تاثیر ویرانگر اعتیاد به تلویزیون بر مغز
افرادی که تلویزیون زیاد تماشا می‌کنند، تمایل به خشونت و رفتار تهاجمی دارند
تحریریه اعتیاد
آیا اعتیاد به تلویزیون واقعی است؟ اعتیاد به تلویزیون چه ضررهایی دارد؟ شما هم از جمله کسانی هستید که تلویزیون به پای ثابت لوازم منزلتان تبدیل شده، طوری که زندگی بدون آن برایتان قابل تصور نیست؟ چگونه اعتیاد به تلویزیون را ترک کنیم؟
تکنولوژی تمام ابعاد زندگی از جمله شکل تفریح و لذت از کارهای مختلف از جمله تماشای تلویزیون را برای ما تا ابد عوض کرده است. ابزار سرگرمی بیشتر شده و بالطبع مصرف افزایش یافته. پدیده‌های زیادی این میان به وجود آمده، برخی محبوب‌تر، نمونه‌اش نتفلیکس که عادات تماشای تلویزیون را در سطح جهانی به کل دگرگون کرده است.
نتفلیکس Netflix شرکت امریکایی تهیه‌کننده و پایانه‌ی پخش آنلاین فیلم و سریال است. فکرش را بکنید، با نتفلیکس شما می‌توانید به انتخاب خودتان، هر محتوا (فیلم، سریال، شو) را که دوست دارید، از میان گزینه‌های بی‌شمارش به صورت آنلاین تماشا کنید. گذشت آن روزها که باید یک هفته صبر می‌کردیم تا سر ساعتی مشخص برنامه‌ی مورد علاقه‌مان را از تلویزیون ببینیم. نتفلیکس اعتیاد به تلویزیون را بیشتر کرده است.
علاوه بر آن، نتفلیکس که بزرگ‌ترین سامانه پخش “آنلاین” فیلم و سریال در جهان است، به تازگی اعلام کرده که در زمان همه‌گیری گسترده ویروس کرونا و به تبع آن اعمال گسترده سیاست‌های قرنطینه و خانه‌نشینی اجباری مردم، نزدیک به ۱۶ میلیون مشترک جدید جذب کرده است و مجموع مشتریان این شرکت آمریکایی به بیش از ۱۸۰ میلیون نفر رسیده است.
از سویی هم دیگر مجبور نیستیم حتماً برای تماشای برنامه‌ی مورد علاقه‌مان انتظار بکشیم تا به خانه برگردیم و به تلویزیون‌مان دسترسی پیدا کنیم. نتفلیکس این امکان را به وجود آورده که هر چه را که دوست داریم، هر زمان و هر کجا که هستیم، (از طریق گوشی‌های هوشمند، تبلت و …) تماشا کنیم. با این حال، شاید این خبر بسیار خوبی برای آنهایی باشد که تلویزیون برایشان تفریح است، اما در حال حاضر دغدغه‌ی روزافزونی است بابت اینکه این همه وقت گذراندن پای تلویزیون چه تأثیری بر ما و مغز ما می‌گذارد.
اجازه بدهید در اینجا نتفلیکس و تلویزیون را در یک دسته‌بندی قرار دهیم، چرا که به یک شکل برای ما سرگرمی ایجاد می‌کنند. با این تفاسیر، اثرات تماشای تلویزیون بر مغز چیست؟
شاید خیلی‌ها در بچگی این جمله‌ی معروف را از دهان والدین‌شان شنیده باشند: «برو بیرون بازی کن، آن تلویزیون مغزت را معیوب خواهد کرد». با اینکه تلویزیون واقعاً مغز را معیوب نمی‌کند، اما این هشدار حقیقی و قابل تأمل است. در اینجا به بعضی از اثرات تماشای بیش از اندازه‌ی تلویزیون و نتفلیکس بر مغز اشاره می‌کنیم.
شکی نداشته باشید که اعتیاد به نتفلیکس همان اعتیاد به تلویزیون است!
