ثروت‌اندوزی داروسازان آمریکا با معتاد کردن بیماران

پرونده حقوقی چند میلیارد دلاری تشکیل شده علیه یکی از بزرگترین شرکت‌های داروسازی آمریکا به اتهام فروش مسکن‌های اعتیادآور، بار دیگر سودجویی بسیاری از این شرکت‌ها در پس تبلیغات اغواکننده و روی دیگری از کسب ثروت به هر شیوه‌ای حتی به قیمت جان بیماران را آشکار ساخت.

شماری زیادی از شاکیان گروه داروسازی پوردو فارما پرونده‌ای علیه مالکان این کارخانه تولیدکننده مسکن اکسی‌ کانتن بازکرده‌اند. اتهام مطرح شده علیه این شرکت، «فروش و تجویز حداکثری مسکن قوی و پنهان‌کاری از پیامدهای اعتیادآور آن بوده که مرگ هزاران نفر در سراسر آمریکا و جهان» را به دنبال داشته است.

شروع ماجرای اکسی کانتین

از ۲ سال پیش مصرف‌کنندگان قرص‌های مسکن قوی تولید شده از سوی شرکت داروسازی «پوردو فارما» – یکی از چند ابرگروه داروسازی آمریکا در فروش انحصاری داروهای مخدر مرفین‌- شکایتی علیه خانواده سکلر(مالک شرکت) به دادگاه ایالت اوکلاهاما بردند. دادستان با توجه به مدارک ارائه شده، مدعی شد «پوردو فارما» به همراه داروسازانی همچون «جانسون و ته‌وا فارماسوتیکال»، پزشکان را متقاعد می‌کردند تا مسکن‌های مخدری چون «اُکسی ‌کانتین»(با نام تجاری اُکسی‌کُدان) را بیشتر تجویز کنند. ضمن آنکه تلاش کرده‌اند ضررهای اعتیادآوری این دارو را مخفی کرده و کم اهمیت‌ جلوه دهند و با استفاده از شگردهای اغواکننده، مشتریان بیشتری جذب کنند.

قرص اکسی کانتین/کونتین (Oxycontin) یا اکسی کدون (oxycodone)، دارویی برای تسکین دردهای متوسط تا شدید است که برای تسکین طولانی مدت به کار می‌رود. با توجه به زیان‌های آن، این دارو فقط با تجویز پزشک در دسترس بیماران قرار می‌گیرد. وابستگی این دارو به ‌گونه‌ای است که مصرف‌کننده به آن عادت کرده و اگر مصرف آن کاهش یابد یا متوقف شود، همچون مواد مخدر، نشانه‌های ترک آن آشکار می‌شود. همچنین با مصرف بلندمدت این دارو، بدن نسبت به آن مقاومت کرده و فرد مبتلا، باید دوزهای بالاتری از دارو را مصرف کند.

به گفته بیش از ۷۰ درصد از معتادان به مواد مرفین‌دار در آمریکا، نخستین آشنایی آنها با این مواد از طریق نسخه پزشکان بوده است. مالکان پوردو فارما متهم شده‌اند همانند چند ابرگروه داروسازی دیگر با وجود آگاهی از اثرات اعتیادآور مسکن‌های قوی همانند اکسی‌کدان، به پزشکان توصیه کرده‌ در نسخه‌های خود بدون نگرانی، آن را تجویز کنند و حتی در مواردی بالابردن دوز تجویز را مجاز دانسته در حالی که طبق مدارک به دست آمده، «ریچارد سکلر» رئیس این گروه داروسازی از پیامدهای مخرب آن آگاه بوده است.

با توجه به عواقب مصرف این دارو، شرکت «پوردو فارما» از سوی دولت‌های ایالتی در آمریکا و هزاران شاکی خصوصی متهم به نادیده گرفتن خطرات مصرف داروی اعتیادآور اکسی‌کانتن و تبلیغات گسترده برای فروش بیشتر آن شده و در شکل‌گیری بحران اخیر مواد مخدر، در مرگ نزدیک به ۲۰۰ هزار معتاد در سه سال گذشته، نقش داشته است.

