تغییر نگرش برای کنترل اعتیاد زنان
تحریریه اعتیاد
معاون رئيس‌جمهور: آمار۶۲ درصدي تاهل در زنان معتاد و اختصاص ۱۰درصد از علل شروع اعتياد زنان به اختلافات خانوادگي، اهميت پرداختن به موضوع اعتياد زنان را دو چندان مي‌كند. بنابراين، ما بايد با تمام ظرفيت‌هايي كه در اختيار داريم، به اين حوزه وارد شويم.
آمار و ارقامي كه مسئولان دولتي در زمينه اعتياد مي‌دهند همواره محل سوال بوده است. ستاد مبارزه با مواد مخدر تعداد معتادان كشور را نزدیک دومیلیون و هشتصد هزار نفر اعلام می‌کند. عبدالرضا رحماني فضلی، وزير كشور هم در جلسه كميته زنان و خانواده‌هاي آسيب پذير ستاد مبارزه با مواد مخدر با تاكيد روي اين آمار گفته است: اگر اين جمعيت را با بعد خانوار حساب كنيم، حدود شش ميليون ايراني به‌طور مستقيم درگير مواد مخدر هستند و همچينين ۱۰درصد از جمعيت معتادان را زنان تشكيل مي‌دهند.
از طرف دیگر انجمن معتادان گمنام که موفق ترین سازمان ترک اعتیاد در کشور میباشد اعلام کرده که بیش از نیم میلیون مصرف‌کننده سابق عضو NA هستند و در جلسات بهبودی شرکت میکنند. لذا به نظر میآید تعداد واقعی معتادان در کشور به مراتب بیشتر از آمار اعلام شده باشد.
تغيير الگوي مصرف مواد مخدر، پايين آمدن سن اعتياد و همچنين اعتياد زنان موضوعاتي است كه در سال‌هاي اخير حساسيت بيشتري به آنها نشان داده شده است. به ويژه در حوزه اعتياد زنان كه پيش از اين به دليل پنهان كاري آمار و ارقام غير واقعي منتشر مي‌شد، در سال‌هاي اخير شفافيت بيشتري وجود داشته است به گونه‌اي كه، اكنون اعلام مي‌شود جمعيت زنان معتاد چيزي حدود 10درصد معتادان را تشكيل مي‌دهد.
پيش از اين، نرخ اعتياد زنان چيزي حدود شش‌درصد اعلام مي‌شد. در تازه‌ترين اظهارنظر در اين زمينه مشاور دبيركل ستاد مبارزه با مواد مخدر در امور زنان و خانواده نخستين سن مصرفي مواد در نيمي از جمعيت زنان معتاد را 15 تا 19 سالگي دانسته است. زهرا بنیانیان در دومين جلسه كميته زنان و خانواده‌هاي آسيب پذير ستاد مبارزه با مواد مخدر گفته است: در واقع اين سن، سن بحران براي شروع مصرف مواد است بنابراين، با توجه به اين سن كه دوره نوجواني و جواني است، ضرورت دارد كه مراكز آموزشي همچون دبيرستان‌ها و دانشگاه‌ها به بحث اطلاع‌رساني و آگاه‌سازي نوجوانان و جوانان، توجه جدي كنند. از طرف ديگر معاون رئيس‌جمهور در امور زنان و خانواده در اين جلسه گفته است: اخيرا آماري از سوي سازمان ثبت اسناد درباره علل 9 گانه اعتياد ارائه شده كه براساس آن، نرخ طلاق در سال های اخیر افزایش چشمگیری داشته كه اعتياد يكي از آن دلايل بوده است.
آمار 62 درصدي تاهل در زنان معتاد
شهيندخت مولاوردي فقر اقتصادي و فرهنگي و مبحث معيشتي را از جمله عللي برشمرده است كه خانواده‌ها را درگير اعتياد مي‌كند. به گفته او اعتياد مرزهاي تحصيل، فرهنگ و دين را درنورديده و هيچ كس نمي‌تواند مدعي شود كه اعتياد، تنها ويژه يك گروه يا طبقه خاص از جامعه است همانطور كه، مساله خشونت عليه زنان مختص يك فرهنگ يا كشور خاص نيست.
اين در حالي است كه سيد حسن موسوي چلك، آسيب شناس مسائل اجتماعي پيش از اين در گفت‌وگو با روزنامه آرمان اذعان كرده بود: «در حوزه اعتياد مانند ساير حوزه‌هاي اجتماعي نمي‌توان آمار دقيقي داد. افراد بايد خود مراجعه كنند يا حداقل اذعان كنند كه معتاد هستند حال آنكه، بسياري از آنها چنين كاري نمي‌كنند.»
با اين وجود، يك كارشناس حوزه اعتياد خاطرنشان مي‌كند: نمي‌شود به سادگي از افزايش آمار اعتياد در ايران حرف زد همانطور كه، در اعلام كاهش سن شروع اعتياد نيز بايد ملاحظاتي در نظر گرفته شود. سعيد صفاتيان خاطرنشان مي‌كند: اينكه اعتياد جرم نه بلکه بيماري است، در كشور ما جا افتاده است. نگاه قضايي و انتظامي به اعتياد باعث پنهان كاري مي‌شد اما، فعاليت‌هايي كه در سال‌هاي اخير انجام شده باعث شده است اين پنهان كاري كمتر شود. به گفته او آنچه اتفاق افتاده است نه افزايش تعداد معتادان و نه كاهش سن شروع اعتياد كه شناخته شدن معتادان بوده است. مديركل سابق درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر مي‌گويد: كاري كه رسانه‌ها انجام داده‌اند باعث شده است معتادان راحت‌تر به مراكز درماني و کمپ های معتبر ترک اعتیاد مراجعه كنند.
