اعتیاد به زاناکس: عوارض جانبی، ترک و توان‌بخشی
زاناکس به‌شدت اعتیادآور است
زاناکس به‌شدت اعتیادآور و در عین حال یک داروی مجوزدار معمول است . دسترسی آن به نسبت آسان بوده و بسیاری از پزشکان بطور مرتب آن را تجویز می‌کنند . همین واقعیت که به سادگی تجویز شده و در کوچه و خیابان در دسترس قرار دارد یکی از عواملی است که در مشکل اعتیادآوری زاناکس دخیل است.
اعتیاد به زاناکس و سوء‌استفاده از این دارو در طی سال‌های اخیر دامنگیر شده و اگرچه می‌تواند روی همه تاثیر مخرب داشته باشد اما بخصوص در میان جوانان بسیار محبوب شده که خود عواقب کاملا ویران‌گری دارد . برخی از مردم مصرف زاناکس را با تجویز دکتر شروع می‌کنند درحالیکه برخی نیز آن را در مهمانی‌ها و یا از طریق دوستان خود کشف می‌کنند . اینطور نیست که هر کسی که زاناکس مصرف می‌کند الزاما به آن اعتیاد پیدا کند اما کسانی که آن را بطور مرتب مصرف می‌کنند حتما در معرض خطر وابستگی جسمانی قرار دارند .
زاناکس چیست؟
زاناکس Xanax از خانواده داروهای ضدافسردگی که به بنزودیازپاین‌ها شناخته می‌شوند، است که در اواخر دهه 60 میلادی بعنوان داروی ضد اضطراب تولید شد . بسیار مؤثر و با عملکرد سریع می‌باشد که معمولا 25 دقیقه بعد از مصرف عمل کرده و تاثیر آن تا چند ساعت بعد باقی می‌ماند . بطور عادی برای بیمارانی که دچار اختلالات اضطراب و یا حملات عصبی (پنیک) هستند، تجویز می‌شود و به ویژه به منظور درمان حملات ناگهانی در موارد اضطراب‌های شدید مورد نیاز واقع می‌شود . زاناکس با پیوستن به گیرنده‌های عصبی گابا، حس آرامش را تولید می‌کند.
زاناکس هم جسمانی و هم روانی به‌شدت اعتیادآور است. حتی مصرف دارویی آن هم می‌تواند خطرساز باشد. درطول زمان، مصرف‌کننده در برابر دارو مقاوم می‌شود یعنی برای دریافت نتیجه دلخواه مصرف دارو را بیشتر و بیشتر می‌کند. علاوه بر این ممکن‌است مصرف‌کننده بدنبال تاثیرات سرخوشانه‌ای باشد که دارو از خود بجای می‌گذارد. با مصرف مداوم آن بخصوص اگر بیش از میزان تجویزشده باشد، وابستگی جسمانی را بدنبال خواهد داشت. با درنظر گرفتن همه این عوامل و به‌منظور پیشگیری از ایجاد حس مقاوم شدن در برابر دارو، وابستگی و یا اعتیاد بهتر است هنگام مصرف آن بسیار محتاطانه عمل شود. چنانچه تا بحال مشکل اعتیاد به مواد مخدر و یا الکل داشته‌اید باید با پزشک خود در این باره مشورت کنید. ممکن است شما و پزشکتان تصمیم بگیرید تا برای درمان اضطراب خود از دارویی استفاده کنید که اثر اعتیادآور کمتری داشته باشد .
زاناکس باید توسط یک پزشک تجویز شود اما مانند بسیاری از داروهای نسخه‌ای دیگر اغلب توسط اشخاص نیز به فروش می‌رسد. جوانان اکثراً با این دارو در جشن‌ها و پارتی‌ها آشنا شده و آن را با الکل و یا دیگر موادمخدر ترکیب می‌کنند. مصرف آن چه به تنهایی و یا بشکل ترکیبی بسیار خطرناک بوده و باعث اُوِردوز می‌شود.
بعد از اعتیاد به زاناکس افراد معتاد اغلب در جستجوی مواد خود سراغ پزشکان مختلف و یا مراکز فوریت‌های پزشکی می‌روند که به “جستجوی مواد” و یا “خرید از دکتر” معروف است. امروزه اطباء و پزشکان داروخانه در توزیع این گونه داروها که قابلیت سوءمصرف را دارند بسیار محتاط عمل می‌کنند ولی همچنان این معضل باقی‌است.
