سلامت روحی جوانان و ‌تراژدی غم‌انگیز اعتیاد

بر اساس تحقیقات سازمان بهداشت جهانی در بحث سلامت روان، 75 درصد عامل بیماری‌های جسم و روان از استرس و اضطراب می‌باشد. کسانی که درگیر استرس و اضطراب هستند در خیلی موارد برای پاسخگویی به نیازشان به دو موقعیت کلی پناه می‌برند. اولی موقعیت‌های امن روانی است که شامل خانواده یا جایگزین‌های مثبت مثل کار، ورزش یا تفریح و دوستی‌های موثر و مطالعات و سبک زندگی شایسته می‌باشد. و دومی پناه بردن به موقعیت‌های ناامن است. افرادی هم که به این موقعیت‌های زیانبار پناه می‌برند معمولاً به دنبال میان‌بُرهایی برای رسیدن به آرامش هستند. این میان‌برها ممکن است دوستان ناباب، ارتباطات نامعقول و نامشروع یا پناه آوردن به موادمخدر و الکل باشد.

در اینجا است که بحث توانمندسازی و پیشگیری و سلامت روان مطرح می‌شود تا فرد با افزایش دانش و گسترش نگرش بتواند از شکاف‌های ایجاد شده در زندگی فاصله بگیرد و به دامان اعتیاد نیفتد.

پژوهش‌های علمی نشان می‌دهد نوجوانان امروز، تنهاترین نسل تاریخ بشری هستند. نگرانی و افسردگی در میان جوانان به مشکلی جدی تبدیل شده است. در واقع، افزایش بیماری‌های روحی در میان نوجوانان به حدی فراگیر شده که از سال 2009 تا 2017، افسردگی شدید در نوجوانان آمریکایی 17-16 سال به 69 درصد و در میان جوانان 25-18 به 71 درصد رسیده است. 

متاسفانه در ایران نیز طی سال های اخیر شاهد افزایش مشکلات پیش روی جوانان هستیم، به گونه ای که بسیاری از جوانان کشور دیگر از آن شور و نشاطی که می توان از یک جوان انتظار داشت برخوردار نیستند و همچنین دیگر حضور پررنگ و تاثیرگذاری نیز در جامعه ندارند که این خود می تواند در بلندمدت مشکلات و چالش های بسیاری را رقم بزند.

 افسردگی، گرایش جوانان را به اعتیاد بالا می‌برد

طی چند سال اخیر گرایش افراد و به خصوص جوانان به استفاده از مواد مخدر افزایش یافته است که این خود می تواند نشان از رواج بی رویه مواد مخدر در سطح جامعه باشد. با این اوصاف می توان این ادعا را داشت که بخشی از جوانان به سیگار، قلیان، الکل و یا مواد مخدر اعتیاد دارند که این خود جای بسی نگرانی دارد.

جامعه ای که آمار جوانان معتاد آن رو به افزایش است به‌طور حتم دارای آینده روشن و درخشانی نیز نخواهد بود.

طبق آمار، ۶۳ درصد معتادان مواد مخدر در ایران را جوانان تشکیل می‌دهند. اما این در حالی است که متاسفانه قبح این مشکل در جامعه و یا خانواده از بین رفته است و در برخی از موارد خانواده به راحتی با اعتیاد فرزند خود کنار می آید. حتی در پاره ای از موارد فرزندان در کنار والدین خود سیگار و قلیان را مصرف می کنند. این در حالی است که در گذشته جوان به خود اجازه نمی داد در حضور خانواده این کارها را انجام دهد. با این اوصاف از بین رفتن قبح بسیاری از مسائل، خود زمینه ساز بروز مشکلات جدی برای جوانان شده است.

در مجله اینترنتی اعتیاد بیشتر بخوانید:
نیاز معتادان به روان‌درمانی
مست یا هوشیار
روانکاوی، قطعه گمشده درمان اعتیاد

سایت سازمان بهزیستی کشور: این لینک

آمار رو به افزایش خودکشی جوانان ایرانی

بدیهی است افزایش آمار خودکشی در میان جوانان را می‌توان یکی دیگر از مشکلات مرتبط با این قشر دانست، چراکه امروزه جوانان تاب و توان چندانی برای حل مشکلات ندارند. بعضی از جوانان در شرایط سخت و بحرانی امروز یا اینکه با پیش آمدن برخی از مشکلات، دست به اقدامات احساسی می زنند و این مهم می تواند نشان از عدم یادگیری مقابله با مشکلات باشد.