در زمينه اعتياد زنان همانطور كه در همه دنيا هست پنهان كاري بيشتري وجود دارد. به همان نسبت كه ورود به سيستم درمان براي مردان آسان‌تر شده زنان بيشتري نيز براي درمان مراجعه مي‌كنند و به نظر من بايد اين اتفاق را جزو موفقيت‌هاي ستاد مبارزه با مواد مخدر به حساب آورد نه اينكه با دم زدن از افزايش تعداد معتادان و كاهش سن اعتياد مدعي شد كه فعاليت‌ها در اين زمينه اثر بخش نبوده است.
معاون رئيس‌جمهور: آمار62 درصدي تاهل در زنان معتاد و اختصاص 10درصد ازعلل شروع اعتياد
زنان به اختلافات خانوادگي اهميت پرداختن به موضوع اعتياد زنان را دو چندان مي‌كند بنابراين،
ما بايد با تمام ظرفيت‌هايي كه در اختيار داريم، به اين حوزه وارد شويم
آرايشگاه‌هاي زنانه و اعتياد
در سال‌هاي اخير معمولا هر گاه درباره اعتياد زنان صحبت شده است، به آرايشگاه‌هاي زنانه و ماهواره‌ها نقش منفي داده شده است. مشاور دبيركل ستاد مبارزه با مواد مخدر، كسب لذت، كنجكاوي، تفريح، رفع مشكلات روحي، در دسترس بودن مواد، فشار دوستان، رفع درد، كار سنگين، كاهش علائم بيماري‌هاي جسمي، اختلافات خانوادگي و رفع مشكلات جنسي را به ترتيب از دلايل مهم شروع مصرف مواد در زنان ذكر كرده است.
بنيانيان هشدار داده است: متاسفانه به دليل فريب فرهنگي از طريق ماهواره‌ها و سايت‌ها مبني بر استفاده شيشه براي كاهش وزن، لاغري، رفع چين و چروك پوست، شادابي كاذب و رهايي از استرس و اضطراب برخي زنان به مصرف شيشه روي آورده‌اند كه در اين باره بايد اطلاع‌رساني‌ها افزايش یابد تا افراد فريب دروغ‌هاي سوداگران مرگ را نخورند.
معاون پیشگیری و کاهش تقاضای اعتیاد ستاد مبارزه با مواد مخدر معتقد است، آمار زنان مصرف‌کننده مواد مخدر در ایران روبه افزایش نیست بلکه در سال‌های اخیر نوعی تغییر الگوی مصرف بین زنان مصرف‌کننده مواد مخدر اتفاق افتاده است. به عبارتی زنان از مصرف شیشه به مصرف گل و حشیش روی آورده‌اند و این یعنی آنکه اعتیاد زنان در مجموع زیاد نشده است. او در پاسخ به اینکه ستاد مبارزه با مواد چه برنامه‌ای برای پیشگیری از تغییر الگوی مصرف مواد بین زنان دارد، گفت: از آنجا که برخی از باشگاه‌های ورزشی و سالن‌های آرایشی زنانه مصرف گل و ماری جوانا را بین زنان تبلیغ و توزیع میکنند بنابراین ستاد برای پیشگیری از مصرف گل برنامه آموزش زنان در دانشگاه‌ها را در دستور کار دارد.
به‌گفته پرویز افشار، مصرف شیشه در بین زنان مصرف‌کننده مواد مخدراز رتبه دوم در سال 90 به رتبه چهارم در سال 94 تنزل پیدا کرده و امسال نگرانی اصلی در این باره شیوع مصرف گل و حشیش بین زنان و دختران جوان است.
مشاركت همگاني براي كاهش اعتياد زنان
گزارش سال 2012 ميلادي سازمان ملل تعداد معتادان را در جهان بين 210 تا 300 ميليون نفر اعلام كرده است. پژوهش‌ها نشان مي‌دهد بيش از 90درصد خانواده‌هاي ايراني اعتياد را مهم‌ترين معضل اجتماعي كشور مي‌دانند.
تغيير نگرش به اعتياد و اينكه آن را بيماري بدانيم و نه جرم، در سال‌هاي اخير مورد تاكيد بوده است. به نظر مي‌رسد اگر نگرش‌ها در اين زمينه عوض شود تاثيرگذاري فعاليت‌ها در حوزه اعتياد زنان نيز بيشتر خواهد شد.
نقش تشكل‌هاي مردمي مانند انجمن معتادان گمنام و انجمن الکلی های گمنام در امر مبارزه با مواد مخدر و درمان اعتیاد بسیار مهم است. بدون جلب اين ظرفيت، برنامه‌ها موفقيت‌آميز نخواهند بود و تجربه بيش از 30سال نيز نشان مي‌دهد كه هر گاه از مشاركت اين ظرفيت استفاده شده، به موفقيت رسيده‌ايم.
درباره اعتیاد به مواد مخدر بیشتر بخوانید:
ناآگاهی والدین به‌آتش اعتیاد می‌دمد
گفت‌وگو با مردگانی که زنده شدند
گفتگو با دکتر افتخار درباره انجمن .N.A