در مجله اعتیاد بیشتر بخوانید:
بحران مرگبار مصرف قرص زاناکس رو به افزایش است
داروهای ترک اعتیاد
از آنجایی که زاناکس بشدت اعتیادآور است بهتراست در صورتی که برای شما تجویز شده نسبت به آن کاملا هشیار باشید. براساس مطالعات کلینیک “مایو” نشانه‌های اعتیاد به زاناکس می‌تواند انواع مختلفی داشته باشد که شامل :
-بی‌خوابی و یا تمام شدن دارو در اغلب اوقات
-کاهش تمایل به انجام فعالیت‌های روزمره
-اضطراب و عصبانیت
-نوسان خلق‌وخو
-فکر به خودکشی
-نیاز مبرم به مواد
-در جستجوی مداوم برای بدست‌اوردن دارو، اجبار پزشک به نوشتن نسخه، پرداخت پول به پزشک برای نسخه و یا دزدی دارو
-پرخاشگری
-نادیده گرفتن مسئولیت‌ها مانند کار یا خانواده
-مصرف بیش از مقدار تجویز شده
-له‌کردن قرص برای استنشاق و یا جویدن آن بمنظور عملکرد سریع‌تر
ممکن است شناسایی اعتیاد به زاناکس مشکل باشد. اگر شما به عزیزی که مظنون به سوء مصرف زاناکس می‌باشد هشدار دهید احیاناً آن را انکار کرده و یا عصبانی می‌شود. کسی که در حال مصرف مواد است چنان در انکار بسر می‌برد که حتی متوجه آن نیست که دچار مشکل شده است. بهتراست که دلایل نگرانی خود را با ملایمت با آنها درمیان بگذارید اما بهرحال آماده حالت تدافعی آنها هم باشید. مراحل پذیرش و اقرار به مشکل زمان‌بر است و شاید آنها باید به تهخط برسند تا درخواست کمک کنند.
اگر شما خود را در راه مراکز دارویی و یا رفتن نزد این پزشک و آن پزشک می‌بینید تا بالاخره یک نفر داروی شما را بدهد و یا داروی خود را قبل از دوره تجویز شده تمام کرده‌اید پس شاید شما نیز دچار مشگل وابستگی و یا اعتیاد شده‌اید.
عوارض جانبی اعتیاد به زاناکس
براساس تحقیقات “موسسه ملی مصرف مواد مخدر” (NIDA) زاناکس موارد بسیاری از عوارض جانبی مختلف داشته و می‌تواند سلامت بدن را بشدت به مخاطره اندازد . اگر شما درحال مصرف زاناکس به شکل تجویز شده هستید باید همواره با پزشک خود در تماس باشید و در صورت بروز هر مشگلی سریعاً برای درمان آن اقدام نمایید. همینطور اگر به عضوی از خانواده خود مظنون هستید که در حال مصرف زاناکس است و نشانه‌های آن را مشاهده کردید باید درخواست کمک کنید .
“مدلاین پلاس” برخی از عوارض مشخص زاناکس را این‌گونه عنوان می‌کند :
تورم دست و پا
رعشه
حمله صرع‌مانند
دوبینی یا تاری دید
افکار خودکشی
فراموشی
کاهش وزن سریع
یرقان – زردی
مشگلات گوارشی – یبوست و یا اسهال
تپش قلب
عدم مصرف الکل حین مصرف زاناکس حتی درصورت تجویز پزشک، ضروری است. علاوه بر نشانه‌های فیزیکی زاناکس ممکن است عوارض روانی و عاطفی مختلفی را بهمراه داشته باشد. برای همین بسیار مهم است که شما عوارض مصرف زاناکس را با پزشک خود درمیان بگذارید. این یک درمان روانپزشکی است که تاثیرات مشخصی بر ساختار مغز گذاشته و ممکن است مناسب حال شما نباشد. عوارض احتمالی روانی/عاطفی زاناکس به قرار ذیل است:
از خود بی‌خود شدن
توهم
افکار پراکنده و آشفته
احساس افسردگی شدید
افکار خودکشی
اضطراب
ترک اعتیاد زاناکس
عوارض ترک اعتیاد به زاناکس می‌تواند بسیار شدید بوده و شما نباید بدون نظارت پزشکی اقدام به ترک مصرف آن بنمایید. این موضوع بسیار مهمی است چون امکان بروز مشکلات سلامتی بسیاری است که حتی منجر به مرگ می‌شود. اگر شما به مصرف زاناکس وابسته شده‌اید برای ترک اعتیاد خود حتما کمک پزشکی بگیرید.
