شخصیت معتاد

شخصیت معتاد چیست و چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟

    عبارت “شخصیت معتاد” معمولاً به عنوان توجیهی برای رفتارهای اعتیادآور استفاده می‌شود، اما این مفهوم از نظر علمی به‌عنوان یک تشخیص روان‌پزشکی معتبر نیست. دکتر مایکل ویور، مدیر مرکز تحقیقات اعتیاد در دانشگاه تگزاس، تأکید می‌کند که شخصیت انسان‌ها بسیار پیچیده است و هیچ نوع شخصیتی وجود ندارد که به‌تنهایی مستعد اعتیاد باشد. به‌جای یک ویژگی مشخص، اعتیاد نتیجه تعامل پیچیده‌ای از عوامل ژنتیکی، محیطی و اجتماعی است. تحقیقات نشان می‌دهد که ژن‌ها ممکن است مسئول حدود نیمی از خطر اعتیاد باشند، اما عوامل محیطی و روانی نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند. 

    مفهوم “شخصیت معتاد” به عنوان یک تشخیص ساده‌انگارانه ممکن است منجر به نادیده گرفتن این پیچیدگی شود. در واقع، اعتیاد پدیده‌ای چندبعدی است که نیاز به بررسی دقیق‌تری دارد. افرادی که از خانواده‌های دارای سابقه اعتیاد می‌آیند ممکن است ژن‌هایی داشته باشند که آنها را بیشتر در معرض خطر قرار دهد، اما این به این معنی نیست که حتماً معتاد خواهند شد. محیط اجتماعی، حمایت‌های اجتماعی، و تجربیات زندگی همگی عواملی هستند که می‌توانند این خطر را تعدیل کنند.

    در نتیجه، باید از مفهوم “شخصیت معتاد” با دقت بیشتری استفاده کرد و به جای آن بر روی مجموعه عواملی که منجر به اعتیاد می‌شوند تمرکز کرد. این رویکرد جامع می‌تواند به ما کمک کند تا به درک بهتری از پدیده اعتیاد دست یابیم و راه‌های مؤثرتری برای پیشگیری و درمان آن پیدا کنیم.

    ویژگی‌های شخصیت معتاد

    “شخصیت معتاد” به افرادی اشاره دارد که احتمال بیشتری برای ابتلا به اعتیاد به مواد مخدر دارند. این افراد معمولاً ویژگی‌هایی مانند استفاده از الکل برای تعامل اجتماعی یا آرامش، چک کردن مداوم تلفن یا شبکه‌های اجتماعی، خریدهای ناگهانی و بیش از حد، ریسک‌پذیری افراطی، و ناتوانی در متوقف کردن مصرف مواد مضر را نشان می‌دهند. با این حال، تجربه شرایط روانی مانند افسردگی و اضطراب تنها یکی از شاخص‌هاست و به‌تنهایی نمی‌تواند نشان‌دهنده یک شخصیت اعتیادآور باشد. عوامل مختلف روانی، اجتماعی و ژنتیکی در این زمینه نقش دارند.

    نشانههای شخصیت معتاد

     در بعضی موارد، افسردگی و اضطراب میتواند، اما نه همیشه، شاخصههای شخصیتهای معتاد باشد. با این حال، یک سری نشانههای آشکارتری برای شخصیتهای معتاد وجود دارد که از جمله میتوان به این موارد اشاره کرد:

    • ◊ زیادهروی در خوردن غذا 
    • ◊ مصرف الکل برای معاشرت یا آرامش
    • ◊ چک کردن بیش از اندازهی گوشی تلفن همراه یا شبکههای اجتماعی
    • ◊ تعدد شریک جنسی به خاطر داشتن تعریفی نادرست از صمیمیت
    • ◊ خرید کردن غیر قابل کنترل و زیاد
    • قمار
    • وسواس
    • ◊ بیش از اندازه خطر کردن
    • ◊ هرگز راضی نشدن و یک احساس بخصوص را بیشتر خواستن
    • ◊ ناتوانی در ترک مصرف داروهای شیمیایی مضر
    • ◊ ناتوانی در کم کردن کارهای مضر دیگر

    کسی که بتواند اعمالش را کنترل و متوقف کند، یعنی توانسته برای خودش حد و مرز سالم تعیین کند و میزان وابستگیاش را کاهش دهد. اگر شما یا کسی که میشناسید دارد رفتار مخربی را پنهان میکند یا به مواد مخدر معتاد است، یعنی نیاز است که کسی از راه برسد و مداخلهی جدی کند.


