یک مرکز ترک اعتیاد استاندارد چه ویژگی‌هایی دارد؟
مراجعه به مرکز ترک اعتیاد استاندارد بهترین روش برای درمان اعتیاد است
تحریریه اعتیاد
ترک اعتیاد به تنهایی و در منزل کار آسانی نیست؛ شاید به دلیل تابوی پدیده‌ی اعتیاد بهترین راه‌حل به نظر برسد، اما توصیه نمی‌شود. مرحله‌ی سم‌زدایی، اولین مرحله‌ی ترک، اگر در خانه انجام شود، نه تنها خطرناک است، بلکه ممکن است هیچ افاقه نکند و فرد معتاد دوباره به مصرف بازگردد یا به اصطلاح لغزش کند. بنابراین متخصصان مراجعه به یک مرکز ترک اعتیاد استاندارد – نه هر «سربازخانه»ای – را لازم و ضروی می‌دانند. توجه به این نکته مهم است که در مراکز ترک و بازپروی، تک‌تک مراحل ترک تحت نظارت و مراقبت متخصصان پیش می‌رود و تمهیدات پزشکی لازم و نیز توجه عاطفی‌ای که فرد باید در فرآیند سخت و پیچیده‌ی غلبه بر اعتیاد دریافت کند، در اختیارش قرار می‌گیرد.
اما یک مرکز ترک و بازپروری چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد که بشود به آن گفت استاندارد. طبعاً ساختمانی دورافتاده و از کار افتاده بدون حتی ابتدایی‌ترین امکانات انسانی استاندارد نیست. معتاد، مثل یک بیمار، نه مجرم، احتیاج به مراقبت ویژه در مکانی ویژه دارد؛ با استانداردهایی که از اساس مختص درمان این «بیماری» و خود «بیمار» طراحی می‌شود. بنابراین استاندارد یا ایده‌آل بودن یک مرکز ترک اعتیاد در گرو رویکردی است که به پدیده‌ی اعتیاد دارد. در این مقاله سعی می‌کنیم شما را با استانداردهای مرکز ترک اعتیاد ایده‌آل و اساساً تعریف مرکز ترک اعتیاد استاندارد آشنا کنیم.
ویژگی‌های مرکز ترک اعتیاد استاندارد
به طور کلی یک مرکز ترک اعتیاد استاندارد باید مراقبت پزشکی و روان‌درمانی بیست و چهار ساعته در اختیار بیمار بگذارد، با تیمی متشکل از متخصصان حرفه‌ای و ماهر در زمینه‌های مختلف (برای پاسخگویی به نیازهای مختلف بیماران مبتلا به اعتیاد). اما ویژگی‌های این مراکز همه جا یکسان نیست؛ هر کدام تسهیلات خاص خودشان را دارند. بعضی‌ها امکانات اولیه‌ی ساده‌ای دارند، مثل اتاق‌های مشترک، سال غذاخوری و فعالیت‌های تفریحی مثل شنا و پینگ‌پونگ. سایرین کمی لوکس‌تر و خصوصی‌تر هستند و سوئیت‌های جداگانه دارند، با وعده‌های غذایی آنچنانی و تسهیلاتی چون استخر، سونا، جکوزی و باشگاه ورزشی.
بیشتر برنامههای درمانی مراکز بازپروری در قالب مشاوره، درمان‌رفتاری، گروه‌های حامی و برنامه‌ی سم‌زدایی در صورت نیاز ارائه می‌شود. یکی از مهمترین برنامه‌ها، خانواده‌درمانی است که در آن اعضای خانواده‌ی بیمار در جلسات مشاوره و فعالیت‌های خانوادگی مشارکت می‌کنند. چنین امتیازی این فرصت را فراهم می‌کند که هم اعتماد به وجود بیاید و هم روابط نابهنجار یا محرکه‌هایی که ممکن است منجر به لغزش بیمار شود، برای بیمار و اعضای خانواده روشن شود. خانواده می‌تواند با حضور فعال و متعهدانه در این برنامه‌ها عزیز خود را در فرآیند بهبودی تشویق و حمایت کند.
در کشور پیشرفته‌ای چون امریکا هزاران کمپ ترک اعتیاد استاندارد وجود دارد، اما حتی در امریکا هم این مراکز که بعضی‌شان مجهز به سیستم درمانی هدفمند و نیز خدمات انفرادی هستند، لزوماً دارای عملکرد یکسان و کارآمد نیستند. بنابراین مؤسسه‌ی ملی سوء‌مصرف مواد فهرستی از اصول درمان مؤثر منتشر کرده که بر اساس آن می‌توان استانداردهای مرکز ترک اعتیاد را سنجید و بهترین گزینه و برنامه را انتخاب کرد. وجه تمایز مراکز ترک اعتیاد در موقعیت مکانی، شیوه‌های درمانی، تجربه‌ی پرسنل کاری، تسهیلات و… است. هر کس باید مرکزی را انتخاب کند که نیازهایش را به بهترین نحو پاسخگو باشد.
