چگونه به یک الکلی کمک کنیم
چه باید گفت و چه چارهای باید اندیشید
تحریریه اعتیاد
رفتار با فرد الکلی: چگونه به یک الکلی کمک کنیم؟
برای کمک و حمایت از عزیزی که با اعتیاد به الکل دست و پنجه نرم میکند، یک رویکرد درست و یک رویکرد نادرست وجود دارد. افرادی که به الکلیسم یا سوء مصرف الکل دچارند، اغلب احساس میکنند که همیشه به الکل نیاز دارند و بدون آن نمیتوانند به طور طبیعی کار و زندگی کنند.
به این دسته باید کمک کرد که درمان شوند، زیرا الکلیسم اگر درمان نشود، میتواند بر کار، روابط و سلامت افراد تأثیر بگذارد. افزایش وزن، سیستم ایمنی ضعیفتر، فشار خون بالا، پانکراتیت (التهاب لوزالمعده)، افزایش خطر ابتلا به سرطان و آسیب کبدی از جمله اختلالات مرتبط با مصرف بیش از حد الکل است.
در رفتار با فرد الکلی، چگونگی کمک و حمایت بسیار مهمتر از نفس کمک است. چرا که اگر رویکردی نادرست در این راه به کار ببرید، عزیز یا آشنایتان را آزردهخاطر و از مسیر صحیح منحرف میکنید. بنابراین برای آنکه بدانید رویکرد درست چیست، احتیاج به نظر یک متخصص دارید. آنچه در ادامه این گزارش میخوانید راهکارها و توصیههای یک روانشناس بالینی است در این خصوص که به افراد معتاد به مشروبات الکلی چه باید گفت و چه نباید گفت.
چگونه تشخیص دهیم که فردی دارای اعتیاد الکل است؟
گاهی اوقات تشخیص بیماری الکلیسم دشوار است، زیرا ممکن است فرد با منزوی شدن و تنها نوشیدن آن را از دوستان و خانواده خود پنهان کند.
با این حال، بعضی علائم به راحتی قابل تشخیص هستند و نباید آنها را نادیده گرفت. توجه به این علائم و کمک به فرد مبتلا به اعتیاد برای درمان شدن مهم است، حتی اگر اعتیاد به الکل او خفیف باشد.
علائم اعتیاد به الکل
بعضی علائم الکلیسم {اعتیاد به الکل} عبارتند از:
♣ درماندگی از احتمال عدم توانایی در نوشیدن
♣ ناتوانی در محدود کردن مصرف الکل؛ حتی اگر تمایل داشته باشند
♣ الکل را بر کار، خانواده و دوستان ترجیح دهند
چگونه با یک الکلی رفتار کنیم؟
دکتر ایمی چیلیگیریس، روانشناس بالینی و مربی در مرکز پزشکی دانشگاه کلمبیا که متخصص در درمان اختلالات سوء مصرف مواد است، میگوید ابراز نگرانی برای زیادهروی در مصرف الکل یکی از اعضای خانواده یا یک دوست میتواند عملی بسیار محبتآمیز باشد.
دکتر چیلیگیریس میگوید: «سعی کنید زمانی که هر دوی شما برای برقراری ارتباط آماده هستید و تحت تأثیر هیچگونه موادی نیستید، به دنبال فرصتی برای ابراز نگرانی باشید. بگذارید ببیند که نگاه شما به او از سر مهربانی و بدون قضاوت است.»
او توصیه میکند برای پاسخ به سوال چگونه به یک الکلی کمک کنیم؟ منابع لازم را برای زمانی که عزیز شما آماده ورود به فرایند درمان است، در دسترس و آماده داشته باشید. حتی اگر نپذیرد، چیلیگیریس میگوید از او برای اینکه به حرفهایتان گوش کرده تشکر کنید و به او یادآوری کنید که همیشه حامیاش خواهید بود.
حمایت از کسی که در مصرف الکل دچار اختلال است می تواند به او کمک کند تا به دنبال بهبودی و هوشیاری باشد. مطالعهای در سال ۲۰۰۹ با ۲۱۰ شرکتکننده نشان داد افرادی که از حمایت شبکهای همتراز یا آشنا برخوردار بودند، بیست درصد بیشتر امکان پرهیز از مصرف در یک دوره دو ساله داشتند.
رفتار با فرد الکلی نیازمند همدلی، حمایت و رویکردی علمی است. بدون قضاوت به او گوش کنید و اطلاعات مفید درباره تاثیرات منفی الکل را ارائه دهید. محیطی حمایتگرانه فراهم کرده و نگرانیهای خود را با محبت بیان کنید.
برای درمان اعتیاد به الکل منابع زیادی وجود دارد اما مهمترین و معروفترین آنها انجمن الکلیهای گمنام است که با هدف مشترک هوشیار ماندن، پشتیبانی دوستانه و همتراز را ارائه میکند.
یک مطالعه در سال ۲۰۲۰ نشان داد که الکلیهای گمنام و سایر برنامههای دوازدهقدمی گزینه درمانی مؤثر و کمهزینهای هستند که ثابت شده است باعث پرهیز از مصرف الکل و کاهش پیامدهای مرتبط با الکل میشود.
