کمک به معتاد، وقتی عزیزمان اعتیاد دارد
چطور به معتاد کمک کنیم تا مواد مخدر یا مشروب را کنار بگذارد.
همیشه کمک به معتاد نوعی دودلی و کشمکش، برای خانواده ایجاد می‌کند. از یک طرف همه دوست دارند عزیزشان زودتر مراحل ترک اعتیاد را طی کند؛ از طرفی این مسیر پر پیچ و خم، صبوری طاقت‌فرسایی را از طرف خانواده می‌طلبد. گاهی خانواده‌ها راههای کمک به معتادین را می‌روند اما در میان مسیر، خسته می‌‍‌شوند. اینجاست که یک مشاور باتجربه در زمینه درمان اعتیاد، می‌تواند به این خانواده کند؛ مددکاران اجتماعی نیز، آسیب‌های پیش‌بینی شده در این مراحل را برای شما بازگو می‌کنند و برای هر دوران سخت راه‌حل‌هایی ارائه می‌دهند. در ادامه به این سوال پاسخ می‌دهیم که: «چطور به فرد معتاد کمک کنیم؟»
چطور به فرد معتاد کمک کنیم؟
برخی خانواده‌ها یا دوستان افراد معتاد، به دنبال یک فرمول جادویی برای کمک به معتادین هستند. همین اول خیال‌تان را راحت کنیم که هیچ راه میانبر یا یک شبه‌ای برای ترک اعتیاد وجود ندارد. بنابراین بهترین راه کمک به فرد معتاد، صبوری و حمایت است. با این حال در ادامه، نکات مهمی را که در این روند باید رعایت کنید را بر شمرده‌ایم؛ همچنین رفتارهایی که نباید از شما سر بزند را هشدار داده‌ایم.
1) درباره اعتیاد و مواد مخدر بیشتر بدانید.
اعتیاد در اصل واکنش فیزیولوژیکی بدن به مواد مخدر و اعتیادآور است. برای کمک به معتاد، نه تنها باید اطلاعات خود را در زمینه تاثیر شیمیایی مواد مخدر بر بدن بالا ببرید؛ بلکه باید طرز فکر خود را نسبت به رفتار اعتیادگونه عزیزتان، تغییر دهید. هیچ معتادی دوست ندارد برای آزار دادن شما به اعتیادش ادامه دهد. بیمار اعتیاد در چرخه‌های پیچیده فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی بدن خودش وگیر افتاده و روی رفتار و روحیاتش کنترلی ندارد. بپذیرید که او بیمار است.
علایم اعتیاد را بشناسید.
اگر بدانید مواد مخدر سبب چه ویژگی‌های ظاهری و رفتاری در بیمار می‌شود؛ نیمی از راه کمک به بیمار اعتیاد را پیش رفته‌اید.
- از علایم اعتیاد آگاهی به دست می‌آورید.
- متوجه می‌شوید، بیمار اعتیاد در چه وضعیتی است و او را بیبشتر درک می‌کنید.
- برای کمک به فرد معتاد بیشتر وقت می‌گذارید.
مطلب پیشنهادی: چطور بعد از ترک اعتیاد، پاک بمانیم؟
2) پشتیباتی‌تان را به فرد معتاد نشان دهید.
یکی از اشتباه‌های رایج خانواده‌ها در کمک به معتاد، این است که حمایت خود را به او نشان نمی‌دهند. فرد معتاد نیاز دارد که پشتیبانی شما را ببیند و لمس کند. منتظر نمانید که عزیز معتادتان، خودش قدم به قدم تمام مراحل ترک اعتیاد را پیش برود.
ابراز حمایت برای کمک به معتاد
برای این‌که کمک به فرد معتاد را عملا نشان دهید باید مسئولانه برای او وقت بگذارید:
- وقت بگذارید و با او صحبت کنید.
- اطمینان خاطر کافی دهید تا بتواند، حرفش را به راحتی بزند.
- کمک کنید نگرانیهایاش را به زبان بیاورد تا با کمک مددکار، برطرفشان کنید.
