همه آنچه باید درباره ترک داروهای اپیوئیدی بدانید
افراد برای تسکین درد بعد از جراحی سراغ داروهای اپیوئیدی می‌روند
تحریریه اعتیاد
در فرایند ترک داروهای اپیوئیدی، جسم و عواطف شما شرایط پیچیده‌ای را تجربه خواهد کرد؛ مجبور نیستید این فرایند را تنها پشت سر بگذارید.
نمی‌توان از اختلالات مصرف مواد بدون بحث درباره ترک حرف زد. همه کسانی که با اعتیاد دست و پنجه نرم کرده‌اند، تأیید می‌کنند که ترک مواد کار آسانی نخواهد بود. درباره داروهای اپیوئیدی (یا مورفین‌محور) که اغلب در مواقع اضطراری مصرف می‌شود، فرایند ترک می‌تواند حتی پیچیده‌تر باشد.
لازم نیست حتماً به داروهای ضددرد اُپیوئیدی opioids اعتیاد داشته باشید تا نشانه‌های معمول ترک را تجربه کنید، همین که در مصرف این داروها اختلال داشته باشید برای بروز این نشانه‌ها کافی است. آصف الیاس، رئیس بنیاد مرکز ارتوپد راثمن مخصوص آموزش و تحقیق درباره داروهای اپیوئیدی در فیلادلفیا در گفت‌وگو با Health می‌گوید، همین وجود اختلال در مصرف «نتیجه فعل و انفعالات پیچیده میان عوامل ژنتیکی، رفتاری، محیطی و موقعیتی است.»
دکتر الیاس می‌گوید در بسیاری از موارد، افراد معمولاً برای تسکین درد بعد از جراحی یا جراحت سراغ داروهای اپیوئیدی می‌روند، اما این داروها این قابلیت را دارند که خیلی زود اعتیادزا شوند. به گفته کلینیک مایو در امریکا، تنها بعد از پنج روز مصرف داروهای اپیوئیدی، احتمال اینکه شما هنوز تا یک سال بعد این داروها را مصرف کنید، زیاد است.
توصیه دکتر الیاس در این خصوص این است که متخصصان پزشکی با ارائه برآورد خطرات احتمالی و آموزش پیش از عمل به بیماران به مقابله با احتمال وابستگی به این داروها کمک کنند.
در مجله اعتیاد بیشتر بخوانید
بهترین روش‌های درمان اعتیاد به مواد مخدر
اشلی مک‌گی، قائم مقام رئیس واحد پرستاران مرکز درمانی ماونتن‌ساید در کنتیکت می‌گوید اختلال مصرف داروهای اپیوئیدی می‌تواند تا حدی به دلیل وجود اختلالات روانی مثل اضطراب و افسردگی، استعداد ژنتیک به سوء‌مصرف مواد، سابقه سوء‌مصرف در خانواده، درد مزمن یا ویژگی‌های شخصیتی افراد رخ دهد.
مک‌گی در گفت‌وگو با Health می‌گوید: «در کل، اعتیاد یک عدم تعادل شیمیایی در مغز است که باعث می‌شود فرد میل به مصرف زیاد مواد یا دارو داشته باشد.»
چه زمانی باید به فکر ترک داروهای اپیوئیدی افتاد؟
به گفته مک‌گی و دکتر الیاس، از جمله مشکلات ناشی از مصرف داروهای اپیوئیدی می‌تواند به انزوا رفتن افراد، قدم گذاشتن به موقعیت‌های خطرناک و زیر بار قرض رفتن باشد. پس از عمل جراحی، باید نسبت به این هوشیار بود که کِی زمان حذف داروهای اپیوئیدی از زندگی شما فرا رسیده است.
نشانه‌هایی که باید فرد را وادارد توقف مصرف داروهای اپیوئیدی را در نظر بگیرد و به دنبال درمان برود، عبارتند از:
میل یا نیاز دائم به مصرف
افزایش دوز دارو برای رسیدن به تأثیر اولیه
ناکارآمدی روزانه بدون مصرف دارو
عطش ذهنی و فیزیکی نسبت به دارو
بی‌علاقگی به انجام فعالیت‌ها
بروز رفتار غیرمعقول و دمدمی‌مزاجی
عدم مراقبت از خود
بروز مشکلات مالی
زمان زیادی را به تنهایی گذراندن
نشانه‌های ترک داروهای ضددرد چیست؟
به گفته انجمن روان‌پزشکی امریکا، یکی از نشانه‌های اختلال مصرف داروهای اپیوئیدی تجربه احساسی شبیه به ترک در صورت قطع مصرف داروست. حتی اگر هنوز به آن درجه داشتن اختلال نرسیده باشید، آن احساسات هنوز می‌تواند در شما به وجود بیاید.
سارا فلچر، پزشک ارشد مرکز درمانی استنداستون در دنور ایالات متحده، در گفت‌وگو با Health می‌گوید: «ترک یعنی ناراحتی جسمانی و روانی بعد از قطع مصرف ماده یا دارویی روانگردان.» به گفته او، نشانه‌های جسمانی و روانی ترک داروهای اپیوئیدی بیست و چهار تا هفتاد و دو ساعت بعد از آخرین مصرف خودشان را نشان خواهند داد که عبارت است از:
نشانه‌های جسمانی ترک
سرگیجه
شکم‌درد
سردرد
تعریق
خستگی
گرفتگی پا
عطسه مداوم
نشانه‌های روحی–روانی
نومیدی
از دست دادن علاقه
بی‌اشتهایی
عدم تمرکز
آشفتگی
پرخاشگری
نشانه‌های ترک داروهای اپیوئیدی چقدر طول می‌کشد؟
به گفته فلچر، نشانه‌هایی همچون سرگیجه، شکم‌درد، نومیدی و بی‌اشتهایی بیست و چهار تا هفتاد و دو ساعت بعد از آخرین مصرف داروهای اپیوئیدی خودشان را نشان می‌دهند. اما مدت‌زمان ماندگاری این نشانه‌ها متفاوت است و یک متخصص باید بر آنها نظارت داشته باشد.
با دلایل روانی اعتیاد آشنا شوید
یک مرکز ترک اعتیاد استاندارد چه ویژگی‌های دارد؟
ترک داروهای اپیوئیدی چگونه است؟
به گفته مک‌گی، با اینکه امتحان کردن قطع ناگهانی مصرف داروهای اپیوئیدی می‌تواند وسوسه‌کنند باشد، اما این کار ممکن است نشانه‌های ترک را تشدید کند و شرایط مهلکی را به بار آورد، مثل مصرف دوباره افراطی برای برطرف کردن عطش.
آنچه تمام متخصصان روی آن توافق نظر دارند، این است که ترک آن‌قدر کار سختی است که نمیشود به تنهایی انجامش داد. آنجلا ال.رابینسون، مدیر بالینی مرکز مشاوره نورث‌نود از دووِر ایالت دلاوِر امریکا، می‌گوید: «بدن شما در فرایند ترک دچار تغییرات جسمانی و عاطفی شدید می‌شود. داشتن متخصص یا تیمی که شما را در این فرایند هدایت و راهنمایی کنید، می‌تواند در رسیدن به بهبودی به شما کمک کند.» فرایند ترک را می‌توان هم به طور سرپایی و هم از طریق بستری شدن در کلینیک یا بیمارستان، نظارت‌شده، پشت سر گذاشت.
فلچر می‌گوید افرادی که به حضور در برنامه‌های درمانی سرپایی علاقه دارند، می‌توانند به یک روانشناس یا برنامه درمانی همراه با دارو مراجعه کنند تا بدانند چگونه مصرف داروهای اپیوئیدی را به تدریج کم کنند که منجر به کاهش نشانه‌های ترک شود. به گفته رابینسون، معمولاً در این برنامه‌ها، فرایند درمانی با مصرف دارو و دسترسی به روان‌درمانگر همراه است.
داروهایی که نشانه‌های ترک داروهای اپیوئیدی را کاهش می‌دهند
در مراکز ترک اعتیاد، معمولاً از متادون و بوپرنورفین برای کمک به کاهش عطش و نشانه‌های ترک داروهای اپیوئیدی استفاده می‌شود. به گفته مؤسسه ملی سوء‌مصرف مواد (NIDA)، متادون با فعال کردن گیرنده‌های اپیوئید و محدود کردن اثرات این دراگ، این کار را انجام می‌دهد. مصرف بیش از ۶-۵روز متادون توصیه نمیشود چون اعتیادآور است و ترک آن بسیار مشکل. بوپرنورفین هم همچون متادون عمل می‌کند اما گیرنده‌های اپیوئید را به همان اندازه فعال نمی‌کند.
البته دکتر الیاس می‌گوید اگر فرد کمتر از چند هفته داروهای اپیوئیدی را مصرف کرده باشد، نیازی به مراجعه به برنامه‌های درمانی نیست. اما اگر نشانه‌های ترک یا عطش در فردی که بعد از مدت کوتاهی مصرف تصمیم به ترک گرفته است، دیده شد، توصیه می‌شود سراغ کمک حرفه‌ای برود.
مراقبت سرپایی یا بیمارستانی برای ترک داروهای ضددرد اپیوئیدی
برای افرادی که به اختلال مصرف داروهای اپیوئیدی دچارند، درمان بیمارستانی هم وجود دارد. در این حالت، مراقبت‌های ویژه تمام‌وقت در اختیار بیمار قرار می‌گیرد و متخصصان پزشکی دائم در حال چک کردن و کنترل نشانه‌های بیماران هستند.
انتخاب بین درمان سرپایی یا بیمارستانی البته به شدت نشانه‌های ترک، وضعیت مالی و برنامه زمانی افراد بستگی دارد. البته نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که درمان سرپایی نتایج بهتری از جمله نرخ پایین‌تر اوردوز (بیش‌مصرفی) و بستری شدن در بیمارستان در یک سال بعد از ترک را به همراه داشته است.
ترجمه مجله اعتیاد: آزاده اتحاد
14 Symptoms of Opioid Withdrawal—and What to Know About Breaking Your Addiction
زیرنویس: داروهای مخدر اپیوئید (Opioid) به مجموعه مواد طبیعی و شیمیایی مسکن شبیه به مرفین یا مواد افیونی گفته می‌شود. این مواد از مشتقات تریاک هستند. برخی از مواد این گروه شامل: فنتانیل، پتیدین، متادون، مپریدین، کدئین، مورفین، بوپرنورفین و ترامادول برخی از این مواد با توجه به خواصی که دارند برای ایجاد بی دردی در اعمال جراحی یا بیماران بسیار بدحال یا غیر قابل علاج استفاده می‌شوند، اما استفاده طولانی از آنها نیز می تواند اعتیاد آور باشد.
