چگونه در یک جلسه بهبودی مشارکت کنیم؟
سپهر آذری
مشارکت در جلسات بهبودی چه تاثیری در ادامه پاکی و پیشرفت برای زندگی بهتر دارد؟ تاثیر مشارکت در بهبودی چیست؟ چرا مشارکت میکنیم؟ مشارکت اصولی چیست؟
شرکت در جلسات الکلیهای گمنام (AA) یا گروههای معتادان گمنام (NA) فرصتی است برای اعضای انجمن برای به اشتراک گذاری تجربیات گذشته خود دربارهی اعتیاد به مواد یا الکل و تجربههای خارقالعاده از تغییرات مثبت که در طی فرایند بهبودی به دست میآید. این گفتوگوها که نوعی از ‘درد و دل’ صادقانه و شجاعانه است، به نام مشارکت شناخته میشوند.
بیان تجربیات و احساسات اعضا یکی از عوامل اصلی و تأثیرگذار در فرآیند بهبودی و بازیابی محسوب میشود. این فعالیت در جلسات انجمنهای دوازده قدمی، که به عنوان “مشارکت” شناخته میشود، بخش اصلی از زمان جلسات بهبودی را به خود اختصاص میدهد.
اهمیت مشارکت در جلسات بهبودی
معتادان و الکلیها، با تمام اختلافات سلیقهای که با سایر اعضای انجمن خود دارند، در دو مسأله “بیماری” و “بهبودی” با یکدیگر مشترک هستند و به تجربه ثابت شده که هیچ چیز ارزش درمانی کمک یک معتاد به یک معتاد دیگر را ندارد. کاملاً روشن است که مشارکت و تقسیم کردن آنچه که در دوران بهبودی بدست آمده تا چه حد میتواند برای تازه واردان و سایر دوستان همدرد، کمک مؤثری باشد. البته این تنها خاصیت مشارکت نیست. اعضا با تکرار آموخته های خود، جایگاه آنها را در ذهن خود محکم میکنند و به خود و دیگران یادآور می شوند که با چه دشمن سرسخت و آب زیرکاهی {اعتیاد} روبرو هستند.
همچنین، با مطرح کردن مشکلات خود، ممکن است از کمک و تجربهی دیگران پس از جلسه بهرهمند شوند و تازهواردان نیز به اهمیت مشارکت و روشهای صحیح آن آگاه میشوند.
در ادامه، بحث درباره اهمیت مشارکت در جلسات بهبودی را ادامه میدهیم.
درباره چه چیزهایی میتوان مشارکت کرد؟
حال که اهمیت مشارکت به اختصار روشن شد، مفید است بدانیم که درباره چه موضوعاتی میتوانیم مشارکت کنیم و در کل چه مطالبی قابل مشارکت هستند؟ مشارکت اصولی چیست؟ آیا فقط بیان احساسات کافی است؟ آیا من میتوانم در مورد هر مسئلهای (خوب، بد، زشت، زیبا، مستهجن، آزاردهنده، بدآموز، اسرار، تلافی، روشهای تهیه مواد در زمان مصرف، آدرس ساقی، و غیره) تحت عنوان مشارکت اظهار نظر کنم؟ به نظر میرسد اینطور نیست.
معمولاً مشارکتی را آغاز میکنیم که طرح و بیان آن به کسی کمک کند، مثلاً چگونه با وسوسههای مصرف مقابله کردهام یا تقسیم کردن امیدها و انگیزهها و به طور خلاصه هر موضوع یا تجربهای که ممکن است شنونده، بهویژه تازهواردان، را امیدوار کند. اما طبق اصول برنامه، حتماً باید پیام بهبودی معتادان گمنام یا الکلیهای گمنام در مشارکت حاضر باشد. هر عضو برنامه یک راهنما یا اسپانسر دارد که مسائل خصوصی و شخصی و اسرار خود را با او در میان میگذارد. مشارکت در بین اعضا و داخل جلسات باید پیام مثبتی داشته باشد و به کسی آسیب نزند.
موضوع جلسه بهبودی
موضوع جلسات بهبودی در انجمن ۱۲قدمی میتواند متنوع باشد و بر اساس نیازها و شرایط اعضا تغییر کند. برخی از موضوعات رایج شامل موارد زیر هستند:
◊ بررسی چگونگی تاثیر اعتیاد بر زندگی فرد و خانوادهاش.
