رابطه راهنما و رهجو در معتادان گمنام
چرا ما به راهنما نیاز داریم؟
یکی از پیشنهاداتی که بسیاری از ما در بدو ورود به جلسات معتادان گمنام می‌شنویم این است که بهتر است هر چه زودتر راهنما بگیریم. به عنوان یک تازه وارد ، ممکن است معنای آن را درک نکنیم. راهنما به چه معنا است؟ چگونه ما راهنما گرفته و از او استفاده می‌کنیم؟ کجا میتوان یک راهنما پیدا کرد؟ رابطه راهنما و رهجو باید چگونه باشد؟ هدف این مقاله، ارائه مقدمه‌ای در مبحث راهنما و رهجو شدن است.
راهنما چه کسی است؟
راهنما و رهجو شدن، رابطه‌ای شخصی و خصوصی است که می‌تواند برای افراد مختلف، معنای متفاوتی داشته باشد. یک راهنما در برنامه NA ، عضوی از انجمن معتادان گمنام است که بر اساس برنامه بهبودی ۱۲ قدمی اِن اِی زندگی کرده و خواستار ایجاد رابطه خاص، حمایت کننده و شخصی با رهجوی خود می‌باشد.
برداشت اکثر اعضا از یک راهنما، در درجه اول کسی است که بتواند در کارکرد دوازده قدم NA و بعضی اوقات، در کارکرد دوازده سنت و دوازده مفهوم برنامه معتادان گمنام به ما کمک کند. راهنما الزاما، یک دوست نیست ولی ممکن است کسی باشد که ما میتوانیم به او اعتماد کنیم. ما میتوانیم در مورد مسائلی با راهنمایمان صحبت کنیم که مطرح ساختن آن‌ها در یک جلسه برای‌مان راحت نباشد.
ارتباط با راهنما، کلید اعتماد کردن به سایر افراد است. ما به عنوان معتادی که در جستجوی زندگی بهتری هستیم، همه زندگی آشفته خود را با راهنمای خود مشارکت کرده و از تجربه‌های مشابه او از دوران تلخ اعتیاد می‌شنویم و استفاده می‌کنیم. راهنما که تجربه پاکی و بهبودی بیشتری دارد، به مرور زندگی بدون مصرف مواد مخدر را به ما می‌آموزد.
راهنما چه کار میکند؟
راهنماها، تجربه و امید خود را با رهجوهایشان، مشارکت می‌کنند. بعضی از اعضاء، راهنمای خود را به عنوان فردی با محبت و دلسوز، تعریف می‌کنند که به حرف‌ها و درد و دل‌های آن‌ها گوش داده و بدون هیچ قضاوتی، از آن‌ها حمایت میکند . بعضی دیگر، واقع‌بینی و بی‌طرفی راهنما را معیار قرار می‌دهند و به راه‌کارهای صریح و صادقانه او، حتی زمانی که پذیرفتن آن‌ها سخت باشد، اعتماد می‌کنند. با این وجود، سایرین به این دلیل راهنما می‌گیرند که آن‌ها را در کارکرد دوازده قدم، راهنمایی کنند.
کارکرد قدم‌ها مهم‌ترین بخش برنامه معتادان گمنام است و با کمک راهنما اجرا می‌شود.
یک بار، یک نفر پرسید: “چرا من به راهنما نیاز دارم؟ راهنمای او پاسخ داد: خب به این دلیل که تشخیص خودفریبی توسط خودت کار نسبتا سختی است!“
رابطه راهنما و رهجو، به همان دلیلی کار میکند که NA کار میکند. یعنی اعضای در حال بهبودی مشکلات معمول اعتیاد و بهبودی را مشارکت کرده و در مورد بسیاری، می‌توانند با یکدیگر مشورت و همدلی کنند. یک راهنما، مشاور حقوقی، بانک دار، والد، مشاور ازدواج یا مددکار اجتماعی نیست. همچنین ، او یک روانکاو نیست که راه کارهای حرفه‌ای خاص را ارائه دهد. راهنما، به سادگی، معتاد در حال بهبودی دیگری است که تمایل دارد سفر خود را در دوازده قدم، به مشارکت بگذارد.
رهجو چه کار میکند؟
یک پیشنهاد این است که با راهنمایمان، تماس مرتب داشته باشیم. علاوه بر تلفن زدن به راهنمای خود، ما میتوانیم ترتیب دیدار او در جلسات NA را بدهیم. بعضی از راهنماها، به ما می‌گویند که در زمان‌های معینی با آن‌ها تماس بگیریم، در حالی که بعضی دیگر چنین درخواستی ندارند. اگر ما نمی‌توانیم راهنمایی که در شهر ما زندگی میکند، پیدا کنیم، میتوانیم برای تماس گرفتن، از تکنولوژی و پست استفاده کنیم. استفاده از نرم افزارهایی مانند تلگرام، واتس اپ، زوم و غیره، ارتباط بین راهنما و رهجو از راه دور را امکان پذیر کرده است. صرف نظر از این که چگونه با راهنمایمان ارتباط برقرار کنیم، نکته مهم این است که ما صداقت داشته باشیم و با روشن‌بینی، گوش کنیم.
