شبکه‌های اجتماعی از نقاط ضعف کاربران برای ایجاد الگوریتم‌های خود استفاده می‌کنند
چگونه رسانه‌های اجتماعی ذهن را از نو سیم‌کشی کردند
مکس فیشر، خبرنگار نیویورک تایمز، در کتاب «ماشین آشوب» The Chaos Machine می‌گوید: «رسانه‌های اجتماعی از نقاط ضعف و آسیب‌پذیری کاربران برای ایجاد الگوریتم‌های خود استفاده می‌کنند.»
به گفته این نویسنده، شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی عامدانه خواسته‌ها و ترس‌های کاربران خود را دستکاری کرده‌اند تا معیارهای تعامل آنها را هدایت کنند که این باعث ایجاد اعتیاد شده است.
فیشر در کتاب جدید خود با عنوان «ماشین آشوب: داستان پشت‌پرده اینکه چگونه رسانه‌های اجتماعی ذهن و دنیای ما را از نو سیم‌کشی کردند» به بررسی این موضوع می‌پردازد که چگونه شرکت‌های بزرگ رسانه‌های اجتماعی و فناوری توانسته‌اند این همه قدرت را به قیمت کاربران خود به دست آورند.
او با «ای‌بی‌سی نیوز پرایم» درباره مسائلی که در کتابش به آنها پرداخته است، گفت‌وگو با صاحبان صنعت درباره محصولاتی که به تولیدشان کمک کرده‌اند و اینکه آیا به فرزندش اجازه استفاده از رسانه‌های اجتماعی را می‌دهد یا نه، صحبت کرده است. در ادامه این گفت‌وگو را می‌خوانید.
پرایم: تبریک می‌گویم، مکس، و از اینکه دعوت ما را قبول کردید بسیار متشکرم.
فیشر: از دعوت شما ممنونم.
پرایم: خب شما در کتاب‌تان از این گفته‌اید که چطور پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی واقعاً زمان زیادی را صرف تمرکز بر اطمینان از اینکه ما به آنها متصل می‌مانیم می‌کنند تا مطمئن شوند همچنان پول زیادی به دست می‌آورند. لطفاً الگوریتمی را که از ابتدا پشت این کار وجود دارد توضیح دهید.
فیشر: وقتی یک پلتفرم رسانه اجتماعی را باز می‌کنید، فکر می‌کنید دارید پست‌ها، افکار و احساسات افراد جامعه‌تان، دوستان‌تان را می‌بینید، و فکر می‌کنید وقتی با آنها تعامل می‌کنید، وقتی چیزی پست می‌کنید و پاسخی دریافت می‌کنید، آنچه می‌بینید بازخورد جامعه‌تان، آنچه دوست دارد و آنچه دوست ندارد، است. ولی در واقع این‌طور نیست.
آنچه شما واقعاً می‌بینید، آنچه واقعاً تجربه می‌کنید، احساسات و تعاملاتی است که از پیش تعیین شده و انتخاب شده‌اند، که در واقع فقط برای شما شخصی‌سازی شده‌اند. و این کارِ این سیستم‌های هوش مصنوعی فوق‌العاده پیچیده است که این پلتفرم‌ها را هدایت می‌کنند، تا آن شکل دقیق احساسات، تعاملات و توالی احساساتی را در شما به وجود آورند که باعث می‌شود نه تنها زمان بیشتری را صرف چرخیدن و بالا و پایین کردن صفحات پلتفرم‌های اجتماعی کنید، بلکه شما را درگیر خود می‌کند و واکنش‌های خاصی را از شما می‌طلبد. و این میلیادرها نفر را تحت الشعاع قرار می‌دهد، به عنوان مثال، اکثریت قریب به اتفاق امریکایی‌ها، که پیامدهای عمیقی بر نحوه عملکرد جامعه و سیاست ما دارد.
پرایم: شما چند بار از کلمه عواقب استفاده کردید. من واقعاً کنجکاوم که بدانم منظورتان از عواقب رسانه‌های اجتماعی بر جهان واقعی چیست.