ترک اعتیاد زاناکس می‌تواند اثرات جسمانی و روانی داشته باشد که با توجه به ساختار بدنی هر شخصی از تنوع زیادی برخوردار است . عواملی هم‌چون وزن، مدت زمان مصرف، میزان مصرف و شرایط روحی روانی حال حاضر همگی نقش مهمی در این موضوع دارند. موارد زیر لیست عوارض معمولی است که می‌تواند هنگام ترک مصرف اتفاق بیافتد :
مشگل خواب
تاری دید
سرد و گرم شدن بدن
عصبی شدن و اضطراب
رفتارهای خشم‌آلود
افسردگی مزمن
افکار خودکشی
حملات عصبی
احساس مورمور شدن دست و پا
مرگ در اثر خودکشی و یا به مخاطره افتادن سلامتی
سم‌زدایی پزشکی میل به مواد را در مصرف‌کننده کاهش داده تا عوارض ترک را به حداقل برساند. ترک سریع (یابویی) مصرف‌کننده را در معرض مشگلات جدی سلامت قرار می‌دهد. طول درمان ترک زاناکس بستگی به مدت مصرف و میزان آن دارد. عوارض شدید ترک در همان روزهای اول خود را نشان می‌دهند اما سم‌زدایی کامل ممکن است هفته‌ها بطول بیانجامد.
بهبودی از اعتیاد به زاناکس
اولین گام بسوی بهبودی از اعتیاد به زاناکس شروع سم‌زدایی از دارو می‌باشد. مجدداً تکرار می‌کنیم که این مرحله باید تحت نظر پزشک انجام شود. مهم است که قبل از قدم در راه بهبودی بدن خود را از موادمخدر پاک نمایید . شما نیاز دارید تا در این مرحله صبور باشید. شما عوارض مداومی مانند اضطراب و افسردگی را تجربه خواهید کرد. خواب شما دچار اختلال شده و مشکل تمرکز افکار پیدا می کنید . این عوارض در طی زمان کمتر می‌شوند ولی این را بدانید بخصوص در روزهای نخست ممکن است وسوسه جستجوی مواد بسراغتان بیاید تا موقتا از این دردها رهایی یابید.
یکی از راه‌هایی که می‌توانید در اختیار خود و یا عزیزانتان قرار دهید تا به بهبودی طولانی مدت دست یابد، مراجعه به یکی از مراکز ترک اعتیاد است. مراکز رفاهی ترک اعتیاد زاناکس مکان امنی را برای بهبودی شما دور از افکار بازدارنده و دلسردکننده فراهم می‌آورد.
اعتیاد یک بیماری است. اعتیاد فقط وابستگی محض نیست و ربطی هم به قدرت اراده و یا انگیزه قوی برای ترک ندارد. بسیاری از مصرف کننده‌ها و معتادان در حال بهبودی عنوان می‌کنند که ناامیدانه قصد ترک مواد را داشته‌اند و دیگر از مصرف خود لذت نمی‌بردند اما درواقع قادر به انجام آن نبودند. در این گونه مواقع کمک گرفتن از دیگران تنها راه‌حل مناسب است.
مراکز ترک نه تنها به معتادان فرصت رهایی از مصرف فعال را می‌دهد بلکه به آنها زندگی غنی و پر معنا را می‌بخشد. معتادان با پیشینه های متفاوتی به مراکز می‌آیند اما بسیاری از آنها تجارب مشابهی از زخم‌های روانی، جدایی، افسردگی و انزوا را به مشارکت می‌گذارند. مراکز درمانی این موارد را مخاطب قرار داده و به مصرف‌کننده‌های سابق می‌آموزد که چگونه این احساسات و عوامل را شناسایی کرده که منجر به لغزش می‌شوند. هم‌چنین راهکار‌ها و راه‌حل‌هایی را در اختیار آنان می‌گذارد تا به مصرف دوباره بازنگردند.
منبع: The Fix/ ترجمه: محبوبه