معضل اعتیاد به الکل در ایران
بحث مصرف الکل در ایران و رسیدگی به وضعیت معتادان به آن، به‌خصوص پس از مسمومیت صدها و مرگ ده‌ها نفر بر اثر مصرف مشروبات الکلی غیراستاندارد بالا گرفته است. به گفته یک مقام سازمان بهزیستی ایران، نه مرکز خاصی در کشور برای درمان اعتیاد به الکل هست و نه بیمارستان‌ها برنامه‌ای برای درمان این بیماران دارند. آمار معتادان به الکل در ایران بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ هزار نفر برآورد میشود.
در حاضر مرکز درمان مصرف الکلی زیر نظر سازمان بهزیستی وجود ندارد که معتادان به الکل به آنجا معرفی شوند و موارد حاد بیشتر به بیمارستان‌ها ارجاع میشود. معاون پیشگیری و درمان مرکز درمان سازمان بهزیستی ایران با اشاره به تعطیل شدن مراکز ترک الکل این سازمان به دستور وزارت بهداشت گفت: «انتظار این بود که این مراکز یا مراکز ترک اعتیاد، خودشان درمان الکل را هم انجام دهند یا اینکه مراکزی برای درمان الکل به طور مجزا فعال شود که متاسفانه هیچکدام محقق نشد.»
مسمومیتی با ۹۶ کشته
ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت ایران، گفت که از مجموع ۹۵۹ فرد مسموم‌شده با الکل در ماه‌های گذشته در استان البرز، هرمزگان، خراسان شمالی و تهران، ۹۶ تن جان خود را از دست داده و ۳۰۵ نفر نیز د‌یالیز و ۲۷ نفر “نابینا یا کم‌بینا” شد‌ه‌اند. فرید براتی سده، معاون پیشگیری و درمان مرکز درمان سازمان بهزیستی ایران با تأکید بر اینکه مراکز درمان اعتیاد به الکل “کفایت لازم را ندارند”، یادآور شد: «به نظر می‌رسد که حداقل بخشی از افراد، نیازمند خدمات خاصی هستند که مراکز سرپایی ترک اعتیاد نمی‌توانند این خدمات خاص را ارائه بدهند و باید برای این افراد کاری کرد. چرا که آنها وابسته به الکل هستند.»
ممنوعیت ها و مجازات‌ها در جمهوری اسلامی نیز نتوانسته‌اند جلوی قاچاق، تولید، فروش و مصرف الکل در ایران را بگیرند.
طبق آمار منتشرشده از سوی سازمان پزشکی قانونی ایران در اوایل مهرماه گذشته،
در عرض دو سال و نیم ۳۴۳ نفر در کشور بر اثر مسمومیت با الکل
جان خود را از دست داده‌اند. دلیل مسمومیت اغلب این افراد
مصرف متانول یا الکل چوب عنوان میشود
جنجال طرح یک “دیدگاه”
در پی مرگ ده‌ها نفر از مصرف‌کنندگان مشروبات الکلی غیراستاندارد در ایران و بالا گرفتن بحث‌ها در این خصوص، انتشار مقاله‌ای از عباس عبدی در روزنامه “ایران” جنجال‌برانگیز شد.
به دلیل مخالفت قوانین اسلامی (شریعت اسلام) با نوشیدن مشروبات الکلی، تولید و مصرف الکل در ایران جرم محسوب شده و این مشروبات جزو اقلام “قاچاق” شمرده می‌شوند. به گفته کارشناسان اما این ممنوعیت تاکنون باعث جلوگیری از مصرف الکل نشده و حتی مانعی در راه “فرهنگ مصرف متعادل” آن بوده است. به دلیل همین تابوی “شرعی” نیز آمار دقیقی از مصرف مشروبات الکلی در ایران وجود ندارد. با توجه به برآورد سازمان بهداشت جهانی، می‌توان تخمین زد که سالانه حدود ۶۰ میلیون لیتر الکل خالص در ایران مصرف میشود!
رضا افشاری، رئیس جامعه سم‌شناسی پزشکی آسیا و اقیانوسیه ایران، اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۳ از وجود بیش از یک‌میلیون مصرف‌کننده الکل در کشور خبر داده و گفته بود، ۳۰ درصد مصرف‌کنندگان الکل در ایران را زنان و ۷۰ درصد را مردان تشکیل می‌دهند.
به گفته عباس عبدی، ۹۲ درصد مسموم‌شدگان اخیر مرد و اغلب جوانان ۲۱ تا ۳۰ ساله بوده‌اند. طبق آمار منتشرشده از سوی سازمان پزشکی قانونی ایران در اوایل مهرماه گذشته، در عرض دو سال و نیم ۳۴۳ نفر در کشور بر اثر مسمومیت با الکل جان خود را از دست داده‌اند. دلیل مسمومیت اغلب این افراد مصرف متانول یا الکل چوب عنوان میشود.
نوشیدن مشروبات الکلی دست‌ساز حاوی متانول می‌تواند ظرف ۲۴ ساعت منجر به مرگ شود. تعیین سطح متانول در خون اما به راحتی امکان‌پذیر نیست و تشخیص مسمومیت فرد نیازمند همکاری جدی او با مراکز درمانی است. این در حالی است که بسیاری از مسموم‌شدگان ناشی از مصرف مشروبات الکلی دست‌ساز، به دلیل ترس از پیامدهای ارتکاب اقدام “مجرمانه”، حاضر به همکاری با پزشکان نیستند و اغلب زمانی اعتراف به نوشیدن الکل می‌کنند که دچار عوارض جدی شده باشند.
در این گزارش ضمن اشاره به سابقه مصرف الکل در میان ۸/۸ درصد جمعیت بالای ۱۸ سال ایران، از قول محمدصادق شیرازی، درمانگر اعتیاد و کارشناس کاهش آسیب، نقل شده بود که شمار مصرف‌کنندگان الکل در ایران “حتی از مصرف‌کنندگان مواد مخدر هم پنهان‌تر است”.
محمدتقی فاضل میبدی، عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم نیز با استناد به قاعده “دفع افسد به فاسد” گفته است: «با توجه به مرگ و میرهایی که در ماه اخیر به خاطر مصرف مشروبات الکلی مسموم در کشور اتفاق افتاد، می‌توان گفت در صورتی که اتانول به‌عنوان دارو در کلینیک‌های ترک اعتیاد با نظارت پزشک متخصص به بیمارانی داده شود که توانایی ترک کامل الکل را ندارند، قابل‌قبول است.»
با وجود این، محمدصادق شیرازی، تأکید کرده است که «خط قرمزها در مورد الکل بسیار پررنگ است. به‌طوری که حتی وقتی برنامه‌های درمانی برای الکلی‌ها در کشور مطرح میشود و ۱۵۰ کلینیک ترک اعتیاد آموزش می‌بینند که در حوزه درمان الکل وارد شوند در نهایت مجوزهای لازم برای فعالیت این مراکز صادر نمی‌شود».
منبع: دویچ وله