اعتیاد به تلویزیون و اختلال در بروز مهارت‌ها
سیر تکاملی مهارت‌های ارتباطی و گفتاری در بچه‌ها از همان ابتدا در دوران نوزادی آنها آغاز می‌شود و در سال‌های اول زندگی ادامه پیدا می‌کند. این زمانی است که مغزِ در حال توسعه به لحاظ ایجاد ارتباطات عصبی که ضامن یادگیری زبان است و به بچه اجازه می‌دهد با استفاده از کلمات، ایما و اشاره و حالات صورت ارتباط مؤثر برقرار کند، در کارآمدترین حالت خود قرار دارد.
حضور تلویزیون می‌تواند در این فرآیند مهم، در سال‌های رشد و شکل‌گیری بچه، اختلال به وجود بیاورد و کسب مهارت‌های گفتاری را یا به تأخیر بیندازد یا ناقص بگذارد. بنابراین بچه‌ی آسیب‌دیده در ابراز خودش و تعامل کارآمد با دیگران دچار نقصان می‌شود.
پروفسور هیکارو تاکئوچی درباره‌ی اعتیاد به تلویزیون و تأثیر تماشای تلویزیون بر ساختارهای مغز تحقیقی انجام داده که نشان می‌دهد در بچه‌هایی که زیاد تلویزیون تماشا می‌کنند، یک ضخامت در ناحیه‌‌ی لوب پیشانی به وجود می‌آید. این باعث می‌شود که توانایی یادگیری زبان در بچه کاهش یابد. نتایج تست‌های هوش کلامی بچه‌ها این را ثابت می‌کرد. چرا که هر چه بچه‌ها بیشتر تلویزیون تماشا می‌کردند، نمره‌ی تست هوش کلامی‌شان پایین‌تر بود. حضور دائمی تلویزیون در هر گونه تعامل معنادار زبانی که بین بچه و افراد دیگر اتفاق می‌افتد، اختلال ایجاد می‌کند. تلویزیون هم حواس والدین و هم بچه‌ها را پرت می‌کند و اصلاً اجازه نمی‌دهد که ارتباط کلامی ایجاد شود. به علاوه، سر و صدایی که تلویزیون ایجاد می‌کند هم می‌تواند ارتباط را سخت‌تر کند، چرا که صدا به صدا نمی‌رسد.
در مجله اعتیاد بیشتر بخوانید:
روانکاوی، قطعه گمشده درمان اعتیاد
انواع اعتیاد به فضای مجازی و راه‌های درمان
⇐ این مقاله نمی‌گوید که باید تماشای تلویزیون را به کل از زندگی حذف کرد.
فقط کافی است این را به خاطر داشت که تعادل کلید تمام لذت‌های زندگی است.
ناگفته نماند که تلویزیون جنبه‌ی آموزشی و اطلاع‌رسانی هم دارد. ⇒
تشدید رفتار خشن
شواهد نشان می‌دهد افرادی که اعتیاد به تلویزیون دارند و زیاد تماشا می‌کنند، تمایل به خشونت و رفتار تهاجمی دارند. بر اساس تحقیقی که هیکارو تاکئوچی انجام داده، تماشای تلویزیون در غده‌ی هیپوتالاموس ضخامت به وجود می‌آورد. این ناحیه مسئول واکنش‌های احساسی مثل خشونت است. کسانی که میل به خشونت دارند و دچار اختلالات روحی یا اختلالات شخصیت مرزی هستند، غده‌ی هیپوتالاموس‌شان بزرگ شده است.
حضور و استفاده‌ی مداوم خشونت در فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی این تصور را به وجود می‌آورد که خشونت راهکاری مؤثر برای حل بسیاری از مشکلات زندگی است. میزان رفتارهای خشن و حتی قتل‌هایی که در تلویزیون می‌بینیم، ما را بی‌‌احساس می‌کند، به طوری که تکرار چنین اعمالی برایمان عادی می‌شود. این تأثیر به صورت ویژه در بچه‌ها و نوجوان‌ها قابل مشاهده است و شاید باعث شود رفتار آنها در بقیه‌ی زندگی‌شان به همین شکل باقی بماند. یک تحقیق هفده ساله که روی بیش از هفتصد نوجوان در آستانه‌ی بزرگسالی انجام شده، نشان می‌دهد رفتارهای خشونت‌آمیز در جوان‌هایی که به طور روزانه یک تا سه ساعت تلویزیون تماشا می‌کردند، تقریباً چهار برابر بیشتر از آنهایی بود که کمتر از یک ساعت در روز تلویزیون تماشا می‌کردند. پیامدها هولناک است؛ دسترسی بی‌حد و مرز به تلویزیون می‌تواند آسیب‌های زیادی به کل جامعه وارد کند.