من به راهنمایم برای ارائه یک خط و جهت کلی و زاویه دید جدید اتکا می‌کنم. هیچ کدام هم که نباشد، به هر حال او یادآوری کننده مهمی است. بعضی اوقات برای این که من چیزهایی را به گونه‌ای متفاوت ببینم، کافی است که چیزی را با صدای بلند به شخص دیگری بگویم.
ممکن است ما نگران باشیم که مزاحم راهنمای خود هستیم و به این دلیل در تماس با او تردید کنیم. یا ممکن است فکر کنیم که راهنمای ما، در عوض کاری که انجام می‌دهیم، چیزی از ما خواهد خواست. ولی واقعیت این است که راهنماهای ما، به اندازه ما از این رابطه بهره می‌برند. با ایجاد این رابطه خاص با راهنمای خود، در واقع ما هم به آن‌ها کمک می‌کنیم که پاک مانده و بهبود پیدا کنند.
مقابله با نقص‌های شخصیتی در بهبودی
نشانه‌های شخصیت کنترل‌گر چیست؟
ما چگونه راهنما می‌گیریم؟
برای راهنما گرفتن، تنها کاری که ما باید انجام دهیم، تقاضا کردن است. این کار در عین سادگی، ممکن است آسان نباشد. بسیاری از ما، از اینکه از کسی بخواهیم تا راهنمای ما شود، می‌ترسیم. در زمان اعتیاد فعال، ممکن است یاد گرفته باشیم که به هیچ کس اعتماد نکنیم و به این ترتیب ایده تقاضا از کسی برای این که به ما گوش داده و کمک‌مان کند، ممکن است حس غریب و ترسناکی باشد.
با این وجود، اکثر اعضای ما، راهنما و رهجو شدن را به عنوان بخشی حیاتی از بهبودی‌شان، توصیف می‌کنند. بعضی اوقات، بالاخره ما همه شهامت خود را برای تقاضا کردن جمع می‌کنیم ولی در نهایت، از طرف کسی که از او تقاضا کرده‌ایم، جواب رد می‌شنویم. اگر چنین اتفاقی بیفتد، لازم است که ما ثابت قدم بوده، ایمان داشته باشیم و سعی کنیم که تصمیم او را، شخصی قلمداد نکنیم. احتمالا دلایل رد کردن تقاضای ما توسط افراد، هیچ ربطی به ما ندارد. ممکن است آن‌ها، زندگی پر مشغله یا رهجوهای زیادی داشته و یا در حال سپری کردن شرایط سختی باشند. ما باید دوباره ایمان‌مان را تقویت کرده و از شخص دیگری، تقاضا کنیم.
من وقتی راهنمایم را انتخاب کردم، مدتی با هم گپ زدیم و مسایل مختلف را سبک سنگین کردیم. ایا ما با هم جور هستیم؟ توقعات من و تو چیست؟ من به دنبال عضو روشن‌بینی بودم که بتوانم به راحتی با او حرف بزنم.
بهترین جایی که میتوان یک راهنما پیدا کرد، جلسات NA است. سایر مکان‌هایی که میتوان راهنما پیدا کرد، رخدادهای NA مثل جلسات خدماتی و همایش‌ها است. اکثر اعضاء وقتی در جستجوی یک راهنما هستند، به دنبال کسی می‌گردند که حس می‌کنند می‌توانند «اعتماد کردن» را از او یاد بگیرند. کسی که دلسوز به نظر برسد و در برنامه فعال باشد. اکثر اعضاء به خصوص کسانی که تازه به NA آمده‌اند ، به این نکته اهمیت می‌دهند که راهنمایی را با سن پاکی بیشتر از خودشان پیدا کنند.
یک قاعده کلی خوب این است که به دنبال کسی با تجربیات مشابه خودمان باشیم تا او بتواند با تلاش ها و تجربه‌های ما احساس همدلی کند . به همین دلیل، یافتن راهنمایی هم‌جنس، این همدلی را آسان تر کرده و به ما کمک میکند که در رابطه ، احساس امنیت کنیم. بعضی اعتقاد دارند که جنست نباید عامل تعیین کننده باشد و ما آزادیم تا راهنمای مرد یا زن انتخاب کنیم. به هر حا ، قویا پیشنهاد می‌شود که ما از رابطه راهنما و رهجویی که ممکن است منجر به کشش جنسی شود، اکیدا خود داری کنیم. یک چنین کششی، می‌تواند ما را از ماهیت راهنما و رهجو شدن، منحرف کرده و به توانایی ما در مشارکت صادقانه با یکدیگر، آسیب برساند.