◊ بحث درمورد روشها و تکنیکهای جلوگیری از بازگشت به مصرف مواد.
◊ توضیح و بررسی هر یک از ۱۲قدم و چگونگی پیادهسازی آنها در زندگی روزمره.
◊ به اشتراک گذاشتن داستانهای موفقیت و چالشهای روبهرو در مسیر بهبودی.
◊ اهمیت توجه به سلامت جسمی و روانی در دوران بهبودی.
انتخاب موضوع مناسب میتواند به اعضا کمک کند تا بهتر با چالشها روبهرو شوند و راهکارهای موثری برای بهبود کیفیت زندگی خود پیدا کنند.
چگونه مشارکت کنم؟
یک جلسهی الکلیهای گمنام یا معتادان گمنام از گروهی تشکیل میشود که دور هم جمع میشوند به یکدیگر کمک کنند تا از اعتیاد به الکل و مواد مخدر بهبودی پیدا کنند. راهی که برای ترک اعتیاد کار میکند به وسیله ۱۲ قدم است که وقتی اجرا میشوند انسان را به خداوند نزدیکتر کرده و به درمان اعتیاد و بهینه شدن زندگی، کمک میکند. بهتر شدن زندگی یعنی بهبودی روابط با خانواده، دوستان، همکاران و همسایگان، پیشرفت در کار و زندگی، دنبال کردن یک زندگی سالم، صادق بودن و خدمت به دیگر معتادان و جامعه.
مهم ترین افراد در جلسات بهبودی تازه واردین هستند و پیامی را که یک تازه وارد نیاز به شنیدن آن دارد این است: چگونه بهبودی پیدا میکنیم، تجربهی ما، چطور این کار را انجام میدهیم، چگونه قدمها را کار میکنیم و چطور با نیروی برتر تماس بر قرار مینماییم.
آن چه را که راجع به آن پیام نمیدهیم این است: آه و نالههای تمام نشدنی، گله و شکایت دربارهی زندگی، موفقیت یا عدم موفقیت در روابط خصوصی و جنسی، مشکل بودن امرار معاش و خرابی یخچال منزل! اگر ما در حال کار کردن قدمها هستیم و به پروردگار هم ایمان داریم، هیچ کدام از این چیزها باعث لغزش ما نخواهد شد. تازه وارد نیاز دارد بشنود چگونه می تواند وسوسه مصرف مواد را دور کند و چطور می تواند بهبود یابد.
آیا هیچ کدام از ما در خیابان به طرف غریبهای میرویم تا کل مشکلات خود را بازگو کنیم؟ چرا این انتظار وجود دارد که در جلسات میتوان این کار را انجام داد؟
مشارکت اصولی چیست؟
مشارکت اصولی در جلسات بهبودی به معنای اشتراکگذاری صادقانه، محترمانه و سازنده تجربیات و احساسات شخصی با دیگر اعضای انجمن است. این نوع مشارکت شامل ویژگیهای کلیدی مانند صداقت، احترام، پرهیز از قضاوت، سازندگی و حفظ گمنامی است. همه در مسیر بهبودی قرار دارند و هر فرد چالشهای خود را دارد. هدف از مشارکت باید ایجاد انگیزه و ارائه راهکارهای عملی برای مقابله با مشکلات باشد. مشارکت اصولی به ایجاد محیطی امن و حمایتی کمک میکند که در آن اعضا میتوانند به طور موثرتری در مسیر بهبودی حرکت کنند.
در مجله اعتیاد بیشتر بخوانید
Five ways to share effectively in meetings
بایدها
به قالب جلسه احترام بگذارید: هر جلسه AA یا NA ممکن است قالب خاص خود را داشته باشد، بنابراین ضروری است که با آن آشنا شوید. برخی از جلسات ممکن است از ساختار خاصی پیروی کنند، مانند کتاب خوانی یا بحث درباره موضوع خاص.
خودتان را معرفی کنید: وقتی مشارکت در جلسات بهبودی را شروع کردید، خود را با نام کوچک خود معرفی کنید و اعلام کنید که الکلی یا معتاد هستید. این به ایجاد حس اجتماعی و شکستن موانع کمک میکند.