دلیل سرعت گرفتن تجویز قرص مسکن اکسی کانتین در میان پزشکان آمریکایی، نبود قوانینی درباره مصرف این داروهای مخدر بود که سبب شد شرکت‌های داروساز اقدام به تبلیغات گسترده برای فروش آن کنند به گونه‌ای که به مردم پیشنهاد می‌شد که یک بسته ۳۰ تایی از این قرص‌ها را مجانی برای یک ماه دریافت کنند؛ آن هم با آگاهی از اینکه این دارو همچون مورفین بسیار اعتیادآور است. ادامه این روند سبب شد تا بین سال‌های ۱۹۹۶ تا سال ۲۰۰۲ ( ۱۳۷۵- ۱۳۸۱)، فروش اکسی کانتین در آمریکا ۱۰ برابر شود. طبق گزارش منتشر شده در روزنامه گاردین، فقط در سال ۲۰۱۲ (۱۳۹۱)، سود خالص فروش مسکن‌های پایه مواد مخدر در آمریکا ۱۱ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.

چندی پیش معترضان با حضور در برابر دفتر مرکزی پوردو فارما، با ریختن قوطی‌های خالی دارو روی زمین و دست‌نوشته‌ای با عنوان «سکلرها، ۲۰۰ مرگ هر روز»، خواستار اقدام جدی در برخورد با مالکان این شرکت داروسازی شدند.

اقدام این شرکت در سال ۲۰۱۲ در جمع‌آوری داروی اکسی کانتین و جایگزین کردن آن با داروی اکسی نِئو (OxyNEO) سبب شد تا معتادان به داروی قبلی، برای تامین مواد مخدر جایگزین از جمله هروئین به بازار سیاه روی بیاورند.

به گفته «اندرو کلونی» (Andrew Kolodny) مدیر مرکز مشارکت در تحقیقات سیاست‌های مواد مخدر دانشگاه براندیس(Brandeis)، از داروی مسکن اکسی کانتین برای معالجه مبتلایان به سرطان و کاستن از درد بیماران پس از جراحی‌ها استفاده شده است.
وی تصریح کرده است که راهی که برای فروش بیشتر این دارو انتخاب شده، آن است که پزشکان آن را برای مشکلات شایع مانند کمردرد یا سردرد تجویز کنند.

طبق اعلام رسانه‌های آمریکایی، این کشور در چند سال اخیر با یک بحران جدید اعتیاد روبروست به گونه‌ای که گزارش مرکز کنترل بیماری‌های این کشور نشان می‌دهد روزانه ۱۳۰ نفر بر اثر مصرف بیش از حد مواد (اوردوز) در آمریکا می‌میرند. طبق آمارهای سال ۲۰۱۷ بیش از ۷۰ هزار نفر در آمریکا بر اثر اوردوز مردند؛ ضمن آنکه نزدیک به ۷۰ درصد از جان‌باختگان سابقه آشنایی با موادمخدر از طریق نسخه پزشک را داشتند.

سوءاستفاده گروه داروسازی پوردو فارما

طبق گزارش رسانه‌های آمریکایی از جمله نیویورک تایمز، یک نسخه از گزارش محرمانه وزارت دادگستری این کشور نشان می‌دهد که دادستان‌های فدرال در تحقیق از «پوردو فارما» دریافتند که این شرکت در سال‌های اول پس از معرفی این مسکن قوی در سال ۱۹۹۶، از سوءاستفاده قابل توجه نسبت به آن اطلاع داشته و اطلاعات مربوطه را پنهان کرده است. از ۲ سال گذشته تاکنون، نزدیک به ۲ هزار پرونده حقوقی علیه گروه داروسازی در دادگاه‌های آمریکا (به مالکیت سکلرها) گشوده شده و آنها متهم شده‌اند که با بی‌توجهی و پنهان‌کاری نسبت به پیامدهای اکسی‌کانتن، به مال‌اندوزی و سبک زندگی اشرافی خود ادامه داده‌اند.

فروردین‌ماه امسال بود که اعلام شد مالک گروه داروسازی پوردو فارما برای پایان دادن به این پرونده حقوقی، ۲۷۰ میلیون دلار می‌پردازد؛ ضمن آنکه باید هزینه‌ ۱۰۲ میلیون دلاری تاسیس یک مرکز مطالعات اعتیاد و یک کلینیک درمانی را به دانشگاه ایالتی اوکلاهاما پرداخت کند. خانواده سکلر گفته بودند این مبلغ را در پنج سال و به طور سالیانه ۷۵ میلیون دلار پرداخت خواهد کرد.

