پیشگیری از لغزش و مبارزه با وسوسه بازگشت به اعتیاد
نادیده گرفتن نشانه‌های هشدار دهنده باعث لغزش می‌شود
دو پژوهشگر به نام های ترنس گورسکی و مرلین میلر مجموعه‌ای از علائم و نشانه‌های هشدار دهنده که منجر به مصرف دوباره مواد و لغزش می‌شوند را شناسایی کردند. بعد از ترک اعتیاد برای حفظ بهبودی باید به علائم هشدار دهنده‌ی لغزش توجه کرد و با اتخاذ اقدامات لازم در زمان مناسب، از لغزش و بازگشت به دام اعتیاد جلوگیری کرد.
لغزش فرایندی است که معتاد به شدت احساس درماندگی و آشفتگی می‌کند تا به جایی می‌رسد که فکر می‌کند مصرف دوباره مواد تنها راه حل برای فرار و یا کنار آمدن با مشکلات زندگی است.
لغزش دارای سلسله مراتبی است که یکی پس از دیگری اتفاق می‌افتد. اگر در مرحله اول از ابزار بهبودی استفاده نکنیم، باعث می‌شود که مرحله دوم اتفاق بیافتد.
مرحله اول لغزش زمانی اتفاق می‌افتد که شخصی در دوران بهبودی نتواند با احساسات و مشکلات زندگی کنار بیاید. روانکاوی زیر نظر متخصصین و ابزارهای برنامه‌های 12 قدمی میتوانند به معتادان کمک کنند. مشاور و روانشناس با استفاده از روش‌هایی خاص و حمایت از فرد معتاد می‌تواند در روند پاکسازی ذهن فرد معتاد از مصرف موادمخدر موثر باشد.
به نظر علی باغبانیان روانپزشک و عضو هئیت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، بیشترین خطری که معتادان درمان شده را تهدید می‌کند، گرایش دوباره آنان به مصرف موادمخدر است. او درباره تاثیر مشاوره‌های اعتیاد بر افرادی که ترک کرده‌اند، بیان کرد: وسوسه مصرف اصطلاحی است که موجب می‌شود فرد معتاد پس از ترک اعتیاد خود، دوباره به سوی مصرف موادمخدر گرایش پیدا کند. و عمده ترین علت بازگشت افراد به اعتیاد نیز همین احساس نیاز به موادمخدر یا الکل است.
اعتیاد پدیده‌ای بسیار پیچیده است که فروکش و عود دارد، بدون درمان و حمایت مستمر
احتمال لغزش بیشتر هم می شود. دکتر جان مارسدن رونشناس اعتیاد کینگز کالج لندن
می‌گوید: پرهیز از مصرف پس از ترک، نیاز به تغییرات بسیار وسیع
و بنیادی در رفتار و نگرش فرد دارد.
در مجله اعتیاد بیشتر بخوانید:
لغزش؛ چرا ترک مواد مخدر دائمی نیست
احساس نیاز به مصرف موادمخدر در افراد درمان شده یا ناشی از احساس نیاز جسمی فرد برای رهایی از دردهای ناشی از ترک مواد و یا دستیابی به لذت کاذب حاصل از مصرف است. ناتوانی در کنار آمدن با مشکلات زندگی در دوران بهبودی، نهایتا شخص را به جایی می‌رساند که برای کنار آمدن با آن‌ها دوباره از سیستم و روش قبلی خود که مصرف مواد مخدر باشد استفاده کند.
برنامه های دوازده قدمی مانند معتادان گمنام و الکلی های گمنام راهکارهای موثری برای ترک اعتیاد و تداوم بهبودی ارایه کرده‌اند.
نکته مهم این است که در زندگی در حال بهبودی، این روبرو شدن با آخرین مشکل نیست که باعث لغزش ما می‌شود، بلکه نادیده گرفتن نشانه‌های هشدار دهنده و عدم مقابله با مشکلات در زندگی است که موجب مصرف دوباره مواد مخدر و لغزش می شود.
میزان احتیاج فرد معتاد به مشاوره بعد از ترک به این موضوع بستگی دارد که او چه مدت زمان و چه نوع ماده مخدری را مصرف کرده است، لذا 2 تا 5 سال حداقل زمانی است که باید فرد معتاد تحت نظر روانشناس و مشاور باشد.
تحریریه اعتیاد etiad.org