تجربه، نیرو و امید خود را به اشتراک بگذارید: تجربیات شخصی خود را در مورد اعتیاد به الکل یا مواد مخدر، از جمله تأثیر آن بر زندگی، روابط و رفاه خود به اشتراک بگذارید. در مورد مبارزات و موفقیتهای خود در بهبودی صادق باشید. به اشتراک گذاشتن هر گونه بینش یا درسی که در این مسیر آموختهاید نیز مفید است.
به موضوع پایبند باشید: برخی از جلسات ممکن است موضوع خاصی برای بحث داشته باشند. سعی کنید مشارکت در جلسات بهبودی خود را با موضوع مورد نظر مرتبط کنید، اما اگر کمی منحرف شدید نگران نباشید – بیان تجربه از صمیم قلب مهم است.
پرچانگی نکنید: مراقب زمان باشید و سعی کنید مشارکت شما مختصر و دقیق باشد. این به دیگران در جلسه نیز امکان میدهد تا فرصت مشارکت داشته باشند.
از نصیحت و انتقاد بپرهیزید: به جای پیشنهاد یا انتقاد، بر به بیان تجربیات خود و نحوه برخورد با موقعیتهای مشابه تمرکز کنید. به یاد داشته باشید، هدف از مشارکت ارائه حمایت و همدلی است، نه قضاوت کردن یا اصلاح دیگران.
فعالانه گوش کنید: در حین صحبت، به مشارکت دیگران نیز با دقت گوش دهید. با تکان دادن سر، برقراری تماس چشمی و ارائه کلمات تشویق، همدلی و حمایت خود را نشان دهید.
به گمنامی احترام بگذارید: آنچه در جلسه بهبودی گفته میشود باید در جلسه باقی بماند. از به اشتراک گذاری داستانهای شخصی یا شناسایی جزئیات درباره دیگران خارج از جلسه خودداری کنید.
ابراز قدردانی: قبل از پایان مشارکت خود در جلسات بهبودی، از حمایت گروه و فرصت به اشتراک گذاشتن تجربیات خود ابراز قدردانی کنید. این سپاسگزاریها باعث تقویت گروه میشود.
بیان احساسات: احساسات خود را نشان دهید. بیان داستان خود در جلسه احتمالاً شما را احساساتی خواهد کرد و این اشکالی ندارد. از نشان دادن احساسات خود نترسید – این می تواند به شما کمک کند تا آرامش بیشتری کسب کنید.
هرگز از زبان منفی که احساس گناه یا شرم را تشویق میکند، استفاده نکنید. متأسفانه، هنوز ننگ زیادی درباره اعتیاد وجود دارد، لذا هنگام به اشتراک گذاری داستان یا تجربیات خود، از استفاده از این نوع زبان منفی خودداری کنید.
نبایدها
هنگام صحبت در یک جلسه بهبودی، نیازی به اغراق نیست. زیادهگویی یا دروغ گفتن به هیچ کس کمک نمیکند. وقتی یک گزارش صادقانه از تجربه خود میگویید، حقیقت خود را به اشتراک میگذارید و آسیبپذیر هستید. تجربیات واقعی شما ممکن است با دیگران در اتاق جلسه نیز طنین انداز شود. دیگر اعضای انجمن پس از پایان جلسه، با شما ارتباط برقرار خواهند کرد تا در مورد موقعیت های مشابهی که از سر گذراندهاند صحبت کنند.
مبادا داستان افراد دیگر را به اشتراک بگذارید. یکی از مهم ترین نکات برای سخنرانی در یک جلسه بهبودی این است که فقط داستان خود را بگویید. اگر شخص دیگری در اتاق بخشی از سهم شماست، او را گمنام یا کاملاً از داستان خارج کنید. به هر حال در NA و AA اصل گمنامی پایه و اساس برنامه است. شما حق ندارید تجربیات دیگران را به اشتراک بگذارید.
اگر آماده نیستید مشارکت نکنید. برای کسانی که قبلاً هرگز به جلسه الکلی های یا معتادان گمنام نرفتهاند، این تصور غلط وجود دارد که حتما باید داستان خود را به اشتراک بگذارند. در واقع، هیچ کس به شما فشار نمیآورد تا حتما در جلسه صحبت کنید. اگر احساس میکنید آمادگی ندارید، نباید داستان خود را به اشتراک بگذارید. اشکالی ندارد که به این جلسات بیایید و فقط به داستان های دیگران گوش دهید.
