عوارض ویپ: خطرناک‌تر از آن‌چه تصور می‌شد
مشکلات ریوی منجر به مرگ و افزایش نگرانی‌ها
استفاده از ویپ vaping چه در ایران و چه در سطح جهان افزایش یافته و بسیاری این سوال را مطرح می‌کنند که به‌راستی ضرر و عوارض ویپ چیست؟ آیا استفاده از ویپ نسبت به سیگار با آسیب‌های کمتری همراه است؟
مصرف دخانیات احتمالا بدترین کاری است که می‌توانید در مورد سلامتی‌تان انجام دهید. اگر شما هم به فکر ترک سیگار افتاده‌اید، تنها نیستید. از هر ۱۰ نفری که سیگار می‌کشند ۷ نفر آرزو دارند مصرف تنباکو را قطع کنند. ترک سیگار یکی از بهترین کارهایی است که میتوان برای سلامتی انجام داد. این عادت مضر، به همه اعضای بدن لطمه می‌زند، حتی به قلب شما. یک سوم مرگ‌هایی که بر اثر بیماری‌های قلبی اتفاق می‌فتد، ریشه در اعتیاد به نیکوتین دارد.
اما فراگیری سریع استفاده از ویپ در بین نوجوانان در سراسر جهان، و چندین مورد مشکلات ریوی منجر به مرگ ناشی از استفاده از این نوع سیگار، باعث افزایش نگرانی‌ها و تحقیقات درباره عوارض ویپ شده است.
اگر قصد ترک سیگار را دارید مقاله مجله اعتیاد در این زمینه می‌تواند به شما کمک کند.
مقایسه عوارض ویپ و سیگار
در سال‌های اخیر پژوهش‌های زیادی در مورد عوارض ویپ یا سیگار الکترونیکی انجام شده است که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم. نکته‌ای که وجود دارد این است که هنوز به طور قاطع نمی‌توان گفت که ویپ چه مضراتی برای بدن به همراه دارد، اما چیزی که بسیاری از محققان و بسیاری از سازمان‌های پژوهشی آن را باور دارند این است که استفاده از ویپ نسبت به سیگار ضرر کمتری دارد.
کلیدی‌ترین عنصر دستگاه ویپ، که موجب ایجاد شک در مورد امن‌بودن آن می‌شود، نیکوتین است. دستگاه ویپ دارای ایجویس یا مایع ویپ است که با گرما دیدن بخار می‌شود و شخص این بخار را فرو می‌برد. در مایع ویپ، معمولاً نیکوتین وجود دارد. پزشکان و دانشمندان اعتقاد دارند که نیکوتین هم اعتیادآور است و هم آن که جزو مواد سمی به شمار می‌رود و بهتر است وارد بدن نشود. بنابراین ممکن است استفاده از ویپ به سبب دارا بودن نیکوتین مضراتی برای سلامت بدن داشته باشد؛ خصوصاً برای نوجوان‌ها.
شکی نیست که مصرف سیگار الکترونیکی یا ویپ با خطراتی همراه است. البته بنابر گفته سازندگان این ابزار، عوارض ویپ از مضرات سیگار معمولی کمتر است. بااین‌حال، باید ببینیم نظر محققان در این مورد چیست، هر چند از نظر آنها مصرف نکردن انواع سیگارها ایمن‌ترین انتخاب است.
در مجله اعتیاد بیشتر بخوانید
سیگار الکترونیکی راه مناسبی برای ترک کامل سیگار نیست
بهترین روش‌های درمان اعتیاد به مواد مخدر
خطر سیگار الکترونیکی برای نوجوانان چیست ؟
ویپ چیست؟
تبلیغات می‌گوید ویپ برای کمک به ترک اعتیاد سیگاری‌ها و تشویق آنها به مصرف نکردن تنباکو ساخته شده‌اند و سازندگان آنها به‌اصطلاح می‌خواهند انتخاب سالم‌تری در اختیار افراد بگذارند.
ویپ دستگاهی مجهز به باتری و طراحی شده برای استنشاق ترکیبی است که به طور معمول حاوی نیکوتین، طعم دهنده‌ها، و مواد شیمیایی دیگر است. آنها محفظه‌ها یا کارتریج‌هایی دارند که با مایع ساخته شده از مواد شیمایی پر می‌شود. یک بخش گرم کننده این مایع را به صورت بخاری در می‌آورد که فرد با پک زدن استنشاق میکند. در اغلب موارد چراغ‌های ال ای دی در نوک وسیله نصب شده که شبیه درخشش سیگار در حال سوختن است.
