۵ توصیه برای کمک به عزیزی که به اعتیاد دچار است

شش سال پیش من با دخترم مکالمه‌ای را داشتم که هیچ مادر یا پدری هرگز دلش نمی‌خواهد با فرزندش داشته باشد. او بیست‌ویک ساله بود و بعد از چندین ناکامی پیاپی در زندگی‌اش، داشت خودش را در مواد مخدر و الکل غرق می‌کرد. نشانه‌های اعتیاد فرزند وحشتناک هستند. بچه‌ پویا، باهوش و کنجکاو من تبدیل به چیزی شده بود که دیگر تقریباً اصلاً نمی‌شناختم. دور میز آشپزخانه نشستیم و من برخلاف تمام غرایز مادرانه‌ام، انتخابی را پیش‌ پای او گذاشتم که یا برود در مرکز ترک اعتیاد بستری شود یا جای دیگری برای زندگی پیدا کند.

خوشبختانه، مرکز ترک اعتیاد را انتخاب کرد. و از آن زمان تا به حال دارد سخت برای بهبودی‌اش تلاش می‌کند. اما من خوب می‌دانم که سه صبح بیدار شدن از ترس اینکه عزیزت گوشه جاده غش کرده باشد، یعنی چه. با دیدن علائم اعتیاد فرزند، خانواده‌ها صدمه می‌بینند. این ترسی است که بسیاری از خانواده‌های امریکایی تجربه می‌کنند؛ در حال حاضر، بیش از بیست میلیون نفر در ایالات متحده از اختلال سوء مصرف مواد رنج می‌برند و همه‌گیری هم اوضاع را نه تنها بهبود نبخشیده که وخیم‌تر کرده است. به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC)، سال 2020 نزدیک به 93 هزار و 331 نفر از بیش‌مصرفی (اوردوز) مواد جان خود را از دست داده‌اند؛ این بالاترین شمار اوردوزهای مرگبار است که تا به حال در طول یک سال ثبت شده است.

اگر شما پدر یا مادر، شریک زندگی، فرزند، خواهر یا برادر یا دوست کسی هستید که با اعتیاد دست و پنجه نرم می‌کند، شاید در خود احساس درماندگی و سرگردانی داشته باشید. اما راه‌هایی وجود دارد که می‌توانید با کمک آنها هم از عزیزتان و هم خودتان مراقبت کنید.

به محض مشاهده نشانه‌های اعتیاد فرزندتان، اقدامات لازم را انجام دهید.

نگرانی‌هایتان را ابراز کنید

نخست، شما باید زمانی را که دوست یا عضو خانواده‌تان هوشیار است، بیابید. امیلیو آنگولو، مشاور معتبر الکل و دراگ، که کارش در یکی از مراکز ترک اعتیاد بتی فورد در کالیفرنیا برنامه‌ریزی‌ها برای خانواده‌هاست، می‌گوید: «فقط حقایق را به آنها بگویید.» اگر در جملات‌تان به جای فاعل «تو» از «من» استفاده کنید، بهتر است؛ چرا که فاعل «تو» باعث می‌شود طرف مقابل‌تان احساس کند دارید به او اتهام وارد می‌کنید و حالت تدافعی به خودش بگیرد. «به آنها بگویید، وقتی من مصرف کردم چنین اتفاقی افتاد و اینها را دیدم و متوجه شدم.»

در مورد ترک اعتیاد تحقیق کنید

بدانید که بخش زیادی از صنعت ترک اعتیاد غیرقانونی است و بسیاری از مراکز ترک اعتیاد از روش‌های غیراخلافی بازاریابی و ترفندهای گمراه‌کننده فروش استفاده می‌کنند. بنابراین مهم است که برای راهنمایی و مشاوره، سراغ مراجع معتبر بروید. تحقیق‌تان را روی مراکز «تشخیص دوگانه» متمرکز کنید که به جز خود اعتیاد به مواد، مشکلات مربوط به سلامت روح را هم که اغلب اعتیاد با خودش می‌آورد، مثل اضطراب، افسردگی، اختلال دوقطبی و اختلاش اضطراب پس از سانحه، درمان می‌کنند. چرا که بسیاری از افرادی که به اختلال سوءمصرف مواد دچارند، شرایط همایندی مرضی دارند و به همین خاطر، برای هر دو مشکل نیاز به درمان دارند تا سالمِ سالم شوند.

به خاطر داشته باشید که عزیز شما شاید برای مواجهه با مشکلش آماده نباشد. در این صورت، می‌توانید نتایج تحقیقات‌تان را نگه دارید برای زمانی که او آمادگی مواجهه با حقیقت را داشته باشد.