در مجله اعتیاد بیشتر بخوانید :
ترک اعتیاد در خانه، بله یا خیر؟
بهترین روش‌های درمان اعتیاد به مواد مخدر
استانداردهای مرکز ترک اعتیاد
- اعتیاد یک بیماری پیچیده، اما قابل درمان است؛ سالیان سال اعتیاد یک ضعف شخصیتی، ناکامی اخلاقی یا عادت بد می‌دانستند که تنها با عزم راسخ می‌شد بر آن غلبه کرد. اما برای درمان مؤثر اعتیاد مهم است بدانیم که اعتیاد یک بیماری مزمن و پیچیده است که بر مغز اثر می‌گذارد. یک برنامه‌ی درمانی که ماهیت اعتیاد را می‌شناسد، بهتر می‌تواند نیازهای شما درک و بر اساس آن عمل کند.
- یک برنامه‌ی درمانی به درد همه نمی‌خورد؛ مواد مختلف اثرات متفاوتی بر جسم و روان افراد می‌گذارند. مهم است که مرکز بازپروری تجربه‌ی درمان اعتیاد خاص شما و اختلالات ناشی از آن را داشته باشد. یک مرکز ترک اعتیاد استاندارد در مرحله‌ی جذب و ارزیابی باید روانشناس در اختیار مراجعه‌کننده بگذارد تا بتوانند با همکاری یکدیگر به یک برنامه‌ی درمانی انفرادی برسد؛ برنامه‌ای که برای شما و مختص شما با توجه به نیازها و دغدغه‌هایتان و پاسخ‌هایی که به پرسش‌های روانشناس می‌دهید، طراحی شده باشد. و تحت نظارت یک تیم متخصص در چند زمینه اجرا شود. جا دادن مراجعه‌کننده در برنامه‌ی از قبل تعیین‌شده ممکن است تأثیر و کارایی لازم را نداشته باشد.
- فرآیند درمان باید دوره‌ی لازم خود را طی کند؛ شاید شما بخواهید هر چه سریع‌تر درمان را به پایان برسانید. معمولاً افرادی که برای اولین بار به مراکز بازپروری مراجعه می‌کنند، دوره‌ی سی روزه یا کمتر را می‌گذرانند. اما طول درمان، درست مثل شیوه‌ی درمان در افراد مختلف متفاوت است. به طور کلی شواهد نشان می‌دهد که هر چه بیشتر در مراکز بازپروری بمانید، درمان‌تان مؤثرتر و بادوام‌تر خواهد بود. به گفته‌ی مؤسسه‌ی ملی سوء مصرف مواد، طول درمان ایده‌آل حداقل نود روز است. یک کمپ ترک اعتیاد استاندارد بر اساس نیازهای شخصی و شرایط افراد (از جمله شدت و مدت اعتیاد، مصرف همزمان چند مواد و اختلالات روحی) مدت زمان درمان را در مرحله‌ی جذب و ارزیابی مراجعه‌کننده مشخص می‌کند؛ که می‌تواند از شصت تا صد و بیست روز باشد.
-برنامه‌ی سی روزه؛ این برنامه به شما زمان کافی می‌دهد که فرآیند سم‌زدایی را از سر بگذرانید، با اعتیاد خود آشنا شوید و در جلسات مشاوره شرکت کنید. این برنامه‌ها معمولاً ارزان‌تر هستند و در امریکا تحت پوشش بیمه قرار میگیرند.
-برنامه‌ی شصت روزه؛ این برنامه به شما زمان بیشتری برای گذر از اعتیاد و ساختن یک زندگی هوشیارانه و شبکه‌ی حامی می‌دهد. سی روز اول صرف سم‌زدایی و قطع مصرف می‌شود.
-برنامه‌ی نود روزه؛ این برنامه‌ها برای اعتیادهای جدی‌تر در نظر گرفته شده و میزان موفقیت‌شان هم معمولاً بالاست.
- درمان رفتاری توصیه می‌شود؛ یک جور رفتار درمانی است که به ارتباط میان افکار و احساسات با رفتار می‌پردازد. این مهمترین استاندارد در درمان اعتیاد است، چرا که نیازهای مختلف فرد از جمله مسائل شناختی، روانی و رفتاری را نشانه می‌گیرد.
