سوء‌مصرف الکل موجب زوال عقل می‌شود
بیماری آلزایمر شایع‌ترین شکل زوال عقل است
تحریریه اعتیاد
علم پیوسته در حال انجام تحقیقاتی است که نشان می‌دهد سوء‌مصرف الکل و مواد چه مضرات جبران‌ناپذیری برای انسان می‌تواند داشته باشد. و انسان با مصائب روزافزونش در جهان به دنبال دوایی برای دردهای بی‌شمارش است. این دوا در اکثر موارد یا الکل است یا مواد.
به گزارش روزنامه گاردین، نتایج یک تحقیق تازه نشان می‌دهد که سوء‌مصرف الکل موجب زوال عقل می‌شود. علاوه بر الکل، تنهایی و داشتن مشکلات شنوایی از جمله پانزده عاملی است که خطر ابتلا به بیماری دمانس dementia یا زوال عقل زودرس را افزایش می‌دهد.
تقریباً چهار میلیون نفر در سراسر جهان علائم زوال عقل را پیش از شصت و پنج سالگی تجربه می‌کنند؛ و همه ساله ۳۷۰هزار نفر به فراموشی و زوال عقل مبتلا می‌شوند.
علم اعتیاد در مجله اعتیاد
اعتیاد پرگابالین چگونه اتفاق می‌افتد؟
میل جنسی من مهارنشدنی است، چه باید بکنم؟
زوال عقل یا دمانس چیست؟
زوال عقل، مجموعه‌ای از علائم است که نشان‌دهنده کاهش عملکرد شناختی مغز است. در اینجا، عملکرد شناختی مغز به مسائلی اشاره دارد که شامل حافظه، توانایی تمرکز، استدلال، انجام مهارت‌های آموخته شده و قضاوت می‌شود. این عوامل، به علاوهٔ رفتارها و شخصیت افراد، همگی تحت تأثیر عملکرد مغزی قرار دارند. هنگامی که فعالیت‌های مغزی مختل شوند، این مجموعه از علائم نیز دچار اختلال می‌شود که به نام دمانس یا زوال عقل شناخته می‌شود.
کاهش توانایی‌های ذهنی و شناختی، به دلایل دیگری مانند بیماری‌های عصبی یا پیری هم امکان دارد.
زوال عقل و بیماری آلزایمر دو وضعیت کاملا یکسان نیستند. در واقع زوال عقل یک اصطلاح کلی است که برای توصیف علائمی که بر حافظه، عملکرد فعالیت‌های روزانه و توانایی‌های ارتباطی تأثیر می‌گذارند، استفاده می‌شود. فراموشی می‌تواند یکی از علائم اولیه زوال عقل و ناشی از آلزایمر باشد.
جالب است بدانید که بیش از ۱۰ نوع زوال عقل وجود دارد که بیماری آلزایمر شایع‌ترین نوع آن است. شدت آلزایمر با گذشت زمان بدتر می‌شود و بر قدرت حافظه، زبان و تفکر تأثیر می‌گذارد.
پژوهش‌های پیشین نشان داده‌اند تغییرات در شیوه زندگی می‌تواند خطر زوال عقل را میان افراد مسن کاهش دهد. اما نویسندگان تحقیق جدید می‌گویند این اولین تحقیقی است که نشان می‌دهد خطر ابتلا به زوال عقل زودرس هم می‌تواند به همان شیوه کاهش یابد.
خطر ابتلای زودرس به زوال عقل
این تحقیق روی ۳۵۰ هزار نفر زیر شصت و پنج سال که بخشی از مطالعات بانک اطلاعات پزشکی بریتانیا بودند، انجام شد. پژوهشگران از دانشگاه‌های اکستر و ماستریخت در این تحقیق بررسی کردند که چه عواملی از جمله ژنتیک، شیوه زندگی و عوامل محیطی می‌تواند خطر ابتلا به زوال عقل زودرس را بالا ببرد.
آنها پانزده عامل را شناسایی کردند که این خطر را به شدت افزایش می‌دهند؛ از جمله تحصیلات آکادمیک کمتر یا طبقه اقتصادی پایین‌تر، مشکلات مربوط به بهداشت و سلامت فردی مثل کمبود ویتامین دی، مشکلات شنوایی و افسردگی، و عوامل ناشی از سبک زندگی مثل اعتیاد به الکل یا انزوای اجتماعی.
پژوهشگران می‌گویند: «تحقیق ما پانزده عامل مرتبط با سبک زندگی و سلامت را شناسایی کرد که خطر ابتلای زودرس به زوال عقل را بالا می‌برند. هرچند برای شناخت مکانیسم‌های تحتاتی این عوامل خطر، تحقیقات بیشتری لازم است، اما کنترل این عوامل تغییرپذیر ممکن است در کاهش خطر ابتلا به زوال عقل زودرس مؤثر باشد. و به راحتی میتوان آن را در اقداماتی که در حال حاضر برای کنترل زوال عقل انجام می‌شود، گنجاند.»
زوال عقل یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی است که در زیرساخت بهداشتی بریتانیا وجود دارد. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۴۰، یک میلیون و هفتصد هزار نفر در بریتانیا شاید به این بیماری مبتلا باشند. در بریتانیا، حدود نهصد هزار نفر با زوال عقل زندگی می‌کنند، در حالی که بیش از هفتاد هزار و هشتصد نفر با زوال عقل زودرس زندگی می‌کنند.