اثرات اعتیاد به تلویزیون بر مغز و اعتیاد
بعد از یک روز پرتنش، احتمالاً تنها چیزی که می‌خواهید این است که به خانه بروید و لم بدهید روی مبل و تلویزیون تماشا کنید. شاید بتوان گفت که تماشای تلویزیون رایج‌ترین فعالیت تفریحی بین ما آدم‌هاست. اما دقیقاً چیست که باعث می‌شود تلویزیون این‌قدر برایمان لذت‌بخش باشد؟ مثل بسیاری از مواد و رفتارهای اعتیادزای دیگر، تماشای تلویزیون باعث ترشح مواد شیمیایی‌ای در مغز می‌شود که به ما احساس خوب می‌دهد. این هورمون‌های شادی‌افزا که اندورفین نام دارند، آرام‌بخش‌های طبیعی‌ای هستند که دارای خاصیت‌های مشابهی مثل هروئین هستند. از این رو، اعتیاد به تلویزیون و تماشای آن به طور مداوم و به مدت طولانی می‌تواند همان وابستگی‌ای را در فرد به وجود آورد که در سوء مصرف‌کنندگان مواد و آنهایی که رفتارهای معتادگونه مثل قمار دارند، مشاهده می‌شود.
آنهایی که عادت دارند روزانه تلویزیون تماشا کنند، یک وقت که نمی‌توانند برنامه‌ی مورد علاقه‌‌ی خود را نگاه کنند، ممکن است یک سری علائم عقب‌نشینی (از اعتیاد) مثل اضطراب و کج‌خلقی را تجربه کنند. و درست مثل هر گونه اعتیادی، آنها هم شاید همیشه در خود میل به ترک یا کنترل این رفتار را احساس کنند، اما هیچ‌وقت موفق نشوند. سایر وظایف و مسئولیت‌ها شاید به خاطر تماشای تلویزیون نادیده گرفته شود. بنابراین، با اینکه تأثیرات منفی اعتیاد به تلویزیون هنوز به اندازه‌ی آسیبی که سوء مصرف مواد و قمار به بار می‌آورد، مشخص نیست، اما این را می‌توان گفت که اعتیاد به تلویزیون می‌تواند به روابط شما با دیگران لطمه بزند و وقت‌تان را هم تلف کند.
نتیجه‌گیری
این مقاله نمی‌گوید که باید تماشای تلویزیون را به کل از زندگی حذف کرد. فقط کافی است این را به خاطر داشت که تعادل کلید تمام لذت‌های زندگی است. ناگفته نماند که تلویزیون جنبه‌ی آموزشی و اطلاع‌رسانی هم دارد. به علاوه اینکه باعث تقویت روحیه می‌شود و فرصتی است برای به اشتراک گذاشتن تجارب فرهنگی که ما آدم‌ها را به هم پیوند می‌دهد. نتفلیکس چنین مزایا و امکاناتی را بی آنکه ذره‌ای سختی به‌مان وارد شود، در اختیارمان می‌گذارد. با محدود کردن مصرف تلویزیون به حداکثر دو ساعت در روز، می‌توان از مزایای آن، بدون نگرانی بابت هر گونه زیانی، لذت برد و بهره‌مند شد.
اعتیاد به تلویزیون مانند سایر اعتیادها، قابل درمان است.
ترجمه و ویرایش: آزاده اتحاد/ ترجمه از: مدیوم
Effects of watching TV on the brain/ https://medium.com1cf5a14489f4