با توجه افزایش پرونده‌ها به به حدود ۲ هزار شکایت در دادگاه‌های آمریکا و انگلیس، بحث درآمدهای میلیاردی سکلرها از تولید انحصاری مسکن مخدر اکسی‌کانتن مطرح و ماجرا همچنان گسترش یافت و دامنه این شکایت، سبب شد تا مالکان این شرکت تصمیم دیگری بگیرند.

پنجشنبه هفته گذشته (۲۱شهریور) اعلام شد، وکلای این شرکت داروسازی برای پایان دادن به بیش از ۲ هزار پرونده حقوقی، توافق مقدماتی به ارزش چند میلیارد دلار منعقد کرده‌اند. گفته شده براساس تعهد خانواده سکلر قرار است بیش از ۱۰ میلیارد دلار بپردازد.
طبق اعلام بی‌بی‌سی از مفاد این توافق‌نامه، سکلرها پذیرفته‌اند ضمن دادن مالکیت گروه داروسازی پوردوفارما به شاکیان، ۳ میلیارد دلار نیز از محل دارایی‌های شخصی خود بعنوان جریمه بپردازند.

«پس از آن پوردو فارما رسما اعلام ورشکستگی خواهد کرد و با نام و مالکیت جدیدی ثبت خواهد شد؛ قرار است دارایی‌ها و درآمد روزانه آن صرف پرداخت غرامت به شاکیان شود.»

با وجود این توافق، سه ایالت نیویورک، ماساچوست و کانتیکت که میزبان دفاتر مرکزی و کارخانه‌های پوردو فارما هستند، از پیوستن به این توافق خودداری کرده و گفته‌اند به پیگیری شکایت قضایی خود علیه سکلرها ادامه خواهند داد.

خانواده سکلر در این رابطه با صدور بیانیه‌ای اعلام کرده، توافق صورت گرفته برای پایان دادن به این شکایت‌ها، اجازه خواهد داد که منابع مالی در سراسر کشور صرف کمک به کسانی شود که به شدت نیازمند آن هستند و از هدر رفتن آن به پای جدل‌های قضایی پرهیز خواهد شد.

شاید یکی از دلایلی که سبب شده خانواده سکلر تن به چنین توافقی دهند، پرونده‌ مطرح شده در فروردین‌ماه امسال از سوی دادستان کل ایالت ماساچوست بود که براساس آن، در یکی از ایمیل‌های «ریچارد سکلر» که ریاست گروه داروسازی پوردوفارما را برعهده دارد، وی به زیردستان خود نوشته، «ما باید فشار مضاعفی را بر سوءمصرف‌کنندگان (اکسی‌کدان) بیاوریم. آنها مشکل اصلی هستند و مجرمان بالقوه آنها (معتادان) تبهکاران بی‌توجه هستند.»

اتهام جدید؛ خروج ۱ میلیارد دلار دارایی از آمریکا

جدا از پرونده‌های تشکیل شده در این زمینه برای مالکان این شرکت دارویی، خانواده سکلرها با اتهام جدید «خروج یک میلیارد دلار از دارایی‌های خود از آمریکا و انتقال به حساب‌هایی همچون بانک سوییس» متهم شده‌اند. به نوشته مجله فوربس آمریکا، ثروت این خانواده ۱۳ میلیارد دلار برآورد شده است اما مقام‌های ایالتی و هزاران شاکی در این کشور معتقدند سکلرها بخش زیادی از دارایی خود را در خارج از آمریکا پنهان کرده‌اند.

بی‌بی‌سی به نقل از «لیتیتا جیمز» دادستان کل نیویورک اعلام کرده که وی به طور رسمی خواستار دریافت مدارک مالی خانواده سکلر از ۳۳ موسسه مالی مرتبط شده، هرچند که گفته شده خروج این یک میلیارد دلار و انتقال به بانک سوییسی از طریق  یک موسسه مالی انجام شده است.

در این رابطه یک سخنگوی موسسه «مورتایمر دی.ای سکلر» که پیش از این عضو هیات رییسه این گروه بوده اعلام کرده «هیچ خبر دندان‌گیری درباره این نقل و انتقال‌ها که ۱۰ سال پیش انجام شده وجود ندارد و همه آنها از هر نظر قانونی بوده است.» وی در بیانیه‌ ارسالی خود به رسانه‌های آمریکا مدعی شده که اقدام دادستان نیویورک «یک تلاش با نیت بد» بوده که هدف آن «تولید اخبار منفی علیه خانواده سکلر و برهم زدن توافق میان آنها و شاکیان در پرداخت میلیاردها دلار» است.

منبع: ایرنا