کارتریج این نوع سیگار تا دویست پوک دوام دارد و می‌تواند نیکوتین بیست سیگار معمولی را در خود جای دهد. هرچند انواع بدون نیکوتین این سیگار هم موجود است، آن‌چه معمولا نوجوانان استفاده می‌کنند محصولانی مانند جول JULL حاوی سه تا پنج درصد نیکوتین هستند.
اخیرا شیوع مصرف سیگار جول و عوارض ویپ نگرانی‌های زیادی در سراسر جهان به وجود آورده است.
آیا ویپ بی‌ضرر است؟
حتی یک بار استفاده از ویپ می‌تواند به عروق و ریه‌های شما آسیب برساند و شما را به بیماری‌های مختلف مبتلا کند. بررسی‌های مقدماتی علمی نشان می‌دهد که ویپ روی سلامت قلب اثر منفی می‌گذارد. محققان دریافتند که ذرات موجود در مایع ویپ که در هوا پخش می‌شوند، ذرات معلق، مواد اکسید‌کننده، آلدئیدها و نیکوتین وجود دارند. هنگام استنشاق بخارهای ناشی از ویپ، این ذرات به‌احتمال زیاد می‌توانند روی قلب و سیستم گردش خون اثر منفی بگذارند.
در گزارشی در سال ۲۰۱۸، محققان آکادمی‌های ملی مطبوعاتی آمریکا (NAP) به شواهد مهمی دست یافتند که فقط یک پُک از ویپ حاوی نیکوتین می‌تواند ضربان قلب را به میزانی بیش از ضربان قلب نرمال برساند. همچنین محققان این بررسی گفتند که یک پُک از ویپ می‌تواند تا حدی فشار خون را افزایش دهد. ضربان قلب و فشار خون بالا، در درازمدت، سلامت قلب را به خطر می‌اندازد.
بنابر گفتۀ آنها، زنگ خطر برای مضرات ویپ به صدا درآمده است: مصرف روزانۀ ویپ با افزایش حمله قلبی ارتباط مستقیمی دارد.
اخیراً خبرهای زیادی درباره عوارض خطرناک مصرف ویپ و حتی مرگ بر اثر مصرف سیگارهای الکترونیکی گزارش شده و مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC) علاوه بر بیماری‌های ریه، مرگ ۶۰ نفر بر اثر مصرف ویپ را تایید کرده است.
همچنین تحقیقاتی که زیر نظر پروفسور جاناتان گریگس، استاد تنفس کودکان دانشگاه کوئین مری لندن انجام شد، نشان می‌دهد که ویپ ممکن است خطر ابتلا به ذات الریه را افزایش دهد.
در بسیاری از موارد، بیماران قبل از بستری شدن در مورد مشکلات تنفسی یا درد قفسه سینه شکایت داشتند. برخی نیز از استفراغ، اسهال و خستگی رنج می‌بردند. البته این در حالی است که برخی از بیماران اعلام کرده بودند که داخل ویپ خود را با مایعات حاوی روغن شاهدانه یا ماری جوانا پر کرده‌اند.
مطالعات گریگس و دیگران نشان می‌دهد که عوارض ویپ زیاد است. با این حال، در مقایسه با سیگار کشیدن، به نظر می‌رسد ویپ ایمن‌تر است.
پرفسور جان بریتن، استاد دانشگاه ناتینگهام که تحقیقات زیادی درباره سیگارهای الکترونیکی انجام داده است، می‌گوید: «غیرقابل تصور است که بگوییم استفاده از ویپ بی‌خطر است، این تعادل بین خطرات است. اگر هیچ نوع و شکل نیکوتین را استعمال نمی‌کنید، دیوانگی است که شروع به استفاده از ویپ کنید».
آقای پرفسور بریتن پیش‌بینی میکند که در ۴۰ تا ۵۰ سال آینده، ما شاهد ابتلای افراد به سرطان ریه و برونشیت مزمن و سایر بیماری‌های جدی ریوی به دلیل استفاده از ویپ خواهیم بود. ولی این آمار احتمالا پایین هستند و بسیار کمتر از خطرات سلامتی ناشی از سیگار کشیدن خواهند بود.