مطلب پیشنهادی: تقی رفعت میلیاردری که اوایل کارتن‌خواب بود!
3) تشویق بهترین کمک است
اقدام به موقع بهترین کمک به معتاد برای ترک است. عزیزتان را تشویق کنید که هرچه سریع‌تر روند درمان خود را آغاز کند. اگر بهانه آورد، پرخاش کرد یا عصبی شد؛ صبور باشید. از یک مددکار کمک بگیرید تا رگ خواب او را به دست آورید. تعجب نکنید که چرا بیمار اعتیاد، خودش به دکتر نمی‌رود یا پی‌گیر روند درمان اعتیادش نیست. نقش خانواده درمانی در نحوه کمک به فرد معتاد در این چالش‌ها مشخص می‌شود.
به هیچ وجه خجالت زده‌اش نکنید.
راه های کمک به معتادین شاید برای خانواده‌ها سخت باشد؛ شاید والدین، همسر یا خواهر و برادر در برخی روزها از رفتار فرد معتاد خسته شوند. در این شرایط نباید نقش دانای کل بگیرید. به هیچ عنوان به بیمار اعتیاد احساس شرم، عذاب وجدان و حقارت ندهید؛ زیرا تاثیر بسیار منفی در روند درمان اعتیادش دارد.
مطلب پبشنهادی: غذاهای خوب برای ترک اعتیاد چیست؟
4) مداخله هوشمندانه
در مواقعی لازم است به طور مشخص، مداخله هوشمندانه داشته باشید. گاهی بیمار معتاد نمی‌داند در چه وضعیت بدی قرار دارد؛ رفتار پرخاشگرانه نشان می‌دهد؛ از نظر اجتماعی وضعیت نابسامانی دارد؛ دوز مصرفش بالاست پرخاشگر می‌شود و…
در چنین شرایطی برای کمک به فرد معتاد، حتما سریع از مددکار و پزشک متخصص معالج کمک بگیرید. بیمار اعتیاد این رفتارها را از قصد و بدخواهی انجام نمی‌دهد. او بیمار است.
5) مراقب خودتان باشید.
در مراحل کمک به فرد معتاد، قطعا روزهایی پیش می‌اید که خسته می‌شوید؛ اصلا نمی‌دانید، قدم بعدی چطور پیش می‌رود. نگران وضعیت عزیزتان هستید و رفتار وضعیت او شما را ناراحت می‌کند. در این دوران باید تغذیه خوبی داشته باشید. مانترا یا ذکر بگویید. با روش‌های تلقین مثبت و یوگا روحیه خود را قوی کنید تا به خوبی از پس حمایت از بیمار اعتیاد برآیید.
بایدها و نبایدها در کمک به معتاد
درباره نحوه کمک به فرد معتاد باید خیلی مراقب رفتار خود باشید. به همین خاطر نکات کلیدی و چارچوب حمایت از بیمار اعتیاد را برایتان بر شمرده‌ایم.
از پزشک خانواده شماره تماس انجمن NA را بگیرید. معتادان گمنام برنامه بسیار موفقی برای ترک اعتیاد ارائه کرده است.
این کارها را حتما انجام دهید:
- اعتمادسازی
- صداقت روشن
- احترام به حریم خصوصی
- انتظار رفتار غیرمنتظره
این کارها را اصلا انجام ندهید:
- تهدید کردن
- انتقاد
- تحقیر کردن
- انتظار غیرعادی داشتن
- توقع درمان سریع
مطلب پیشنهادی: با فرزند معتادمان چه کنیم؟
در پایان
برای کمک به فرد معتاد صبر و حمایت معجزه می‌کند. دوست، همسر، فرزند یا خواهر و برادر شما، بعد از درمان اعتیاد قدر این همه تلاش و دلسوزی شما را خواهند دانست. می‌توانید برای اطلاع بیشتر درباره گروه‌های همیاری از ما اطلاعات بگیرید.
منابع: verywellmind – therecoveryvillag – americanaddictioncenters
در مجله اعتیاد بیشتر بخوانید: