درمان اعتیاد با پاک کردن خاطرات دلهره‌آور

بشر در آرزوی روزی است که با پیشرفت‌های علمی بتواند بیماری اعتیاد را درمان کند. برای ترک اعتیاد، فناوری‌های نوینی ارائه شده که یکی از روش‌های اخیر نوروفیدبک است که برای ترک الکل و شیشه با موفقیت آزمایش شده است.

اعتیاد به مواد مخدر تحت تأثیر ژن خانوادگی افراد است. این میزان در مواد مخدر مختلف، متفاوت است. آگاهی از ژن زمینه‌ساز در اعتیاد به خانواده‌ها کمک می‌کند تا به میزان زیادی از گرایش جوانان به مصرف مواد مخدر جلوگیری کنند.

یکی از مهم‌ترین فناوری‌های نوظهور که در آینده نه چندان دور، می‌تواند موجی از نوآوری‌ها و تحولات را به همراه داشته باشد، فناوری اصلاح ژنتیک کریسپر «CRISPR» است. اصلاح ژنتیک، خود مقوله جدیدی نیست و از سالیان دور، تکنیک‌های متعددی برای این منظور توسعه‌یافته‌اند؛ اما چیزی که کریسپر را ویژه نموده و موجب شده است تا انقلابی در حوزه ژنتیک ایجاد شود، دقت بالای آن است.

کریسپر نوعی تکنولوژی جدید ویرایش ژنتیکی است که می‌تواند به پیشرفت ژن درمانی کمک‌های زیادی کند. تاکنون ژن درمانی عمدتا از طریق تکنیک «انتقال ژن» انجام شده است؛ به این صورت که یک ویروس بی‌گزند، نسخه‌ی سالمی از یک ژن را به سلول منتقل می‌کند تا جای ژن معیوب را که بیماری ایجاد کرده، بگیرد. اما در روش کریسپر، دانشمندان می‌توانند مستقیما ژن معیوب را اصلاح کنند.

محققان دانشگاه شیکاگو از رویکردی صحبت می‌کنند که به کمک کریسپر می‌توان تمایل به مصرف بیشتر مواد مخدر و در نتیجه سوء مصرف آن را مورد کنترل قرار داد. محققان در این مطالعه، توانستند به کمک نوعی آنزیم با اثربخشی بالا،  کوکائین را به‌طور موثری تخریب کنند.

از طرف دیگر، خاطرات می‌توانند بهترین یا عذاب آورترین دارایی‌های ما یا هر دوی آنها باشند. خاطرات خوب حس گرما و امید را به ما می‌بخشند، اما خاطرات بد می‌توانند باعث آسیب جدی به روان ما شوند.

اما اگر بتوان تمام خاطرات ناخوشایند را حذف کرد، چه می‌شود؟ آیا شما این راه را انتخاب می‌کنید یا اعتقاد دارید که حتی خاطرات بد هم بخشی از وجود شما هستند؟ به هر حال به نظر می‌رسد امکان پاک کردن خاطرات بد به زودی به وجود خواهد آمد و به واقعیت تبدیل می‌شود.

دانشمندان از روش ویرایش ژن کریسپر برای حذف خاطرات ترسناک و دلهره‌آور در موش‌ها با موفقیت استفاده کردند که می‌توان از این دستاورد برای درمان اختلالات مربوط به حافظه مانند اختلال استرسی پس از آسیب روانی و اعتیاد به مواد مخدر استفاده کرد.

خاطرات خوب حس گرما و امید را به ما می‌بخشند، اما خاطرات بد می‌توانند باعث آسیب جدی به روان ما شوند.

این مطالعات به برخی از سؤالات اخلاقی منجر می‌شود. چرا که به هر حال این خاطرات ما هستند که ما را شکل می‌دهند. بنابراین از دست دادن برخی از آنها، حتی موارد دردناک، می‌تواند اساساً ما را تغییر دهد.

سوال دیگر این است که چگونه محققان تصمیم می‌گیرند کدام خاطرات را حذف کنند و کدام یک را حفظ کنند. آنها مشخص نکرده‌اند که چگونه خاطرات مورد هدف قرار می‌گیرند. آیا محققان واقعاً می‌توانند خاطرات مشخصی را از حافظه پاک کنند یا ممکن است یک خاطره دیگر را از حافظه حذف کنند؟

اگرچه در نگاه اول به نظر می‌رسد که این روش دارای برخی مزایا به ویژه در درمان اختلالات روانشناختی است، اما باید با احتیاط انجام شود.

این مطالعه در مجله Science Advances منتشر شده است.