مهربان باشید

اعتیاد یک بیماری روحی است؛ انتخاب یا ناکامی اخلاقی نیست. عزیز شما که مبتلا به اعتیاد است، مریض است. اعتیاد به مواد یا الکل، ساختار و عملکرد مغز را عوض می‌کند. تایلر اوسترل، سرپرست پزشکی خدمات درمانی اختلالات سوء‌مصرف مواد در کلینیک مایو در روچستر و آلبرت لیِ مینه‌سوتا، می‌گوید: «در اعتیاد، بخش‌های بخصوصی در مغز را این مواد به تصرف خود درمی‌آورند. بنابراین افراد این مواد را نسبت به هر چیز دیگر زندگی‌شان در الویت قرار می‌دهند.» (به همین خاطر است که کسی که مبتلا به اعتیاد فعال است، پیش از رفتن به مهمانی یا مصاحبه شغلی مصرف می‌کند.)

تغییراتی که در مغز اتفاق می‌افتد، می‌تواند حتی بعد از توقف مصرف در فرد باقی بماند و خطر لغزش را همچنان در او نگه دارد. لیپی روی، پزشک متخصص درمان اعتیاد، می‌گوید: «بعضی‌ها لغزش را ناکامی می‌‌دانند؛ در حالی که لغزش واقعاً بخش قابل پیش‌بینی و جدانشدنی فرایند بهبودی است. ما به افرادی که مبتلا به دیابت هم هستند، هرگز نمی‌گوییم که اگر دونات بخورند، درمان‌شان شکست خورده است.»

یک سوءبرداشت متداول دیگری هم وجود دارد که می‌گوید کسی که برنامه‌ بیست‌وهشت‌روزه مرکز ترک اعتیاد را کامل پشت سر بگذارد، اعتیادش درمان شده است. اما به گفته مؤسسه ملی سوء‌مصرف مواد، بیشتر افراد دست‌کم 90 روز درمان سرپایی یا بستری‌محور نیاز دارند تا نتیجه‌ای مثبت بگیرند. اگر عزیز شما از اختلال سوء‌مصرف داروهای اپیوئیدی رنج می‌برند، آنها هم احتمالاً به درمان دارومحور نیاز دارند. داروهایی که در این نوع درمان استفاده می‌شود مثل بوپرنورفین، متادون یا نالترکسون، به مدیریت وسوسه و قطع مصرف کمک می‌کند. دکتر روی می‌گوید: «در این نوع درمان یک اعتیاد جایگزین اعتیاد دیگر نمی‌شود. این داروها معتبر و امتحان‌پس‌داده هستند.»

حد و مرز تعیین کنید

وقتی کسی غرق در اختلال سوء‌مصرف مواد است، ممکن است دروغ بگوید، نتواند در مراسم و رویدادها شرکت کند یا دست به کاری خطرناک بزند. زندگی با چنین شخصی می‌تواند دیوانه‌کننده، سخت و دلخراش باشد. به خاطر حفظ امنیت و جان خودتان هم که شده، باید در مواجهه با این افراد حد و مرز تعیین و به آنها عمل کنید.

دکتر آنگولو می‌گوید: «اعضای خانواده معمولاً حد و مرز را همچون راهی برای کنترل دیگری می‌بینند، اما حقیقت این است که حد و مرز در واقع برای حافظت از خود ماست.» به عبارت دیگر، وقتی شما حد و مرز تعیین می‌کنید، دارید دست روی رفتاری می‌گذارید که از نظرتان قابل قبول نیست.

دکتر اوسترل در این خصوص به عمل دزدی اشاره می‌کند. «شما می‌توانید با فردی که به اعتیاد مبتلاست، واضح و صادقانه بگویید که من دیگر نمی‌توانم دزدی را در خانه‌ام تحمل کنم. با چنین چیزی کنار نمی‌آیم. بنابراین، اگر داری دزدی می‌کنی، دیگر نمی‌توانی اینجا بمانی.»

شاید حتی اجازه ندهید عزیزتان در خانه شما مواد یا الکل مصرف کند. یا شاید به او بگویید که دیگر نمی‌توانید بدهی‌هایش را صاف کنید یا به لحاظ مالی از او پشتیبانی کنید (مگر برای رفتن به مرکز ترک اعتیاد.) تعیین این قبیل حد و مرز غیر قابل بحث حتی ممکن است محرکی برای شخص موردنظرتان بشود و تلنگری به او وارد کند که به دنبال کمک برود.

کمک بخواهید

تماشای عزیز در حال رنج می‌تواند ویران‌کننده باشد. دکتر آنگولو می‌گوید: «اضطراب مزمن هم به لحاظ فیزیکی به شما آسیب می‌رساند، هم ذهنی و روحی.» شما باید حتماً پی کمک برای خودتان هم باشید. مثلاً با یک روان‌درمانگر یا متخصص اعتیاد حرف بزنید، یا حتی می‌توانید به گروه‌های پشتیبانی بپیوندید. همان بودن در اطراف و کنار کسانی که مشکل شما را درک می‌کنند، می‌تواند شفابخش و قدرتمند باشد. به قول دکتر اوسترول، مثل این است که ماسک اکسیژن را اول روی صورت خودتان بگذارید، چرا که وقتی شما از خودتان مراقبت کنید، حال و وضعیت‌تان خوب است و از این رو، راحت‌تر و بهتر از عزیزتان مراقبت کنید.

ترجمه مجله اعتیاد: آزاده اتحاد

How to Help Someone You Loves Who Struggles With Addiction—5 Expert Tips