دندانپزشکها چطور متوجه میشوند که شما ویپ میکشید
دندانپزشکان نسبت به تاثیر ویپ بر دندان ها هشدار میدهند.
سیگار الکترونیکی یا ویپ قرار بود راهی برای ترک سیگار باشد. اما از زمان عرضه به بازار، با افزایش محبوبیت آن، به ویژه در میان نوجوانان و جوانان، این محصول به معضلی تبدیل شده و بحران اعتیاد را تشدید کرده است. اکنون متخصصان به دنبال راهحلهایی برای مقابله با این بحران هستند.
اگر شما از آن دسته افرادی هستید که از سیگار الکترونیکی یا ویپ استفاده میکنید، باید بدانید که اثرات کوتاهمدت و بلندمدت نیکوتین میتواند شامل خشکی دهان، بیماریهای لثه، لکهدار شدن و کرمخوردگی دندانها باشد. مشکلات دندان و لثه یکی از شایعترین مشکلات بهداشتی است و حدود ۳/۵ میلیارد نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار میدهد. یکی از دلایل اصلی این مشکلات، مصرف زیاد سیگار است.
به گفته دندانپزشکان که در وبسایت Buzzfeed News با آنها گفتگو شده، عرضه سیگار الکترونیکی به حل بحران اعتیاد به سیگار کمکی نکرده است و آنها به راحتی میتوانند با مشاهده دهان شما، متوجه شوند که ویپ میکشید. اگر شما ویپ میکشید، دندانپزشکان میتوانند تغییرات فیزیکی دندانها، زبان و لثههای شما را شناسایی کنند. برخی متخصصان در شبکههای اجتماعی مانند تیکتاک، روشهایی را که به کمک آنها میتوانند متوجه شوند که بیمارشان سیگار الکترونیکی میکشد، به اشتراک گذاشتهاند.
با توجه به افزایش مصرف ویپ، این مشکل به طور فزایندهای شایع است؛ در سال 2022، بیش از ۲/۵ میلیون دانشآموز مقطع راهنمایی و دبیرستان اعلام کردند که از ویپ استفاده میکنند. برخی از ویپها میتوانند نیکوتین را سریعتر از سیگارهای معمولی به بدن برسانند. با اینکه این مسئله بستگی به برند دارد، اما یک پاد سیگار الکترونیکی میتواند به اندازه بیست نخ سیگار نیکوتین داشته باشد.
تاثیر ویپ بر دندان به وضوح قابل مشاهده است و به همین دلیل، آگاهی از این عوارض برای افرادی که به دنبال سلامتی دندانهای خود هستند، ضروری است.
تاثیر ویپ بر دندان
احتمال ابتلا به سرطانهای دهان و بیماریهای ناشی از محصولات تنباکو، از جمله نیکوتین، در افراد سیگاری ده برابر بیشتر از غیرسیگاریها است. هرچند ویپ با سیگار متفاوت است و دود سیگار حاوی مواد شیمیایی سمی است که در مایع سیگار الکترونیکی وجود ندارد، هنوز ارتباطی بین کشیدن ویپ و افزایش ریسک سرطان دهان یافت نشده است. با این حال، مایع ویپ ممکن است شامل مواد شناختهشده سرطانزا باشد.
بیشتر شواهد نشان میدهند که کشیدن ویپ میتواند تأثیر منفی بر بهداشت دهان داشته باشد. در یک مطالعه انجامشده در سال ۲۰۲۱ بر روی بیش از صد نفر، پژوهشگران متوجه شدند که احتمال از دست رفتن چسبندگی (clinical attachment loss)—که یکی از علائم بیماری تخریب لثه است—در افرادی که سیگار میکشیدند یا از سیگار الکترونیکی استفاده میکردند، نسبت به غیرسیگاریها بیشتر است. بهطور خاص، از دست رفتن چسبندگی در سیگاریها ۵/۳ میلیمتر، در مصرفکنندگان ویپ ۲/۸ میلیمتر و در غیرسیگاریها ۲/۲ میلیمتر گزارش شده است. در طول این مطالعه ششماهه، بیماری لثه در حدود ۴۴ درصد از سیگاریها، ۲۹ درصد از مصرفکنندگان ویپ و ۱۸ درصد از غیرسیگاریها پیشرفت داشت.