سیگار الکترونیکی همچنان بحث برانگیز است
مصرف سیگار به چشم آسیب می‌رساند
تفاوت بین پاد و ویپ
دستگاه پاد pod دستگاهی است الکترونیکی که همانند ویپ می‌تواند جایگزین سیگار باشد. پاد، یک دستگاه دو قسمتی است که یک قسمت آن باتری و دیگری مخزن قابل تعویض و اغلب قابل شارژ است. «پاد ویپ» معمولاً مقرون به صرفه و استفاده از آن بسیار آسان است و عملکرد بهتری نسبت به بیشتر سیگارهای الکترونیکی دارد. دستگاه پاد به دلیل آن که با نیکوتین سالت کار می‌کنند و میزان نیکوتین بیشتری را به افراد ارائه می‌دهند، برای افراد سیگاری و یا آنهایی که به تازگی سیگار را ترک کرده‌اند بهتر و جالب توجه‌تر است. استفاده از پاد گلو را بیشتر تحریک میکند و این می‌تواند یک جذابیت دیگر برای سیگاری‌ها باشد!
ولی در دستگاه ویپ فقط میتوان از ایجویس‌ها استفاده کرد که در طعم و بوهای متفاوتی در دسترس هستند، همچنین جویس‌ها دارای گلیسیرین گیاهی بیشتری هستند که در ویپ دود زیادی تولید میکند اما در پادها، دودی مانند دود سیگار مشاهده می‌کنیم.
دروازه‌ای برای اعتیاد جوانان
سیگار معمولی و سیگار الکترونیکی هردو داری نیکوتین هستند که مانند کوکائین و هروئین بدن انسان را معتاد میکند. ترک اعتیاد سیگار بسیار دشوار است.
قبل از نتیجه گیری در مورد اثرات طولانی مدت و عوارض ویپ، نیاز است که تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود. اما یافته‌های اولیه کارشناسان در مورد استفاده از سیگارهای الکترونیکی، نگران کننده است. مطالعه اخیر نشان داد که مصرف این سیگارها به هیچ وجه برای ریه‌ها و سیستم عروقی ایمن نیست.
مصرف کنندگان ویپ می‌توانند با خرید کارتریج‌های غنی شده، نیکوتین بیشتری وارد بدن خود کنند. همچنین با افزایش ولتاژ ویپ میتوان مقدار بیشتری از این سم مهلک وارد بدن کرد.
سازمان جهانی بهداشت در گزارشی اعلام کرده که ویپ “قطعا مضر” است و باید تحت نظارت قرار گیرد. این سازمان تاکید کرد استفاده از این سیگار برای کسانی‌که قصد ترک سیگار دارند توصیه نمی‌شود و حتی ممکن است دروازه‌ای برای اعتیاد در بین جوانان باشد.
طبق این گزارش، دستگاه بخارساز ویپ که به وسیله آن مایع اعتیادآور نیکوتین در دمای بالا به صورت بخار فرو داده می‌شود، می‌تواند فرد را به سمت اعتیاد هدایت کند. سیگار الکترونیکی نسبت به سیگار معمولی مواد سمی کمتری دارد با این حال سازمان جهانی بهداشت می‌گوید این وسیله همچنان سلامتی استفاده‌کنندگان را به خطر می‌اندازد.
به دنبال نتایج حاصله از این تحقیقات، بدون شک میتوان گفت که عوارض ویپ خطرناک است و باید همانند سیگار عادی با آن مبارزه کرد. نه تنها مصرف این فرآورده‌ی الکترونیکی بهتر و کم‌ضررتر از سیگار نیست، بلکه در ارتباط با بروز مشکلات تنفسی، بیش از سیگار به شُش مصرف‌کنندگان ضرر می‌رساند و بیش از سیگار عادی، اکسیژن‌رسانی به شش‌ها را کاهش می‌دهد.
مرکز کنترل و پیشگیری بیماری به مردم آمریکا در مورد این که کشیدن سیگار الکترونیکی به لحاظ سلامتی ایراد ندارد، هشدار داده است.
نگارش: سپهر آذری
reference: 5 Vaping Facts You Need to Know/John Hopkins Medicine