وقتی من پاک شدم، احساس عدم امنیت و تنهایی می‌کردم وحاضر بودم هر کاری برای کسب امنیت و دوستی انجام دهم. تمایل طبیعی من ارضای این خواسته بود، نه تمرکز بر چیزی که برای ساختن زیر بنای بهبودی‌ام لازم بود. خدا را به خاطر درست‌کاری اعضایی که در اولین روزهای بهبودی‌ام، مرا حمایت کردند و از من سوء استفاده نکردند، شکر می‌کنم.
بعضی اوقات ، اعضا مایلند بدانند که آیا داشتن بیش از یک راهنما، کار درستی است یا خیر. با آن که بعضی از معتادان این شیوه را انتخاب می‌کنند ولی هشداری که در این باره وجود دارد این است که داشتن بیش از یک راهنما، ممکن است آنان را وسوسه کند تا برای گرفتن راه‌کارها یا پاسخ های مورد علاقه‌شان، دچار فریب کاری شوند.
در مجله اعتیاد بیشتر بخوانید:
۱۵ سئوال رهجو از راهنما
من از راهنمایم اطاعت کردم
با ما از تجربه‌ات بگو
سایت انجمن معتادان گمنام تهران www.nairan1.org
چه زمانی باید راهنما بگیریم؟
اکثر اعضا عقیده دارند که مهم است هر چه سریعتر، راهنما گرفتو در حالی که سایرین عقیده دارند که باید زمانی کوتاه را برای جستجو و تصمیم گیری مبتنی بر شناخت در نظر گرفت. رفتن به تعداد جلسات بیشتر، به ما کمک میکند تا تصمیم بگیرم که با چه کسی راحت بوده و میتوانیم به او اعتماد کنیم. اگر وقتی به دنبال یک راهنما هستیم، کسی به ما پیشنهاد کند که راهنمایمان شود، مجبور نیستیم جواب مثبت دهیم. باید به خاطر داشت که ما راهنما می‌گیریم که در روزهای نخستیم بهبودی، به ما کمک کند. با این حال این ازادی را دارا هستیم تا اگر آن شخص نیازهای ما را برآورده نساخت، مدتی بعد او را عوض کنیم. ما با راهنما ازدواج نمیکنیم که طلاق گرفتن مشکل باشد… راهنمای خود را بدون رودرباسیتی میتوان تغییر داد.
من، مقطع راهنما گرفتن را با غرق شدن، مقایسه می‌کردم . من، هر چه سریعتر به آن غریق نجات یا راهنما، نیاز داشتم.
وقتی تازه به به برنامه آمده‌ایم، نیاز داریم تا از سایر معتادان، در خواست کمک و حمایت کنیم. هر چه سریعتر باید شماره تلفن‌ها را گرفته و شروع به مشارکت با سایر معتادان در حال بهبودی کنیم. برنامه ما بر اساس کمکی که ما میتوانیم به یکدیگر ارائه دهیم، کار میکند . دیگر لازم نیست در تنهایی زندگی کنیم. به تدریج احساس می‌کنیم که بخشی از چیزی بزرگتر از خودمان هستیم. راهنما و رهجو شدن، به ما کمک میکند تا متوجه شویم که با آمدن به NA ، بالاخره به خانه آمده‌ایم.
ممکن است شما سوالاتی درباره رابطه راهنما و رهجو، داشته باشید که این مقاله پاسخگوی آن ها نبوده باشد. با آنکه ممکن است پاسخ‌های “درست” و یا “غلط” به سوالات شما وجود نداشته باشند چرا که تجربه انجمن ما از جمعی به جمع دیگر و از عضوی به عضو دیگر، متفاوت است. با این حال، ما کتابی در مورد راهنما و رهجو شدن داریم که مسائل بسیاری در این ارتباط را به شکلی عمیق‌تر، مطرح می سازد. ¹
برگرفته شده از http://livingclean.blog.ir/ تصویر سازی: رضا ش (بروجرد)
¹کتاب راهنما و رهجو. این کتاب بر اصول رابطه‌ی راهنما و رهجو در NA ،فوايد و چالش‌هاي آن، و جايگاهش دربهبودي روز به روز ما تمرکز دارد. اين کتاب يک مرجع نهايي و کامل براي پاسخگويي به چگونگي رابطه راهنما و رهجو نيست بلکه مجموعه اي از تجربيات متنوع اعضا است و خواندن آن ميتواند به ماکمک کند به نتايجي از بابت اين که چه چيزي براي ما درست است، دست يابيم.