- درمان باید به طور منظم مورد ارزیابی قرار بگیرد؛ نیازهای شما در طول فرآیند درمان تغییر می‌کند. در روند همکاری با مشاور و روانشناس، یک سری مشکلات پنهانی رو می‌شود و دغدغه‌های جدیدی مطرح می‌شود. بنابراین با تغییر شما خوب است که روند درمانی‌تان نیز تغییر کند. اگر در برنامه‌تان با مشکل مواجه شوید و از پس کارهایتان برنیایید، باید برنامه‌تان تغییر کند که بتواند به شما کمک کند. اگر سرعت بهبودی‌تان رو به افزایش است، سرعت برنامه هم باید تغییر کند. به همین خاطر در یک کمپ ترک اعتیاد استاندارد روند درمانی بیمار هر هفته ارزیابی می‌شود.
بیشتر بخوانید: آشنایی با مراحل ترک
انتخاب مرکز ترک اعتیاد استاندارد
همان‌طور که گفته شد، به دلیل تفاوت انواع اعتیاد، شیوه‌ی درمانی نیز متفاوت است و بالطبع در برنامههای درمانی مراکز و بازپروری هم تفاوت‌هایی وجود دارد. بنابراین لازم است که پیش از انتخاب، یک سری پرسش را برای خودتان مطرح کنید و البته بر اساس بودجه‌ای که دارید و موقعیت مکانی‌تان، مرکز مناسب را درست انتخاب کنید.
- شیوه‌ی درمانی‌شان چیست؟
بیشتر مراکز ترک و بازپروری جلسات مشاوره‌ی گروهی و انفرادی به شما پیشنهاد می‌دهند. اما جز اینها، یک سری شیوه‌های درمانی سنتی و غیرسنتی دیگر نیز وجود دارد. جدا از خانواده‌درمانی، درمان از طریق یوگا، هنر، موسیقی یا سوارکاری هم در بعضی مراکز وجود دارد. مراکز ترک اعتیاد استاندارد اغلب شیوه‌های مختلف درمانی را در یک برنامه‌ی درمانی با هم ترکیب می‌کنند تا با رویکرد جامع‌تری به مقوله‌ی درمان اعتیاد بپردازند، که به آن می‌گویند درمان چند وجهی (زیستی، روانی، اجتماعی).
- آیا برنامه‌ای برای بعد از ترک و زندگی هوشیارانه نیز دارد؟
بسیاری از مراکز بعد از ترک و خروج از برنامه‌ی بازپروری به مراجعین خود برنامه و مشاوره می‌دهند. برنامه‌ریزی و مراقبت کنترل‌شده بعد از ترک برای جلوگیری از لغزش و حفظ هوشیاری ضروری است.
- آیا مدرک معتبر دارد؟
شما برای ترک به متخصصان ماهر در این امر نیاز دارید. حتماً پیش از انتخاب از اعتبار پرسنل و خود مرکز اطمینان حاصل کنید. در غیر این صورت، هم وقت‌تان را هدر داده‌اید و هم پول‌تان.
- برنامههای درمانی گروهی‌شان چیست؟
بیشتر مراکز دو برنامه‌ی معتبر دوازده قدمی یا SMART را به بیماران ارائه می‌دهند؛ اما یک سری رویکردهای دیگری مثل عملکرد مبتنی بر شواهد را نیز در پیش میگیرند.
مزایای مرکز ترک اعتیاد استاندارد
- حضور در محیطی امن، راحت و به شدت سازمان‌یافته
- رهایی از حواس‌پرتی، تأثیرات منفی و عوامل محرک بیرونی
- حضور متخصصان پزشکی در صورت نیاز بیمار به سم‌زدایی یا مصرف دارو
- حضور در میان یک سیستم حامی و همدرد (که معمولاً در جامعه و خانواده یافت نمی‌شود)
- یادگیری مهارت‌های ضروری کنار آمدن با ترک اعتیاد برای جلوگیری از لغزش
- کسب مهارت‌های زیستی برای اعمال تغییر بر شیوه‌ی زندگی در هوشیاری
- یادگیری روش‌های مدیریت استرس، تنگدستی، افسردگی و آسیب روانی بعد از ترک
یادگیری تکنیک‌های ذهن‌آگاهی برای مدیریت زندگی روزمره و اختلالات روحی روانی ناشی از اعتیاد و ترک
نویسنده : آزاده اتحاد
references : https://staging.addictioncenter.com/treatment/inpatient-rehab
www.rehabcenter.net
www.recovery.org
delphihealthgroup.com