ماده مخدر کمیکال چه عوارضی دارد؟
تحریریه اعتیاد
ماده مخدر کمیکال یکی از جدیدترین انواع مواد روانگردان مصنوعی است که به سرعت در میان جوانان گسترش یافته است. این ماده، که به دلیل قیمت پایین و در دسترس بودنش مورد استقبال قرار گرفته، به‌واسطه ترکیبات پیچیده و تغییرپذیرش از سایر مواد مخدر سنتی خطرناک‌تر است. کمیکال عمدتاً در آزمایشگاه‌ها تولید می‌شود و ترکیبی از ماری‌جوانای سنتی و مواد شیمیایی مصنوعی new psychoactive substances است که تأثیرات آن را به شدت تقویت می‌کند. برخلاف مواد مخدری که معمولاً ترکیب و دوز مشخصی دارند، ترکیبات کمیکال ناپایدار و نامشخص است؛ به همین دلیل مصرف‌کنندگان اغلب نمی‌دانند چه میزان مواد شیمیایی به بدن‌شان وارد می‌کنند.
این عدم آگاهی از دوز و ترکیب‌های شیمیایی ناشناخته سبب افزایش خطر اوردوز و بروز عوارض جسمانی و روانی شدیدتر می‌شود. کارشناسان معتقدند کمیکال، به دلیل تأثیرات قوی و عوارض غیرقابل پیش‌بینی، تهدید جدی برای سلامت جوانان و جامعه به شمار می‌رود. رشد سریع این ماده در بازارهای غیرقانونی چالش‌های بزرگی برای سیستم‌های نظارتی و درمانی ایجاد کرده است.
کمیکال چیست؟
ماده مخدر کمیکال که به‌عنوان “ماری‌جوانای صنعتی” شناخته می‌شود، نوعی روانگردان از خانواده «کانابینوئیدهای مصنوعی» (AM) است که اثرات آن به مراتب شدیدتر از نوع طبیعی ماری‌جوانا است. این ماده مخدر از ترکیب مواد شیمیایی مختلف، از جمله «مراسوئیت» و گیاهانی مانند «مریم‌گلی»، به دست می‌آید. این ترکیب شیمیایی به صورت اسپری یا سیگار استفاده می‌شود و به دلیل ساختار غیرطبیعی، به شدت اعتیادآور است. حتی مصرف یک‌باره این ماده می‌تواند منجر به وابستگی شدید شود.
کمیکال تحت نام‌های مختلفی مانند “نعناع جادویی”، “مریم‌گلی مقدس”، “سالوی”، و ماریا پاستورا” در بازارهای غیرقانونی شناخته شده و بیشتر در مناطقی مانند جنوب مکزیک و آمریکای مرکزی و جنوبی یافت می‌شود. این ماده توسط سرخپوستان مازاتک برای مقاصد مذهبی استفاده می‌شد.
تتراهیدروکانابینول (THC)، ماده روان‌گردانی که در ماری‌جوانای طبیعی یافت می‌شود، در ماری‌جوانای صنعتی به مقدار بسیار بیشتر وجود دارد، که این امر تأثیرات شدیدتر و غیرقابل پیش‌بینی‌تری به همراه دارد.
ترکیبات کمیکال
ماده‌ای به نام سالویا salvia در کمیکال وجود دارد که از جمله قویترین داروهای روان گردان است. اثرات آن شامل توهم زایی بسیار شدید، سرگیجه و اختلالات بینایی است. اثرات توهم زایی بصری سالویا بسیار شدید و مشابه اثراتی است که مخدر LSD روی افراد می‌گذارد. برخی از مصرف کنندگان گزارش کرده‌اند که پس از استفاده از این مخدر جدید، تجارب عرفانی و معنوی پیدا کرده‌اند!
