نشانه‌های اعتیاد به مشروب
اثرات، علائم ظاهری و رفتاری و راه‌های پیشگیری و درمان
اعتیاد به مشروب، الگویی از مصرف مشروبات الکلی است که شامل نشانه‌ها و مشکلاتی نظیر: عدم کنترل در نوشیدن مشروبات الکلی، ادامه استفاده از الکل حتی در صورت ایجاد مشکل و نوشیدن بیشتر برای داشتن سرخوشی حداکثر است. هنگامی که نوشیدن را کاهش می‌دهید یا آن را متوقف می‌کنید، علائم ترک داشته و وابستگی جسمی و روانی شما را آزار می‌دهد.
این علائم نشان می‌دهد به مشروبات الکلی اعتیاد پیدا کرده‌اید.
اختلال در مصرف مشروبات الکلی یک بیماری پیشرونده محسوب می‌شود، به این معنی که اثرات نوشیدن الکل با گذشت زمان شدت می‌یابد. هرچه فرد وابسته‌تر می‌شود، تهیه و مصرف مشروب در اولویت قرار می‌گیرد. حتی یک اختلال خفیف در مصرف مشروب می‌تواند تشدید شده و منجر به مشکلات جدی شود، بنابراین درمان سریع، مهم است.
اثرات کوتاه مدت اعتیاد به الکل
چند دقیقه پس از مصرف مشروب؛ الکل توسط رگ‌های خونی موجود در پوشش معده و روده کوچک به جریان خون جذب می‌شود. سپس توسط خون به سایر اندام‌ها از جمله مغز، جایی که به سرعت اثرات خود را ایجاد میکند پمپاژ می‌شود. بدن نسبتاً سریع الکل را جذب میکند و در ابتدا ممکن است فرد احساس آرامش کند. اثرات کوتاه مدت مصرف مشروبات الکلی به مواردی همچون:
– مقدار مصرف
– بازه زمانی مصرف
– جنسیت
– وزن
– درصد چربی بدن افراد
– سابقه مصرف داشته‌اند یا خیر
بستگی دارد.
کمی پس از مصرف مشروب، بدن در تلاش برای از بین بردن سموم الکل می‌باشد و بسیاری از علائم آن ناشی از کم آبی بدن است. اما برخی از مواد شیمیایی موجود در نوشیدنی‌های الکلی می‌تواند در عروق و مغز واکنش ایجاد کرده و علائم را شدیدتر کند و اصطلاحا خماری از این ماده مخدر را موجب شود. علائمی شامل:
– سردرد
– اسهال
– حالت تهوع
– خستگی
– طپش نامنظم قلب
– خشکی دهان و چشم
– مشکل در تمرکز
– بی قراری
در مجله اعتیاد بیشتر بخوانید
اثرات بلند مدت اعتیاد به الکل
مصرف مشروب از رشد جنینی تا پایان دوره بلوغ می‌تواند تأثیر جدی بر روی رشد مغز داشته باشد. به نحوی که اگر یک زن در دوران بارداری الکل مصرف کند، کودک ممکن است با سندرم جنین الکلی (FAS) متولد شود. مصرف طولانی مدت مشروبات الکلی با مشکلات سلامتی زیر مرتبط است:
مشکلات کبدی
ابتلا به پانکراتیت
آسیب به عضله قلب
سایر مشکلات قلبی عروقی
التهاب اعصاب محیطی
زخم معده
التهاب لوزالمعده
انواع سرطان
اختلال در عملکرد سیستم ایمنی
پوکی استخوان
آسیب مغزی
کاهش جذب ویتامین
مشکلات بهداشت روان مانند اضطراب و افسردگی
علائم ظاهری و فیزیکی اعتیاد به مشروب
مصرف مشروب اثرات بسیار مخرب جسمی به همراه دارد. علائم ظاهری خوردن مشروب می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.