     کسی که عطش خود را با مصرف یک ماده‌ی اعتیادآور سیراب می‌کند، دوپامین پاداش می‌گیرد،
     همان هورمونی که، به  محض پاداش گرفتن مغز آزاد می‌شود. زمانی که این تبدیل به عادت
    می‌شود، فرد معتاد حالا دیگر به دنبال پاداش است، که متوقف کردنش بسیار دشوار است.


    نشانه‌های شخصیت معتاد
    افرادی که شخصیت معتاد دارند، سخت می‌توانند فعالیت‌های لذت‌بخش را کنترل کنند

    عوامل ژنتیک در اعتیاد

    از آنجا که شخصیتها پیچیده هستند، تحقیقات زیادی برای تشخیص پزشکی «شخصیت معتاد» انجام میشود. تا به حال نتیجهی این تحقیقات نشان داده است که بین عوامل ژنتیک و پتانسیل فرد در داشتن شخصیتی معتاد رابطهای وجود دارد. احتمال به وجود آمدن شخصیت معتاد در آنهایی که پدر و مادرشان به مادهای اعتیاد یا رفتاری معتادگونه داشتهاند، زیاد است.

    بهعلاوه، افرادی که پدر و مادرشان از اضطراب، افسردگی، اختلال وسواس فکریعملی یا اختلال دوقطبی رنج میبرند، مستعد داشتن شخصیتی معتاد هستند. عوامل ژنتیک تنها شاخصهی شخصیتهای معتاد نیست؛ اما میتواند تأثیر زیادی بر ویژگیهای شخصیتی افراد داشته باشد.

    اختلال کنترل تکانه 

    عوامل دیگر شخصیت معتاد میتواند به علائق افراد مرتبط باشد. یکی از شاخصههای دیگر شخصیت معتاد نیاز به برانگیختگی است. ویژگیهای شخصیت معتاد میتواند در افراد بیقرار و کسانی که به هیجان مداوم نیاز دارند، شکل بگیرد. وقتی در فرد تکانشگری یا آشفتگی هیجانی اتفاق میافتد، رفتاری عجولانه بدون برنامهریزی و دوراندیشی نسبت به عواقب از او سر میزند که میتواند روی تواناییهای تصمیمگیریاش تأثیر بگذارد و اگر این با عملکرد ضعیف در تاب آوردن وضعیت دشوار همراه باشد، میتواند منجر به رفتارهای معتادگونه شود. اختلال کنترل تکانه همچنین میتواند نیاز به تنوع را در فرد به وجود بیاورد و باعث شود که او نتواند روی چیزی تمرکز کند و همیشه به دنبال عادات جدید باشد.

    اعتیادها، رفتارهای غیر قابل کنترل 

    بین اعتیاد و رفتار خارج از کنترل تفاوتهای مهمی وجود دارد، اما هر دو میتوانند یک سری عوامل مشترک تحتانی داشته باشد. به عنوان مثال، کسی که به الکل اعتیاد دارد، شاید دارد تلاش میکند خلئی را پر کند یا از میزان اضطرابش بکاهد. از سویی، کسی که رفتار غیر ارادی یا خارج از کنترل دارد، شاید احساس اضطراب داشته باشد اما لزوماً سوء مصرف یا اعتیاد به مواد ندارد.