فاز کمیکال
فاز کمیکال به حالت روانی و جسمانی‌ای گفته می‌شود که فرد پس از مصرف این ماده تجربه می‌کند. در این وضعیت، مصرف‌کننده ممکن است دچار سرگیجه، توهمات دیداری و شنیداری، خنده‌های بی‌دلیل، و حتی تشنج‌های شدید شود. طول مدت این “فاز” وابسته به ترکیبات شیمیایی موجود در کمیکال بوده و ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت ادامه یابد.
در این حالت، فرد ممکن است واقعیت را به‌صورت آهسته و کند مشاهده کند، حالتی که از آن با عنوان “ملو” یاد می‌کنند. مصرف‌کننده در این حالت، خود را در مرکز رویاهایش می‌بیند و نقش اصلی را بازی می‌کند. این احساسات به حدی لذت‌بخش هستند که مصرف‌کننده تمایل شدیدی به بازگشت به این وضعیت دارد، و به همین دلیل به‌سرعت دوباره به مصرف روی می‌آورد.
اثرات مصرف ماده مخدر کمیکال به حالات شدیدی مانند خواب‌های بریده‌بریده، صحبت‌های نامنسجم، شل‌شدن عضلات، و عدم تعادل جسمانی منجر می‌شود. متأسفانه، بسیاری از جوانان زیر ۲۵ سال به مصرف این ماده روی آورده و با خطرات جدی روانی و جسمانی مواجه هستند، که اغلب منجر به مراجعه به کمپ‌های ترک اعتیاد می‌شود.
در مجله اعتیاد بیشتر بخوانید
عوارض ماده مخدر کمیکال
این ماده پس از مصرف بر جسم و روان فرد مصرف‌کننده تأثیرات مخرب زیادی می‌گذارد. نمونه صنعتی کمیکال تاثیری بسیار شدیدتری نسبت به نمونه‌های طبیعی آن دارند که بیشتر صدمه می‌زند و ترک کمیکال را بسیارسخت می‌کند.
یکی از از مهمترین تاثیرات این ماده روانگردان بر بدن از بین رفتن حافظه کوتاه مدت مصرف کننده است و از تأثیرات جسمی آن نیز می‌توان به بالا رفتن فشار خون اشاره کرد که می‌تواند موجب شود فرد حالتی مانند سکته مغزی و کما کوتاه‌مدتی را تجربه کند که حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول می‌کشد و این مورد خطر مرگ را نیز به دنبال دارد.
پیامدهایی چون فلج موقت بدن، تشنج تا تجربه نزدیک به مرگ از عوارض اعتیاد به این ماده مخدر است. از پیامدهای مصرف این روانگردان به تأثیری که بر روی مردان می‌گذارد، اشاره شده و این احتمال که مصرف‌کنندگان طولانی مدت، ممکن است هیچ‌گاه بچه‌دار نشوند.
شایعاتی در خصوص اینکه این ماده اعتیادآور نیست و بی‌ضرر است دهان به دهان می‌چرخد اما حقیقت این است که کمیکال بسیار اعتیادآور است و فرد تنها با یکبار مصرف به‌شدت به آن وابسته می‌شود و در همان یکبار می‌تواند اثرات جبران‌ناپذیری بر جای بگذارد.
عوارض مواد مخدر کمیکال در کوتاه مدت:
احساس سرخوشی
سرگیجه
حالت تهوع
افزایش شدید فشار خون
کما کوتاه مدت
زیاد خندیدن
صحبت‌های نامفهوم و بی‌ربط
شل شدن ماهیچه‌ها
کند و آهسته سپری شدن زمان
توهم دیداری و شنیداری
عوارض مصرف کمیکال در طولانی مدت:
همانطور که گفته شد از بین رفتن حافظه کوتاه مدت از مهمترین عوارض مصرف کمیکال در طولانی مدت است. اما عوارض دیگری نیز وجود دارد:
علائم روان‌پریشی مانند اسکیزوفرنی
منزوی شدن
کاهش روابط اجتماعی و قطع ارتباط با دنیای بیرون
از بین رفتن حس مسئولیت پذیری
اختلال قدرت عکس‌العمل
اوردوز و مرگ
آیا کمیکال کشنده است؟
بله، کمیکال‌ها به دلیل ترکیبات ناشناخته و دوزهای متغیر می‌توانند بسیار کشنده باشند. حتی یک بار مصرف این مواد ممکن است منجر به اوردوز و مرگ شود. یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در مصرف کمیکال‌ها این است که مصرف‌کننده نمی‌داند چه مقدار از مواد شیمیایی خطرناک در هر دوز وجود دارد. به همین دلیل، اوردوز در میان مصرف‌کنندگان کمیکال بسیار رایج است. همچنین، ترکیبات شیمیایی این مواد می‌تواند به مرور زمان به ارگان‌های حیاتی بدن آسیب بزند و منجر به نارسایی کلیوی، کبدی و مرگ شود.