برای فرد معتاد به مشروب، بهداشت و نظافت شخصی از اولویت کمتری برخوردار است. بنابراین خشکی و شکنندگی مو و ناخن، ناشی از عدم رسیدگی کافی، می‌تواند منجر به افزایش چین و چروک صورت و پیری زودرس شود. همچنین ممکن است در اثر کم آبی بدن و کمبود خواب، فرد دچار خارش شدید بدن و چشمانی با ظاهر دائما خسته شود. از آنجا که الکل پوست را خشک میکند این امر می‌تواند منجر به عفونت‌های مکرر پوستی شده و با گشاد شدن مویرگ‌ها، رگ‌های عنکبوتی روی پوست ایجاد شود.
اعتیاد به مشروب می‌تواند تأثیر زیادی در اشتهای فرد داشته باشد. افراد معتاد به مشروب ممکن است احساس گرسنگی را از دست بدهند یا ممکن است هوس غذاهای پرچرب کنند، که درنتیجه همراه با زردی رنگ پوستشان به مشکلات کبدی از جمله کبد چرب، هپاتیت الکلی و سیروز مبتلا می‌شوند. مصرف زیاد الکل همچنین با ابتلا به پانکراتیت (التهاب لوزالمعده؛ بسیار دردناک و بالقوه کشنده) همراه است.
بخشی از مغز که هماهنگی و تعادل را کنترل میکند (مخچه) تحت تأثیر الکل صدمه دیده و خطر سقوط و دیگر حوادث حتی در حالت هوشیاری را افزایش می‌دهد. به علاوه مصرف مشروبات الکلی باعث کاهش قدرت سیستم ایمنی بدن شده و فرد را در معرض خطر بیشتر عفونت‌ها و حتی سرطان قرار می‌دهد. بیماران معتاد به مشروب به دلیل فرسایش پوشش داخلی معده‌شان، به شدت مستعد ورم معده، زخم معده و سوهاضمه می‌باشند. از سایر عوارض مصرف مشروب می‌توان تعرق و لرز شدید، حالت تهوع، استفراغ و حتی تشنج را نام برد.
در موارد دیگر، مشروب ممکن است یکی از عوامل اصلی تشدید یک بیماری باشد، و استفاده مداوم از آن باعث شعله‌ور شدن بیماری شود. به عنوان مثال، مصرف الکل می‌تواند شرایط بیماری نقرس را حاد کند.
دستیابی به هوشیاری همیشه یک موفقیت برای سلامتی فرد است، چه درمان در مرحله اولیه اعتیاد، میانی یا انتهایی انجام شود. برای دریافت کمک و دستیابی به بهبودی هرگز دیر نیست.
علائم رفتاری اعتیاد به مشروب
اختلال وابستگی به الکل نوعی بیماری است که سه جنبه روانی، روحی و جسمی فرد را در بر می‌گیرد. بسیاری از علائم برجسته اعتیاد به الکل شامل تغییر در رفتار می‌باشند. خانواده و دوستان نیز ممکن است علائم هشدار دهنده را مشاهده نکنند. افراد مبتلا به الکلیسم در انکار هستند و یا از اینکه مشکلی دارند آگاه نیستند. دیگران ممکن است متوجه شوند که اشتباهی رخ داده است اما از ترس یا شرم، تمام تلاش خود را می‌کنند تا مشکل خود را پنهان کنند.
بیمار معتاد به مشروب، احتمالاً زمان زیادی را بین هوشیاری و سرخوشی می‌گذراند و رفتارها اغلب به طور مستقیم به برطرف شدن وابستگی آن‌ها به الکل مربوط می‌شوند. نوشیدن مشروبات الکلی با ایجاد تشنج در خانواده، منجر به اختلالات اضطرابی شده و پرخاشگری و گوشه‌گیری فرد بیمار را درپی دارد. نوشیدن مشروب می‌تواند منجر به افسردگی شود. در واقع نوشیدن خطر ابتلا به طیف گسترده‌ای از اختلالات و مشکلات بهداشت روانی را افزایش می‌دهد.