آوالین رابرتس، متخصص بهداشت دندان و سخنگوی انجمن متخصصان بهداشت دندان امریکا، میگوید: «دادهها یا مطالعات کافی درباره مدت زمانی که برای بروز تغییرات لازم است وجود ندارد و هنوز چیزهای زیادی باید درباره اثرات مصرف ویپ یاد بگیریم. با این حال، اگر کشیدن ویپ به یک عادت تبدیل شود، دندانپزشک شما بلافاصله متوجه خواهد شد، چون ممکن است خشکی دهان و زبان پیدا کنید یا در صورت مصرف نیکوتین، دندانهایتان لکهدار شوند.»
افرادی که از سیگار الکترونیکی استفاده میکنند، همچنین در معرض خطر کرمخوردگی دندان قرار دارند.
در مجله اعتیاد بیشتر بخوانید
خطر نابینایی در اثر مصرف سیگار و سیگار الکترونیکی
اثرات مثبت و فوری ترک سیگار الکترونیکی در بدن شما
اتفاقاتی که بعد از ترک سیگار در بدن رخ میدهد
طعم شیرینی ویپ
بیش از ده هزار فرمولاسیون مختلف برای مایع سیگار الکترونیکی وجود دارد که از ترکیبات پایهای متنوعی شامل نیکوتین و طعمدهندههایی ساخته شدهاند که میتوانند رایحه خوراکیها، شیرینیها، نوشیدنیها و میوهها را شبیهسازی کنند. ویپهای طعمدار به ویژه محبوب هستند؛ بررسی مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای امریکا (CDC) در سال ۲۰۲۲ نشان میدهد که ۸۵ درصد دانشآموزانی که ویپ میکشند، از نوع طعمدار آن استفاده میکنند. رایجترین طعمها شامل طعم میوهای (۶۹ درصد)، شکلات و دسرها (۳۸ درصد)، نعناع (۲۹ درصد) و منتول (۱۷ درصد) میباشد.
این ویپها به دلیل شیرینی طعمشان، اغلب حاوی ساکاروز (قند معمولی) و الکل قند (شیرینکنندههای جایگزین قند) هستند که میتوانند اثرات منفی بر دندانها داشته باشند.
بر اساس پژوهشهایی که انجام شده است، چاشنیهای ویپ میتوانند خواص فیزیکی و شیمیایی مشابهی با غذاها و نوشیدنیهای قنددار داشته باشند.
بیماری لثه
در مطالعهای که در سال ۲۰۱۸ در محیط آزمایشگاه انجام شد، مشخص گردید که در حضور ذرات ریز ویپ، احتمال چسبیدن یکی از باکتریهای دهانی به نام استرپتوکوک موتانس (Streptococcus mutans) به مینای دندان چهار برابر افزایش مییابد و ذرات طعمدار نیز احتمال تشکیل بیوفیلم را دو برابر میکنند.
بیوفیلمها مجموعهای از باکتریها هستند که به راحتی از سطح دندان پاک نمیشوند. هنگامی که میکروارگانیسمها به سطح مرطوب دندان متصل شده و رشد میکنند، بیوفیلم تشکیل میشود. این ساختارها یکی از عوامل شناختهشده در بروز مشکلات دهانی مانند بیماری لثه هستند. به گفته این مطالعه، تاثیر ویپ بر دندان به این صورت است که ذرات ریز ناشی از سیگارهای الکترونیکی میتوانند رشد بیوفیلمهای حاوی استرپتوکوک موتانس را افزایش داده و به تخریب باکتریهای سالمتر در دهان منجر شوند.
سیگار الکترونیکی راه مناسبی برای ترک کامل سیگار نیست
به گفته رابرتس، کشیدن ویپ میتواند میکروبیوم یا ترکیب ارگانیسمهای درون بدنتان را تغییر دهد. رابرتس میگوید: «متخصصان دندان برای تشخیص تغییرات دهان و کمک به بیماران در ترک سیگار آموزش دیدهاند. از جمله عوارض آنی مصرف نیکوتین بهصورت ویپ میتوان به خشکی دهان و زبان، افزایش کرمخوردگی دندان و بیماری لثه، لکهدار شدن دندانها و بوی بد دهان اشاره کرد. نیکوتین با کاهش گردش خون در لثهها، موجب پیشرفت سریعتر بیماریهای لثهای میشود.»