    تفاوت اصلی بین اعتیاد به چیزی و رفتارهای خارج از کنترل در لذتبخش بودنشان است. انگیزهی اعتیاد، دستکم در ابتدای امر، اغلب رسیدن به یک حس لذتبخش است، اما در رفتارهای خارج از کنترل معمولاً لذتی وجود ندارد (مثل جویدن ناخن یا وسواس) کسی که عطش خود را با مصرف یک مادهی اعتیادآور سیراب میکند، دوپامین پاداش میگیرد، همان هورمونی که به محض پاداش گرفتن مغز آزاد میشود. زمانی که این تبدیل به عادت میشود، فرد معتاد حالا دیگر به دنبال پاداش است، که متوقف کردنش بسیار دشوار است.

    کسی که مستعد سو مصرف موادمخدر و رفتارهای خارج از کنترل است، شخصیت معتاد دارد.

     کسی که شخصیت معتاد دارد، در معرض خطر اعتیاد قرار دارد.

    افسردگی
    شخصیت معتاد نشانه‌ها و ویژگی‌هایی دارد. در بعضی موارد، افسردگی و اضطراب می‌تواند، اما نه همیشه، شاخصه‌های شخصیت‌های معتاد باشد. با این حال، یک سری نشانه‌های آشکارتری برای شخصیت‌های معتاد وجود دارد

    مطالب پیشنهادی:

    بهترین روش‌های درمان اعتیاد

    اعتیاد باعث خودکشی می‌شود؟

    بی خوابی پس از ترک اعتیاد


    راههای غلبه بر شخصیت معتاد

    افرادی که شخصیت معتاد دارند، سخت میتوانند فعالیتهای لذتبخش را کنترل کنند. به محض اینکه یک اعتیاد را ترک میکنند، آن را با چیز دیگری جایگزین میکنند. اما راههایی برای غلبه بر شاخصههای شخصیت معتاد وجود دارد و همینطور پیشنهاداتی برای شیوههای سالم برآورده کردن نیازهای موجود در رفتارهای معتادگونه و خارج از اختیار. در اینجا به بعضی موارد میپردازیم.

    خوردن تفریحی

    یکی از مرسومترین راههای مقابله با ناامیدی، غم یا استرس پناه بردن به غذاست. البته این کار اگر در تعادل انجام شود، ایرادی ندارد که لذتبخش هم هست. اما اگر عادت شود، میتواند منجر به چاقی مفرط، اعتیاد به غذا یا زیادهروی در خوردن غذا شود. توصیه میشود برای تیمار خود در مواقع حساس و بحرانی به جای زیادهروی در خوردن به عاداتی مثل مراقبه، حمام یا خواب کافی در شب روی بیاورید.

    مصرف الکل برای معاشرت

    معاشرت کردن یکی از اصلیترین بهانههای مصرفکنندگان سنگین الکل برای زیادهروی در مصرف الکل است. الکل باعث میشود آدمها راحتتر و صمیمیتر با هم معاشرت کنند. اما ممکن است این حالت را هم برای شما به وجود بیاورد که بدون آن نتوانید با دیگران معاشرت کنید و وقتی نباشد احساس کسلی یا اضطراب میکنید. توصیه میشود به جای مصرف الکل از طریق علائق مشترک یا فعالیتهایی که همه از آن لذت میبرند، با دیگران ارتباط برقرار کنید.

    شخصیت معتاد
    بین اعتیاد و رفتار خارج از کنترل تفاوت‌های مهمی وجود دارد، اما هر دو می‌توانند یک سری عوامل مشترک تحتانی داشته باشد

    اتصال دائمی به شبکهی مجازی

    هر یک ساعت یک بار یا بیشتر اینستاگرام یا تلگرامتان را چک میکنید، و هرگز اجازه نمیدهید گوشی تلفن همراهتان از دسترستان خارج باشد و هر آن که وقت داشته باشید، در اینترنت گشت و گذار میکنید و متوجه گذر زمان نمیشوید؟ شاید این کارها این روزها عادی به نظر بیاید، اما حقیقت این است که اینها میتواند منجر به اعتیاد به اینترنت شود. استفاده از اینترنت برای قمار یا خرید حتی میتواند اعتیادهای پیچیدهتری را با خودش بیاورد. بنابراین لحظهای تأمل کنید و از ابر شاهراه اطلاعات کمی فاصله بگیرید. برای استفاده از اینترنت در طول روز محدودیت و زمان مشخص در نظر بگیرید و اطمینان حاصل کنید که موقع خواب در دسترستان نباشد.