مشروبات الکلی در حافظه کوتاه مدت، اختلال ایجاد میکند. به نحوی که مصرف بیش از اندازه آن منجر به فراموشی شب قبل می‌شود. در نهایت نیز به مشکلات دائمی حافظه تبدیل می‌گردد. از دیگر مشکلاتی که مصرف مشروب پدید می‌آورد می‌توان اختلالات جنسی نظیر اختلال نعوظ در مردان را نام برد.
عوارض مصرف الکل
تأثیر الکل بر بدن و ذهن فرد، از همان لحظه نوشیدن اولین جرعه شروع می‌شود. اثرات تجمعی نوشیدن شراب، آبجو، ویسکی، ودکا، جین، کنیاک، تکیلا، عرق و دیگر نوشیدنی‌های الکلی می‌تواند صدمات زیادی به بدن وارد کند. همچنین موجب سهل‌انگاری و نادیده گرفتن مسئولیت‌ها و فعالیت‌ها شده و بر سلامت جسمی و روانی، شغل، امور مالی، خانواده و جامعه تاثیر می‌گذارد و احتمال خودکشی را افزایش می‌دهد.
عوارض مصرف الکل، به میزان نوشیدن، سلامتی، سن، جنسیت و سایر عوامل بستگی دارد. از عوارض مصرف الکل در مردان می‌توان افزایش خشونت و خطر حمله فیزیکی به شخص دیگر، عدم سلامت جنسی و دستگاه تولید مثل و بروز خشونت جنسی را نام برد.
نوشیدن الکل همزمان با مصرف داروهای دیگر، از جمله کتامین، داروهای آرام‌بخش و قرص‌های خواب‌آور و مخدرهایی نظیر قرص ترامادول، می‌تواند بسیار خطرناک باشد. به این دلیل که الکل باعث می‌شود که عوارض جانبی سایر داروها افزایش یابد و همچنین اثر داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای دیابت کاهش یابد.
این ویدیو درباره سوء‌مصرف الکل را حتما تماشا کنید:
پیشگیری از اعتیاد به الکل
امروزه افراد دلایل زیادی برای تصمیم‌گیری در مورد نوشیدن مشروب به شما ارائه خواهند داد و بیشتر این موارد تأثیرات آن بر ذهن و مغز را نشان می‌دهد. دلایلی از قبیل:
طعم خوبی دارد
حالم را بهتر میکند
به من کمک میکند تا بر موانع پیش روی خود غلبه کنم
درد مرا تسکین می‌دهد
به من کمک میکند تا بخوابم
این ماده مخدر از طریق عینک‌هایی به رنگ گل رز مشاهده می‌شود و کسانی که به راحتی تحت تأثیر قرار می‌گیرند می‌توانند در سمت تاریک آن تسلیم شوند.
اما با این حال، خطر اعتیاد را می‌توان کاهش داد. در حالی که راهی واحد برای جلوگیری از اعتیاد وجود ندارد، با آگاه‌سازی توسط نهادهای آموزشی و تقویت سیستم‌های حمایتی می‌توان در جهت کاهش خطرات کوشید.
روانشناسی مشروب
مشروبات الکلی بر عملکرد مغز، بر روحیه، تفکر و رفتار تأثیری منفی می‌گذارد، بنابراین به عنوان یک بیماری روانی نیز طبقه‌بندی می‌شود. از نظر بسیاری، آبجو، شراب، عرق و ودکا تفریحات بی‌نظیری را به ذهن متبادر می‌کنند. اما این شروع ماجراست. الکل مخل سیستم عصبی بوده و به راحتی تغییر رفتار می‌دهد. در بعضی موارد با درد عاطفی و از هم پاشیدگی جسمی اوج می‌گیرد و منجر به پریشانی قابل توجه می‌شود.