در مجله اعتیاد بیشتر بخوانید
رابطه شب‌زنده‌داری با رفتار پرخطر و اعتیادآور
سباستین کولر، استاد نوروپیدمیولوژی (همه‌گیرشناسی عصبی) در دانشگاه ماستریخت و یکی از نویسندگان اصلی تحقیق، می‌گوید: «ما پیش از این بر اساس نتایج پژوهش‌های انجام‌شده روی افرادی که در سنین بالاتر دچار زوال عقل می‌شوند، از وجود یک سری عوامل تغییرپذیر مطلع بودیم. علاوه بر عوامل فیزیکی، سلامت روانی از جمله اجتناب از استرس مزمن، تنهایی و افسردگی هم نقش مهمی ایفا می‌کند. اینکه این درباره زوال عقل زودرس هم صدق می‌کند، برای من شگفت‌آور بود. با توجه به این، ممکن است امکان کاهش خطر در این گروه هم وجود داشته باشد.»
علائم دمانس و تغییرات شناختی
- گیجی و عدم تمرکز
- آشفتگی و تشویش
- از دست دادن حافظه (معمولا شخص دیگری متوجه آن می‌شود)
- مشکل در برقراری ارتباط یا یافتن واژه‌های مناسب
- مشکل در توانایی‌های بصری و فضایی( گم کردن راه خود در زمان رانندگی)
- مشکل در استدلال و حل مسئله
- مشکل در انجام وظایف پیچیده
- مشکل در برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی
- مشکل در هماهنگی و عملکردهای حرکتی
- تغییرات روانشناختی/ شخصیتی
- افسردگی
- اضطراب
- رفتار نامناسب
- پارانویا (بدگمانی)
- توهم
سندروم کورساکف
نوشیدن بیش از حد الکل در طی یک دوره چند ساله ممکن است منجر به وضعیتی شود که معمولاً به آن سندروم کورساکوف یا اختلال عصبی شناختی ناشی از الکل یاد می‌شود. زوال عقل مرتبط با الکل می تواند باعث مشکلات حافظه، یادگیری، قضاوت و سایر مهارت های شناختی شود.
الکل به خودی خود به تنهایی باعث ایجاد سندرم کورساکف Korsakoff نمی‌شود. عامل اصلی، آسیب سلول‌های مغزی ناشی از کمبود تیامین (ویتامین B1) در اثر نوشیدن بی‌رویه الکل است. الکل از جذب تیامین در روده جلوگیری می کند و کمبود ایجاد می‌شود. سلول های عصبی برای عملکرد صحیح به تیامین نیاز دارند. کمبود مزمن ویتامین B1 می تواند به سلول‌های عصبی برای همیشه آسیب برساند و زمینه را برای فراموشی، زوال عقل و آلزایمر آماده کند.
در سال‌های اخیر، مشخص شده است از هر ۱۰نفری که دچار زوال عقل زودرس می‌شوند، چهار نفر سیگار می‌کشند و همچنین مشکلات شنوایی و فشارخون دارند
نحوه کاهش زوال عقل زودرس
دکتر جنیس رانسون، یکی از محققان ارشد در دانشگاه اکستر، گفت: «این تحقیق با کشف اینکه خطر ابتلا به زوال عقل زودرس هم قابل کاهش است، گام بزرگی در علم پزشکی برداشته است.»
او افزود: «ما فکر می‌کنیم که این تحقیق می‌تواند نخستین قدم به سوی دوره جدیدی از اقدمات برای کاهش موارد جدید این بیماری باشد.»
سایر کارهایی که میتوان انجام داد:
سیگار و مشروب را ترک کنید
از نظر ذهنی فعال بمانید
فشار خون را چک کنید
مراقب شنوایی خود باشید
فعالیت اجتماعی داشته باشید
ورزش کنید و غذای خوب بخورید
خوب بخوابید
مراقب سلامت روان خود باشید
از تنفس در هوای آلوده اجتناب کنید.
از سر خود در برابر ضربه محافظت کنید.
در پایان
این تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف زیاد الکل موجب زوال عقل می‌شود. دکتر لیا مورسالین، رئیس تحقیقات بالینی در مؤسسه تحقیقات آلزایمر در بریتانیا، که یکی از حامیان مالی این تحقیق هم بوده است، می‌گوید: «ما شاهد تحولی در درک خطر زوال عقل و احتمالاً نحوه کاهش آن در سطح فردی و اجتماعی هستیم. در سال‌های اخیر، توافق بر سر اینکه زوال عقل با دوازده عامل خاص قابل تغییر مثل سیگار کشیدن، فشار خون و افت شنوایی مرتبط است، بیشتر شده است. حالا دیگر پذیرفته شده است که از هر دو مورد زوال عقل، چهار مورد در سراسر جهان با این عوامل مرتبط هستند.»
این مطالعه پیشگام عواملی را که می‌توانند بر خطر ابتلا به فراموشی زودرس تأثیر بگذارند، مشخص کرد؛ و این دستاورد بسیار مهم است و به دانش ما در این رابطه، هرچه تا به حال نمی‌داستیم و باید می‌دانستیم، می‌افزاید. باید از این یافته‌ها در تحقیقات گسترده‌تر استفاده کرد.
این مطالعه در مجله «جما نورولوژی» منتشر شده است.
https://www.theguardian.com/alcohol-loneliness-increase-risk-dementia