عوامل زمینه‌ساز اعتیاد به مشروب

فشار کاری موقت و پس از آن از دست دادن شغل، عاملی بود که مهندس را گرفتار اعتیاد مشروبات الکلی کرده بود.

شاید اگر او مدیریت در اینگونه مشکلات را می‌آموخت و می‌دانست چطور در این موقعیت‌ها رفتار کند، هرگز زندگی‌اش به این نقطه نمی‌رسید. هرگز مجبور نبود تا مرز طلاق از همسر و جدایی از تنها پسرش که همواره پدر را برای مصرف مشروبات الکلی سرزنش می کند، پیش رود. اینها خاطرات فردی است که مدت پیش دارای شغل و شخصیت اجتماعی مناسبی بود.

اعتیاد به مشروب الکلی لقب ترسناک ترین اعتیاد را دارد زیرا مصرف مداوم الکل آثاری مخرب‌تر بر جسم و روان فرد معتاد الکلی نسبت به مصرف کنندگان مواد افیونی بر بدن خواهد گذاشت.

به اعتقاد برخی از روانشناسان بسترهایی که موجب سوق دادن افراد به سمت مصرف اعتیادآور الکل و سایر موادمخدر می شود شامل سه دسته می شوند، عوامل زیستی، روانی و اجتماعی. از میان این عوامل، عامل زیستی به بیان سرگلزایی، سرپرست تیم ترک اعتیاد در مرکز ترک اعتیاد به الکل ایران، مهمترین عامل معرفی می شود.

به بیان وی، مهمترین بستر زیستی مصرف مشروب، عامل ژن است. برخی از افراد به صورت ژنتیکی قابلیت وابسته شدن دارند. به عبارت دیگر، اگر چیزی برایشان خوشایند باشد، نوعی چسبندگی به آن پیدا می کنند، حال اگر این انسان ها در جامعه یی باشند که الکل در دسترس باشد الکلی می شوند و اگر در جامعه یی باشند که تریاک در دسترس باشد تریاکی می‌شوند.

به بیان دیگر ژن مشخص می‌کند که فرد به چیزی که برایش لذت بخش است، چقدر وابسته شود. بسیاری از افراد از نظر ژنتیکی، زمینه‌ی احساس‌های ناخوشایندی مانند اضطراب، افسردگی، کج خلقی و … دارند که با استفاده از مواد تحریک کننده یا آرام بخش به دنبال از بین بردن موقتی آن هستند. این زمینه ی ژنتیکی چسبنده باعث می‌شود، زمانی که برای نخستین بار فرد با مواد تماس پیدا می‌کند، دیگر نتواند به شکلی تفننی و تفریحی آن را مصرف کند و به آن وابسته می‌شود.

 نبود آموزش و اطلاع رسانی مناسب و همچنین رواج اطلاعات غلط را می توان
از عوامل اجتماعی دانست که سبب می شوند تا برخی افراد در مسیر اعتیاد قرار گیرند

در مجله اعتیاد بیشتر بخوانید:

دوپامین، عامل اصلی لذت و اعتیاد

درمان اعتیاد به الکل یا الکلیسم

از سوی دیگر روانپزشکان معتقدند که «انسانها بخش زیادی از رفتارهای خود را یاد می‌گیرند» بنابراین یادگری در امر اعتیاد مساله مهمی به شمار می‌آید. کسی که در محیطی است که اعتیاد به مواد مخدر، مصرف سیگار و الکل اموری پذیرفته شده هستند، وی نیز به مصرف روی می‌آورد.

همچنین نبود آموزش و اطلاع رسانی مناسب و همچنین رواج اطلاعات نادرست (غلط) را می توان از عوامل اجتماعی دانست که سبب می‌شوند تا برخی افراد در مسیر اعتیاد قرار گیرند. زمانی که قهرمان فیلم برای آرام شدن خود به مصرف سیگار یا قرص‌های آرام بخش و یا مصرف مشروب الکلی روی می‌آورد، فرد نیز از روی قهرمان فیلم همانندسازی کرده و به مصرف سیگار روی می‌آورد. در حالی که قهرمان فیلم باید با کمک از فن مدیریت فشار روحی و روانی (استرس) به دنبال برطرف کردن مشکل خود باشد.

ابتلا به انواع بیماری های جسمی و روانی مانند پرفشاری خون، سیروز کبدی، مشکلات قلبی، پرخاشگری، افسردگی های مزمن و… نیز از عوارض ناشی از اعتیاد به مشروبات الکلی است.

حمید جهانبین/ مجله اعتیاد www.etiad.org