فیشر: یک آزمایش هست که من درباره‌اش در کتابم نوشتم که در آن محققان دو گروه واقعاً بزرگ از مردم را طی چهار هفته مورد آزمایش قرار دادند و به نیمی از آنها گفتند: «فقط زندگی عادی خودتان را ادامه دهید» و به نیمی دیگر گفتند: «اکانت فیسبوک‌تان را غیرفعال کنید و آن را از گوشی‌تان پاک کنید.» و نتایج آن غافلگیرکننده بود. یکی از نتایجی که این محققان دریافتند این بود که افرادی که فیسبوک را غیرفعال کردند، سطوح بالاتری از شادی و رضایت از زندگی را گزارش کردند، که معادل تقریباً یک سوم تأثیر روان‌درمانی است… و مطمئناً بسیار ارزان‌تر از آن است.
این آزمایش این را هم نشان داد که افراد از شبکه‌های اجتماعی به این خاطر استفاده نمی‌کردند که آنها را خوشحال می‌کند. در واقع از آنها استفاده می‌کنند چون به آن معتادند و به سختی توانستند کنارش بگذارند و به این آزمایش نیاز داشتند تا آنها را مجبور کند چنین کنند. و تغییر دیگری که محققان با آن موجه شدند این بود که افرادی که شبکه‌های اجتماعی را غیرفعال کردند، نگاه‌شان به اخبار و افراد دیگر در جامعه به طور قابل توجهی کمتر دوقطبی و دچار تضاد بود.
در مجله اعتیاد بیشتر بخوانید
شبکه اجتماعی به مثابه ماشین اعتیاد؛ هوشیار باشید
تحقیقی تازه از علائم «اعتیاد به تیک تاک» می‌گوید
انواع اعتیاد به موادی که فکرش را هم نمی‌کنید
پرایم: آیا شما خودتان در شبکه‌‌ای اجتماعی عضو هستید؟
فیشر: خودتان می‌دانید که امروز چقدر مسئله حضور در شبکه‌های اجتماعی در زندگی افراد پیچیده است. در دنیای ما، در نحوه مصرف اطلاعات، در نحوه تعامل‌مان با افراد زندگی، خانواده و دوستان آن‌قدر غالب است که همه مجبورند در آن حضور داشته باشند. احتمالاً باید گوشی هوشمند داشته باشید، احتمالاً باید تا حدی در شبکه‌های اجتماعی حضور داشته باشید. اما حالا که همه مجبوریم به گونه‌ای در این فضا حضور داشته باشیم، اولین و مهم‌ترین کاری که من فکر می‌کنم می‌توانید انجام دهید این است که بفهمید با شما چه می‌کند، تأثیرات آن را درک کنید، بفهمید که چگونه آن چیزی را که به‌تان نشان می‌دهد و شکل رفتاری اعضای جامعه‌تان را تحریف می‌کند.
رسانه‌های اجتماعی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که ما را درگیر خودشان کنند، اما فعل و انفعالاتی که واقعاً شما را درگیر خودش می‌کند، که مواد شیمیایی خاصی را در مغزتان فعال می‌کند و باعث می‌شود زمان بیشتری را صرف آن کنید، ترس، خشم اخلاقی، که با اختلاف درگیرکننده‌ترین احساس است، و همچنین هر احساس خصومت نسبت به افرادی که در گروه اجتماعی شما نیستند، است.
پرایم: می‌خواهیم به عنوان کتاب‌تان بپردازم، «پشت‌پرده اینکه چگونه رسانه‌های اجتماعی ذهن‌ها و دنیای ما را دوباره سیم‌کشی کردند». آیا این درست است؟ آیا واقعا رسانه‌های اجتماعی مغز ما را دوباره سیم‌کشی کرده‌اند؟
فیشر: صاحبان این شرکت‌ها در واقع متوجه شده‌اند که شیمی مغز شما در نتیجه استفاده از رسانه‌های اجتماعی تغییر کرده است. چیزهای زیادی در زندگی ما وجود دارد که شیمی مغز ما را تغییر می‌دهد، که به‌اش می‌گویند مواد مخدر، که می‌تواند کافئین باشد، الکل باشد، یا مواد مخدر تفریحی، یا سیگار. رسانه‌های اجتماعی تقریباً به همین شکل عمل می‌کنند. دلیل اینکه این‌گونه طراحی شده‌اند و خیلی صریح و واضح هم این‌گونه‌اند، و اینکه آن افرادی که این پلتفرم‌ها را طراحی کرده‌اند، آگاهانه از دستگاه‌های قمار، این عاملان ترشح دوپامین در مغز، این ابزارهای اعتیادآور، اعتیادآور به لحاظ فیزیکی، استفاده کردند تا مردم زمان بیشتری را درشان صرف کنند، این است که این پلتفرم‌ها رفتار شما را تغییر می‌دهد و طرز فکر شما را به شکل‌های مختلفی تغییر می‌دهد که در واقع اصلاً عامدانه نبوده، اما مطمئناً نتیجه‌بخش است.