بر اساس اعلام سازمان پزشکی قانونی کشور در سال ۱۳۹۶ مجموع تلفات خودکشی‌ها ۴۶۲۷ نفر بوده که نسبت به سال ۹۵ افزایش ۵ درصدی را نشان می‌دهد.. آمارهای ایران مشخصا بر این که هر سال چه تعدادی از جوانان و نوجوانان ایرانی در اثر خودکشی جان می‌بازند، انگشت نمی‌گذارد. آمار سازمان بهداشت جهانی اما می‌گوید که هر سال، نزدیک به ۸۰۰ هزار نفر در جهان با «خودکشی» خواهند مرد. آمار این سازمان همچنین می‌گوید که خودکشی، دومین علت مرگ افراد ۱۵ تا ۲۹ ساله در جهان است و ۷۹ درصد خودکشی‌ها در جوامع فقیرتر یا در حال توسعه رخ می‌دهد. 

متاسفانه وضعیت بحرانی اقتصاد در ایران و مشکلات معیشتی و همچنین نرخ بالای بیکاری در بین جوانان منجر به افزایش آمار خودکشی در این نسل شده است. رفتارهای مربوط به افسردگی، از جمله آسیب رساندن به خود، بستری در بیمارستان به خاطر خیال خودکشی و یا تلاش برای خودکشی نیز روز به روز رو به افزایش است.

اما عامل این معضل در میان نوجوانان چیست؟ خود آنها تصدیق می‌کنند استرس و ناامیدی از عوامل اصلی و عدم امنیت، اعتیاد، الکل، فقر و حاملگی از سایر عوامل آن می‌باشند. به نظر می‌رسد در دهه گذشته تغییر اجتماعی بزرگی رخ داده که زندگی جوانان و نوجوانان امروز را بیش از سایر نسل‌ها تحت تاثیر قرار داده است: گسترش گوشی‌های هوشمند و رسانه‌های دیجیتال، مانند شبکه‌های اجتماعی، ارسال پیام و بازی‌های کامپیوتری. در این میان تاثیر فیلم‌های پورن را نیز نمی‌توان نادیده گرفت.

خطر اعتیاد به فضای مجازی را جدی بگیریم

 هرچند افراد در همه سنین از این تکنولوژی‌ها استفاده می کنند، اما نوجوانان آنها را سریع تر و همه جانبه تر پذیرفتند. تاثیر تکنولوژی بر روابط اجتماعی آنها چنان عمیق است که می توان گفت عصر تکنولوژی ساختاری جدید به زندگی روزمره آنها داده است. 

نوجوانان نسبت به نسل های پیش از خود، ساعات بسیار کمتری را به صورت واقعی در جمع دوستان‌شان می‌گذرانند و بیشتر ارتباط آنها محدود به دنیای مجازی است. مطالعات یکی پس از دیگری ثابت می‌کند این مساله با سلامت روحی فرد ارتباط مستقیم دارد و افراد در حضور یکدیگر احساسات سالم تری را تجربه می‌کنند. در نتیجه، اینکه نوجوانان امروزی ترجیح می‌دهند از پشت صفحه کامپیوتر یا موبایل با هم در ارتباط باشند، مشکلی است که به تدریج منجر به از دست رفتن مهارت‌های اجتماعی آنها شده است.

البته نمی‌توان گفت در بروز این مشکلات فقط نوجوانان مقصرند. در این میان، والدین آنها کجا هستند؟ خیلی خسته؟ خیلی پرمشغله؟ و یا خیلی درگیر با وسایل الکترونیکی خودشان؟

نوجوانی همیشه دوران پرفراز و نشیبی محسوب می‌شده است. فکر کردن به آینده، تلاش برای ایجاد روابط احساسی، و مقایسه خود با همسالانی که در پروفایل اینستاگرام خود موفق‌تر و شادتر به نظر می‌رسند، نگرانی‌های زیادی را به نوجوان تحمیل می‌کند. بنابراین روابط نزدیک والدین با فرزندان و توجه و حمایت آنها ضروری و متاسفانه اغلب جایش خالی است.

اعتیاد یک بیماری زیست شناختی، روان شناختی و اجتماعی است که عوارض جسمی و روانی دارد. و در این میان، آسیب پذیرترین گروه جوانان هستند که به دلیل بحران هویت، بحران‌های روانی ناشی از مشکلات اجتماعی، ماجراجویی، لذت جویی و تنوع طلبی بیش از سایر گروه‌های اجتماعی در معرض استفاده از مواد مخدر قرار می‌گیرند. بنابراین با توجه به اهمیت جوانان به عنوان آینده سازان و رواج مشکل اعتیاد، آگاهی از دیدگاه‌های این گروه آسیب پذیر در مورد ارتباط مفهوم سلامت با اعتیاد، ضروری است و می تواند در زمینه‌ی برنامه‌‌ریزی‌های فرهنگی، بهداشتی، اجتماعی و برآورد نیازها و اولویت‌ها سودمند باشد.