در مطالعهای که در سال ۲۰۲۲ روی سیزده هزار نفر انجام و در نشریه انجمن دندانپزشکی امریکا منتشر شد، حدود هشتاد درصد شرکتکنندگانی که ویپ مصرف میکردند، در مقایسه با شصت درصد افرادی که از آن استفاده نمیکردند، در معرض خطر بالای کرمخوردگی دندان قرار داشتند.
به گفته دکتر ویویان رکنیان، دندانپزشک و متخصص ایمپلنتهای دندانی، کشیدن ویپ میتواند علت بوی بد دهان نیز باشد. او میگوید: «متأسفانه حتی زدن ماسک هم نمیتواند جلوی بوی بد دهان را بگیرد و دندانپزشکها بهسرعت متوجه این بوی ناخوشایند میشوند.»
این موارد نشاندهنده تاثیر ویپ بر دندان و بهداشت دهان است که نیاز به توجه بیشتری دارد.
تدابیر مهم برای سلامت دندان
دندانپزشکها عموماً توصیه میکنند برای رفع اثرات منفی ویپ روی دهانتان، مصرف آن را کنار بگذارید. با اینکه این کار میتواند دشوار باشد، دندانپزشک شما میتواند در ترک نیکوتین به شما کمک کند.
دکتر رکنیان میگوید: «لکههای دندانها را میتوان با پاکسازی و سفید کردن از بین برد. با گذشت زمان، تغییرات لثهها و بافتهای نرم دهان بهوسیله خود بدن بهبود پیدا میکند. زمان لازم برای برگشتن به سلامت کامل دهان بستگی به مدت زمان و حجم دود یا ویپ مصرفشده دارد.»
اگر ویپ مصرف میکنید، بهترین کار این است که از بهداشت دهان خود محافظت کنید. حفظ بهداشت دهان شامل مسواک زدن کامل و کشیدن نخ دندان بهصورت روزانه است. به گفته مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری امریکا، باید سعی کنید محصولات تنباکو را مصرف نکنید، مصرف نوشیدنیهای الکلی را به حداقل برسانید و حداقل سالی یکبار به دندانپزشک مراجعه کنید.
دکتر رابرتس میگوید: «بهصورت منظم دندانهای خود را چکاپ، پاکسازی و برای سرطانهای دهان غربالگری کنید. همچنین برای ترمیم کرمخوردگیها و درمان سایر بیماریهای دهانی باید میکروبیوم دهان را کنترل کرده و بهداشت دهان خود را در حالت مطلوبی حفظ کنید. همچنین توجه داشته باشید که داشتن حامی هنگام ترک سیگار بسیار مؤثر است و بیماران باید از چیزهایی که عادتهای دهانی را تحریک میکنند، اجتناب کنند. برچسبها، آدامسها و برنامههای ترک تنباکو میتوانند کمککننده باشند.»
در پایان
تأثیرات منفی ویپ بر سلامت دهان و دندان غیرقابل انکار است و افرادی که از سیگار الکترونیکی استفاده میکنند باید عواقب این عادت را جدی بگیرند. هرچند ترک نیکوتین چالشبرانگیز است، اما بهبود وضعیت دهان و دندان ارزش تلاش را دارد. با رعایت بهداشت دهان و مراجعه منظم به دندانپزشک، میتوانید از بروز مشکلات جدی جلوگیری کنید. آگاهی از تأثیرات مضر ویپ و اتخاذ اقدامات مناسب برای حفاظت از بهداشت دهان ضروری است. این فرآیند نیاز به عزم و اراده دارد و میتواند کیفیت زندگی و سلامت کلی شما را بهبود بخشد.
ترجمه مجله اعتیاد: آزاده اتحاد
references
How Dentists Can Tell You’re Vaping
Effects of Vape Use on Oral Health