درمان اعتیاد به الکل یا الکلیسم
بحث در مورد علائم اعتیاد به مشروب، بیشتر به منظور کمک به شخص بیمار برای عبور از یک اختلال جدی جسمی و روانی است. چنانچه شما و یا یکی از عزیزانتان به مشروبات الکلی اعتیاد داشته باشید، قدم‌های واضحی وجود دارد که می‌توانید برای بازگشت به جاده سلامتی و هوشیاری به کار گیرید.
اعتیاد به الکل یک بیماری قابل درمان است و بسیاری از برنامه‌ها و رویکردهای درمانی برای حمایت از الکلی‌هایی که تصمیم به درمان اعتیاد خود گرفته‌اند در دسترس است. اولین قدم برای درمان، تمایل صادقانه به ترک مشروب است.
در ابتدا سم‌زدایی و خماری از الکل، مشکلات جسمی و ذهنی بسیاری به همراه دارد، اما پس از اتمام مرحله توان‌بخشی، به تدریج خود را با زندگی روزمره عادت می‌دهید. مهم است که به خودتان زمان دهید تا از نوسانات دوباره خودداری کنید. حضور در گروه‌های حمایتی، مانند الکلی‌های گمنام (AA)، باعث تشویق و تعامل با دیگران در بهبودی می‌شود.
سئوالات پر تکرار درباره نشانه‌های اعتیاد به مشروب
خصوصیات افراد معتاد به الکل چیست؟
تشخیص علائم اعتیاد به الکل بسیار مشکل است زیرا الکلی‌ها می‌توانند محافظه‌کار باشند و در صورت مواجهه عصبانی شوند. با این حال، اگر یکی از نزدیکان شما علائم زیر را نشان می‌دهد، ممکن است به الکل اعتیاد داشته باشد:
عدم علاقه به فعالیت‌های عادی سابق
نیاز بیشتر به نوشیدن مشروب
خسته و تحریک‌پذیر به نظر می‌رسد
ناتوانی در نه گفتن به الکل
اضطراب، افسردگی یا سایر مشکلات روانی
مخفی‌کاری در نوشیدن مشروب
دروغ گوئی و عدم صداقت در مورد نوشیدن الکل
آیا خوردن مشروب اعتیادآور است؟
نوشیدن الکل باعث ترشح دوپامین و اندورفین در مغز می‌شود. این مواد شیمیایی، احساس لذت و رضایت ایجاد کرده و به عنوان یک مسکن طبیعی عمل می‌کنند. اعتیاد به الکل، مانند سایر اعتیادها، در نهایت یک رفتار آموخته شده است و افکار و عقاید یک فرد را به بازی می‌گیرد.
چگونه بفهمم شوهرم مشروب میخوره؟
اگر شوهر یا یکی از نزدیکان شما علائم زیر را نشان می‌دهد، ممکن است به الکل اعتیاد داشته باشد:
عدم علاقه به فعالیت‌های عادی سابق
نیاز بیشتر به نوشیدن مشروب
خسته و تحریک‌پذیر به نظر می‌رسد
ناتوانی در نه گفتن به الکل
اضطراب، افسردگی یا سایر مشکلات روانی
مخفی‌کاری در نوشیدن مشروب
دروغ‌گوئی و عدم صداقت در مورد نوشیدن مشروب
سعی کنید با زبان ساده در مورد بیماری، اثرات طولانی مدت و گزینه‌های بهبودی برای فرد توضیح ساده‌ای بدهید. بپرسید چگونه می‌توانید به بهترین شکل از شخص حمایت کنید.
بوی مشروب از دهان چگونه است؟
چون مشروب در خون شما است، بنابراین در ریه‌ها نیز می‌باشد. این دلیل نفس کشیدن الکلی است که اکثر مردم به آن اشاره می‌کنند. الکل در مرحله پردازش است و بوی تیز و تا حدی شیرین دارد.
نگارنده: منصور نخعی/مجله اعتیاد