چرا که مدیریت این علائم به جلوگیری از عود مصرف کمک میکند.
نشانههای ترک داروهای اپیوئیدی چقدر طول میکشد؟
به گفته فلچر، نشانههایی همچون سرگیجه، شکمدرد، نومیدی و بیاشتهایی بیست و چهار تا هفتاد و دو ساعت بعد از آخرین مصرف داروهای اپیوئیدی خودشان را نشان میدهند. اما مدتزمان ماندگاری این نشانهها متفاوت است و یک متخصص باید بر آنها نظارت داشته باشد.
با دلایل روانی اعتیاد آشنا شوید
یک مرکز ترک اعتیاد استاندارد چه ویژگیهای دارد؟
ترک داروهای اپیوئیدی چگونه است؟
به گفته مکگی، ترک ناگهانی داروهای اپیوئیدی میتواند وسوسهانگیز باشد، اما این اقدام به شدت خطرناک است و میتواند نشانههای ترک را تشدید کرده و فرد را در معرض مصرف دوباره افراطی قرار دهد، که ممکن است عواقب مهلکی به همراه داشته باشد.
همه متخصصان بر این نکته تأکید دارند که ترک اپیوئید ها فرایندی پیچیده و دشوار است و بهندرت میتوان بدون کمک متخصص آن را با موفقیت انجام داد. آنجلا ال. رابینسون، مدیر بالینی مرکز مشاوره نورثنود از دوور، دلاور، معتقد است: «بدن در طول ترک، تغییرات جسمانی و روانی شدیدی را تجربه میکند. داشتن یک متخصص ترک اعتیاد یا تیم درمانی برای هدایت و پشتیبانی فرد در این مسیر، نقش مهمی در رسیدن به بهبودی دارد.»
فرایند ترک داروهای اپیوئیدی میتواند به صورت سرپایی یا تحت نظارت در بیمارستان یا کلینیک انجام شود. دکتر سارا فلچر نیز اشاره میکند که بسیاری از افراد علاقهمند به روشهای سرپایی میتوانند به روانشناس مراجعه کرده یا در برنامههای درمانی دارویی شرکت کنند. این برنامهها به کاهش تدریجی مصرف کمک کرده و در عین حال، نشانههای ترک را مدیریت میکنند.
به گفته رابینسون، معمولاً این نوع برنامهها شامل رواندرمانی و استفاده از داروهای کنترلکننده علائم ترک میباشد تا فرایند بهبودی به صورت اصولی و ایمن دنبال شود.
داروهایی که نشانههای ترک داروهای مخدر را کاهش میدهند
در مراکز ترک اعتیاد، معمولاً از متادون و بوپرنورفین برای کمک به کاهش عطش و نشانههای ترک داروهای اپیوئیدی استفاده میشود. به گفته مؤسسه ملی سوءمصرف مواد (NIDA)، متادون با فعال کردن گیرندههای اپیوئید و محدود کردن اثرات این دراگ، این کار را انجام میدهد. مصرف بیش از ۶-۵روز متادون توصیه نمیشود چون اعتیادآور است و ترک آن بسیار مشکل. بوپرنورفین هم همچون متادون عمل میکند اما گیرندههای اپیوئید را به همان اندازه فعال نمیکند.
البته دکتر الیاس میگوید اگر فرد کمتر از چند هفته داروهای اپیوئیدی را مصرف کرده باشد، نیازی به مراجعه به برنامههای درمانی نیست. اما اگر نشانههای ترک یا عطش در فردی که بعد از مدت کوتاهی مصرف تصمیم به ترک گرفته است، دیده شد، توصیه میشود سراغ کمک حرفهای برود.
مراقبت سرپایی یا بیمارستانی برای ترک داروهای ضددرد اپیوئیدی
برای افرادی که به اختلال مصرف داروهای اپیوئیدی دچار هستند، گزینههای مختلفی برای درمان وجود دارد که شامل درمان بیمارستانی با مراقبتهای تماموقت نیز میشود. در این حالت، متخصصان پزشکی به صورت پیوسته بر علائم و روند ترک بیماران نظارت میکنند تا از بروز عوارض جدی جلوگیری شود.
انتخاب بین مراقبت سرپایی یا بستریشدن بستگی به شدت علائم ترک، وضعیت مالی و برنامه زمانی بیمار دارد. تحقیقات نشان دادهاند که درمان سرپایی، بهخصوص برای بیماران با علائم خفیفتر، نتایج بهتری داشته و خطر بستریشدن مجدد یا اوردوز در یک سال بعد از ترک را کاهش میدهد. این امر ناشی از ایجاد تعادل بهتر میان زندگی روزمره و فرایند درمان است که فرد را قادر میسازد ترک را به شکل پایدارتری مدیریت کند.
ترجمه مجله اعتیاد: آزاده اتحاد
references
داروهای مخدر اپیوئید (Opioid) یا مواد افیونی به مجموعه مواد طبیعی و شیمیایی مسکن شبیه به مرفین گفته میشود. این مواد از مشتقات تریاک هستند. برخی از مواد این گروه شامل: فنتانیل، پتیدین، متادون، مپریدین، کدئین، مورفین، بوپرنورفین و ترامادول با توجه به خواصی که دارند برای ایجاد بی دردی در اعمال جراحی یا بیماران بسیار بدحال یا غیر قابل علاج استفاده میشوند، اما استفاده طولانی از آنها نیز می تواند اعتیاد آور باشد.
برخی از نمونههای اپیوئیدها (مواد مخدر افیونی) شامل موارد زیر هستند:
1. مورفین: معمولاً برای تسکین درد شدید استفاده میشود.
2. کودئین: دارویی که به طور رایج برای تسکین دردهای ملایم تا متوسط و همچنین درمان سرفه تجویز میشود.
3. اکسیکدون: داروی اپیوئیدی قوی که معمولاً برای دردهای شدید پس از جراحی یا آسیبدیدگی تجویز میشود.
4. فنتانیل: یک اپیوئید بسیار قوی که اغلب برای دردهای شدید و مزمن، به خصوص در بیماران سرطانی، استفاده میشود.
5. هیدروکودون: یک داروی ترکیبی برای دردهای متوسط تا شدید.
6. ترامادول: اپیوئیدی که برای دردهای متوسط تا نسبتاً شدید تجویز میشود.
این مواد به دلیل تأثیرات قوی و خطر بالای اعتیاد، باید با احتیاط مصرف شوند.