بیشتر بخوانید
شناخت مراحل تغییر برای بهبودی پایدار
هرگز از زبان منفی که احساس گناه یا شرم را تشویق میکند، استفاده نکنید. متأسفانه، هنوز ننگ زیادی در مورد اعتیاد وجود دارد که یک انتخاب یا چیزی است که برای افراد ضعیف اتفاق میافتد. مهم است که هنگام مشارکت داستان یا تجربیات خود هرگز این نوع زبان منفی را وارد محاوره خودنکنید. میتوانید برای برخی از انتخابهایی که انجام دادهاید ابراز شرمندگی کنید، اما با درک این موضوع که اعتیاد شما را تحت تأثیر قرار داده است. به یاد داشته باشید اگر هنگام گفتن داستان اعتیاد خود احساس گناه یا سرزنش کنید، همان احساسات را به دیگران در اتاق منتقل میکنید.
به گذشته و حال نگاه کنید. قالب معمولی برای به اشتراک گذاری داستان بازیابی شما این است: چگونه بود، چه اتفاقی افتاد و اکنون چگونه است. برخی از مردم فکر می کنند که شما فقط آنچه را که در گذشته اتفاق افتاده به اشتراک می گذارید، اما نگاه به حال و آینده نیز ضروری است. بهبودی در مورد امیدهای آینده شما اشکالی ندارد. میتوانید به گذشته نگاه کنید، اما فراموش نکنید که در مورد پیشرفت خود و اهداف خود نیز سخن بگویید.
ضمن مشارکت در جلسات بهبودی، مراقب زمان جلسه باشید. همه به جلسه AA یا NA نمیآیند تا مشارکت کنند. برخی میخواهند فقط گوش دهند. با این حال، بسیار مهم است که کسانی که میخواهند مشارکت کنند، فرصتی برای این کار داشته باشند. در نتیجه، هنگام بیان داستان خود، مراقب زمان باشید. به خودتان زمان کافی بدهید تا همه چیز را از روی دوش خود بردارید، اما فراموش نکنید که دیگران نیز نیاز به وقت مشارکت دارند.
جمع بندی
مشارکت تجربه و داستان شما در جلسات بهبودی مانند جلسات معتادان گمنام یا الکلیهای گمنام بسیار ارزشمند است؛ به همین دلیل، مشارکت اعضا جزئی اساسی از برنامههای بهبودی ۱۲ قدمی است. وقتی افراد در جلسات AA یا NA داستانهایشان را بازگو میکنند، ارتباط با دیگران را تقویت میکنند و تجربیات خود را بررسی میکنند؛ از راهکارهای موفقیت و شکستهایشان یاد میگیرند. این مشارکتها، اعضای گروه را به هم متصل میکند، آنها را از تنهایی در مسیر بازیابی حمایت میکند و برای دیگران نقش الگویی دارد. مهم است که درک کنیم که به اشتراک گذاشتن داستانهایمان با دیگران نهتنها به ما کمک میکند، بلکه دیگران نیز راهنمایی میشوند. هنگامی که داستان بازیابی شخصی خود را به اشتراک میگذارید، به نکاتی که درباره بایدها و نبایدها گفتیم توجه داشته باشید.
پیامی را که یک تازه وارد نیاز به شنیدن آن دارد این است: چگونه بهبودی پیدا می کنیم، تجربه ما، چطور این کار را انجام می دهیم، چگونه قدم ها را کار می کنیم و چطور با نیروی برتر تماس بر قرار می نماییم. درباره اهمیت مشارکت در بهبودی با تازه واردان گفتگو کرده آنها را توجیه کنید. آن چه را که راجع به آن پیام نمی دهیم این است: آه و ناله های تمام نشدنی، گله و شکایت دربارهی زندگی، موفقیت یا عدم موفقیت در روابط خصوصی و جنسی، مشکل بودن امرار معاش و خرابی آبگرمکن منزل! اگر ما در حال کار کردن قدم ها هستیم و به پروردگار هم ایمان داریم، هیچ کدام از این چیزها باعث لغزش ما نخواهد شد. تازه وارد نیاز دارد بشنود چگونه میتواند وسوسه مصرف مواد را دور کند و چطور می تواند بهبودی یابد.
تحریریه مجله اعتیاد www.etiad.org/سردبیر: سپهر آذری