    خرید برای عزت نفس

    افراط در خرید میتواند دلایل زیادی داشته باشد. اما یکی از اصلیترین بهانههایی که معتادان به خرید برای ولخرجیهایشان میآورند، آن ترقیای است که در خودشان احساس میکنند، وقتی به لباسها، کفشها یا گجتهای جدیدشان فکر میکنند. به اینکه این کالاهای تازه قرار است آنها را تغییر دهد و یک نسخهی بهتر از خودشان بسازد. اما خاصیت خرید کالا این است که به جز ضروریات، بقیه به محض به مالکیت درآمدن ارزش خود را از دست میدهند و حتی شاید به گوشهای پرتاب شوند، به جای اینکه مورد استفاده قرار گیرند و به مصرفکننده لذت بدهند. بنابراین خوب است یک معتاد به خرید بداند که به جای آراستن نفس به اشیا باید یاد بگیرد عزت نفسش را تقویت کند. بعد از آن دیگر نیاز به چیز ندارد.


    نقش عزت‌ نفس در گرایش به اعتیاد چیست؟

    اعتیاد به قمار 

    جنون خرید یا اعتیاد به خرید


    قمار برای هیجان

    قماربازان همیشه به دنبال آن «بُرد گنده» هستند. اما پرسشی که مطرح میشود، این است: مگر چقدر ممکن است اتفاق بیفتد؟ میگویند احتمال اینکه در راه رفتن به قمارخانه با یک ماشین تصادف کنید، به طرز ناراحتکنندهای خیلی بیشتر از این است که مشکلات مالیتان حلشده، قمارخانه را ترک کنید. و حتی اگر آن برد هنگفت اتفاق بیفتد، احتمال اینکه همانجا آن را خرج یا قمار کنید، خیلی زیاد است. بنابراین به علاقهمندان و معتادان به قمار توصیه میشود که به جای در دام رویای بیشتر قماربازهای جهان افتادن، در چیزی واقعی، هدفی، دستاوردی، فعالیتی به دنبال هیجان باشید، نه آرزوی پول هنگفت بردن و حل تمام مشکلات.

    سیگار کشیدن را حق خود دانستن

    قصد دارید سیگار را ترک کنید، اما هر بار که اقدام میکنید شکست میخورید؟ احساس میکنید سیگار چیزی است که هیچکس هرگز نمیتواند از شما بگیرد، یک حق، یا بیان آزادی فردی؟

    شاید تعجب کنید، اما این فکر ، همین «سیگار کشیدن یک حق است»، را کارخانههای تنباکو از طریق سالها تبلیغات و هدایت ناخودآگاه، با ظرافت هر چه تمامتر در ذهن شما کاشتهاند.

    سیگار کشیدن ایدهی شما نیست. ایدهی کسب و کارهای بزرگی است که میخواستند از هالوها پول فیالفور به جیب بزنند. و در حال حاضر با تمام آموزشهای بهداشتیای که در اطرافمان هست، باید بدانید که هوای بی دود را تنفس کردن حق مسلم همهی ماست، نه آزادی برای آلوده کردن هوا. با اینکه ترک سیگار کار بسیار سختی است، اما امروزه راههای زیادی برای ترک آن از طریق مراکز ترک اعتیاد و راههای دیگر وجود دارد. این مقاله مجله اعتیاد را مطالعه کنید: راهنمای گام به گام ترک سیگار

    ترجمه: آزاده اتحاد

    ویراستار: یاسمین ثریا

    references

    Addictive Personality

     addictive personality traits

    برچسب‌ها