پرایم: شما در کتاب‌تان درباره انتخابات 2020، شورش ششم ژانویه، هم صحبت می‌کنید. و به این اشاره می‌کنید که چه اطلاعات نادرست زیادی آن زمان منتشر شد و شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی هم تلاش زیادی برای از بین بردن‌شان نکردند. آیا در این مرحله احساس می‌کنید کار از کار گذشته است یا آنها می‌توانند اطلاعات نادرست را کنترل کنند؟
فیشر: خنده‌دار است. افراد زیادی در شرکت‌های بزرگ رسانه‌های اجتماعی کار می‌کنند که کارشان همین کاهش اطلاعات نادرست، کاهش افراط‌گرایی در پلتفرم‌ها، کاهش جذب نیرو برای گروه‌های تروریستی راست‌گرای افراطی است، اما آنها در واقع در جنگی شکست‌خورده و از بسیاری جهات غیرقابل پیروزی هستند. نه به این دلیل که از اساس خاصیت رسانه‌های اجتماعی این است که اطلاعات نادرست و نفرت همیشه در آن وجود خواهد داشت، بلکه به این دلیل که این پلتفرم‌ها عامدانه به بی‌رحمانه‌ترین راه‌های ممکن از سوی این شرکت‌ها طراحی شده‌اند تا فقط و فقط تعامل و حضور کاربران را افزایش دهند.
بنابراین تا زمانی که شرکت‌ها این کار را انجام می‌دهند، پاکسازی امکان‌پذیر نخواهد بود اما حداقل در تئوری، رفع آن نسبتاً آسان است، چرا که تنها کاری که این شرکت‌ها باید انجام دهند این است که این ویژگی‌های بالابرنده تعامل را بردارند. به این شکل، بخش زیادی از این مشکلات حل می‌شود. اما خب آنها این کار را نمی‌کنند.
پرایم: با توجه به افرادی که با آنها مصاحبه کردید و عده‌ای‌شان هنوز هم در این سیستم حضور دارند و عده‌ای هم آن را ترک کرده‌اند، آیا این امکان وجود دارد که بشود تغییری در این روند ایجاد کرد و از رسانه‌های اجتماعی به عنوان یک ابزار مفید و مثبت استفاده کرد؟
فیشر: بله، بسیاری از این افرادی که من با آنها گفت‌وگو کردم، بعضی‌شان در سیلیکون ولی در دسته مخالفان بودند و عده‌ای هم افشاگر، تعدادی محقق که خارج از سیلیکون ولی بودند، و بسیاری‌شان هنوز روی کاغذ به پتانسیل داشتن یک شبکه اجتماعی بی‌طرف‌تر باور دارند؛ رسانه‌ای که این ویژگی‌های به حداکثر رساندن تعامل را ندارد، چیزی که گاهی می‌تواند واقعاً یک نیروی مهم و تأثیرگذار مثبت در جهان باشد. اما مشکل اینجاست که این ویژگی‌های به حداکثر رساندن تعامل آن وجه مثبت را در خود می‌بلعد و مشکلات زیادی در جهان ایجاد می‌کنند.
پرایم: آخرین سؤالم این است. آیا به فرزندتان اجازه می‌دهید در شبکه‌های اجتماعی حساب داشته باشد؟
فیشر: اوه، خدای من. نه، من به خودم هم اجازه نمی‌دهم صفحه‌ای در شبکه‌های اجتماعی داشته باشم، البته اگر بتوانم خودم را از آن دور کنم. مسئله این است که نه تنها چیزهای مضر زیادی در رسانه‌های اجتماعی وجود دارد، بلکه کودکان و نوجوانان به طور ویژه، نیازهای اجتماعی بسیار اغراق‌شده‌ای دارند و این بدان معناست که زمان بیشتری را در رسانه‌های اجتماعی صرف می‌کنند. آنها در واقع جزو بهترین مشتریان این پلتفرم‌ها هستند. و این بدان معناست که تأثیرات آنچه بر من و شما اثر می‌کند، در آنها بسیار شدیدتر است.
ترجمه مجله اعتیاد: آزاده اتجاد