در سال گذشته بسیاری از جوانان به‌علت مصرف کمیکال حتی با دوزهای پایین به کام مرگ رفتند. میهمانی‌های دوستانه، پارتی‌های شبانه، دورهمی‌های نوجوانان و ارتباطات نامشروع با جنس مخالف نیز از خطر مبتلا شدن به مصرف این ماده خبر می‌دهد و جوانان و نوجوانان را تهدید می‌کند.
درمان بی‌قراری و بی‌حالی بعد از ترک اعتیاد
ترک اعتیاد کمیکال
ترک ماده مخدر برای هر فردی یک تجربه متفاوت است. برخی این روند را آزادکننده و توانمند می‌دانند و احساس می‌کنند می‌توانند به هر چیزی برسند. برخی دیگر آن را دردناک، دشوار و ناامیدکننده می‌دانند.
علائم ترک کمیکال ممکن است روزها یا ماه‌ها طول بکشد. مدت زمان آن به عوامل مختلفی بستگی دارد مثل: ژنتیک، سابقه پزشکی، نحوه مصرف و میزان موادی که در هر بار مصرف شده.
هرچند که تاثیر مصرف کمیکال بیشتر بر ذهن و روان مصرف کننده است اما هنگام ترک کمیکال در ابتدا با نشانه‌های فیزیکی مثل دردهای عضلانی، اختلال خواب، سوءهاضمه، سردرد، حالت تهوع و استفراغ همراه است. حدود دوازده روز اول فرد با این نشانه‌ها دستو پنجه نرم می‌کند.
از آنجا که جنبه‌های فیزیولوژیکی ترک می‌تواند بسیار ناخوشایند یا حتی خطرناک باشد، توصیه می‌شود برای ترک این ماده حتما باید از پزشک متخصص یا مشاور حرفه‌ای کمک گرفت و به مرکز ترک اعتیاد معتبر مراجعه کرد.
در مرحله ترک اعتیاد بیشتر روان فرد تحت تاثیر است و فرد معتاد شرایط روحی بدی دارد. حالاتی مثل بدبینی و افکار و احساسات منفی از مسائلی است که فرد با آن درگیر است. این دوره با رژیم غذایی مناسب، ورزش مداوم و شرکت در جلسات روان درمانی می‌تواند به گذشتن فرد در حال ترک از این مرحله حساس کمک کند. شرکت در برنامه انجمن معتادان گمنام توصیه می‌شود.
نتیجه‌گیری
ماده مخدر کمیکال به دلیل ترکیبات شیمیایی ناشناخته و تغییرپذیر، یکی از خطرناک‌ترین انواع مواد مخدر است که می‌تواند به سرعت به اعتیاد منجر شود و عوارض جدی جسمی و روانی ایجاد کند. مصرف این مواد به دلیل دست‌ساز بودن و عدم کنترل بر ترکیبات، حتی در دوزهای کم نیز می‌تواند کشنده باشد. آگاه‌سازی جامعه درباره خطرات کمیکال و تشویق به پیشگیری از مصرف این مواد، امری ضروری است تا از آسیب‌های جبران‌ناپذیر این مواد جلوگیری شود.
تحریریه مجله اعتیاد
references