برنامههای توانبخشی یا برنامههای درمانی حرفهای گزینهای مؤثر و البته گران برای کمک به افرادی است که با اختلال مصرف الکل دست و پنجه نرم میکنند. این برنامهها میتوانند به کسی که به اعتیاد مبتلاست کمک کنند که به سرعت هوشیار شود و اگر فردی درگیر رفتارهای مخرب خاصی باشد میتوانند مداخله لازم را انجام دهند.
در مجله اعتیاد بیشتر بخوانید
به کسی که با الکل دست و پنجه نرم میکند چه باید گفت؟
روانشناس بالینی و مربی مرکز پزشکی دانشگاه کلمبیا، چند راهکار را برای ابراز حمایت از فردی که با اعتیاد به الکل دست و پنجه نرم میکند، توصیه میکند.
«من واقعاً دوست دارم وقتی هوشیاری باهات وقت بگذرانم»
«به عزیزانتان اجازه دهید بدانند که از گذراندن وقت با او در هنگام هوشیاری لذت میبرید. نشان داده شده است که تشویق افراد به رفتارهای هوشیارانه مثبت منجر به تغییرات مثبت در او میشود. علاوه بر این، سعی کنید فعلی که در جمله میبرید «مثبت» باشد نه «منفی» (مثلاً نگویید «من خیلی بدم میآید که تو مشروب میخوری»). در حمایت از فرد مبتلا به اعتیاد، رویکرد مثبت است که مؤثر و سازنده خواهد بود.
«چطور میتوانم کمک کنم؟» یا «آیا کمکی میکند اگر…»
متخصص ترک اعتیاد چیلیگیریس میگوید: «در قالب پرسشی و درخواست، پیشنهاد کمک بدهید. به این شکل میتوانید از فرد مبتلا به اعتیاد حمایت غیرداورانه و متمرکز بر راهحل بکنید. این رویکرد شما را در برابر مشکل اعتیاد به الکل در کنار عزیزتان قرار میدهد، نه در مقابل او.»
«وقتی مشروب میخوری احساس ناراحتی و نگرانی میکنم»
دکتر چیلیگیریس میگوید: «مهم است فردی که به اختلال مصرف الکل دچار است تأثیر آن را روی خودش بداند، اما اگر میخواهید شما آن فردی باشید که این را به او میگویید بهتر است بدون سرزنش بگویید. روی احساس خودتان تمرکز کنید و بگویید «من احساس میکنم…» نگویید «تو باعث میشوی که من چنین احساس کنم…» به این شکل ارتباط مثبت بین شما اتفاق میافتد و طرف بیمار، حالت دفاعی به خود نمیگیرد.
چه چیزی نباید گفت؟
حالا به توصیههای این روانشناس بالینی در رابطه با آنچه به کسی که با الکلیسم دست و پنجه نرم میکند نباید گفت توجه کنید.
«وقتی مشروب میخوری مثل احمقها رفتار میکنی»
خانم دکتر ایمی چیلیگیریس میگوید: «اگر چنین جملهای را به فردی که مبتلا به سوء مصرف الکل است بگویید احتمالاً احساس میکند دارید قضاوتش میکنید و احساس شرمساری میکند؛ این به او انگیزه برای تغییر نمیدهد و ممکن است باعث شود زمانی که احساس میکند آمادگی صحبت درباره مشکلاتش را دارد، سراغ شما نیاید. ارتباط مثبت طبعاً مفیدتر خواهد بود.»
«تو همیشه همهچیز را خراب میکنی، تو هیچوقت عوض نمیشوی»
دکتر چیلیگیریس میگوید: «البته ناامیدی، عصبانیت و غم زمانی که عزیز شما با مصرف الکل دست و پنجه نرم میکند، طبیعی است اما به کار بردن چنین جملهای ممکن است سهواً به این معنا باشد که شما فکر نمیکنید او بتواند تغییر کند و این انگیزه او را از بین ببرد.»
«اگر به مشروب خوردن ادامه بدهی دیگر با تو صحبت نمیکنم»
چیلیگیریس ادامه میدهد: «تنبیه مفیدترین استراتژی برای تشویق تغییر در فرد مبتلا به اعتیاد نیست. فرد احتمالاً حالت تدافعی به خود میگیرد و این مسیر را به انحراف میکشاند. جز این، اگر فاصله بگیرید نمیتوانید بر رفتار او تأثیر مثبتی بگذارید.»
«برایم مهم نیست نظرت چیه، باید همین الان بروی بازپروری»
چیلیگیریس میگوید: «رویکرد صلحجویانه و مشارکتی، بیشتر افراد را به سمت درمان سوق میدهد. البته باید این را بدانیم که منظور از رویکرد صلحجویانه هیچ کاری نکردن نیست، بلکه رویکردی استراتژیک برای تحریک انگیزههای فرد و کمک به حرکت آن انگیزهها به سمت تغییر مثبت است.»
چگونه به یک الکلی کمک کنیم هوشیار بماند
رفتار با فرد الکلی باید با محبت و شکیبایی همراه شود. دکتر چیلیگیریس توصیه میکند تشویق مثبت را به شکل تأیید، تمجید، تعریف یا در آغوش گرفتن در برابر رفتارهای مثبتی که از عزیزتان میبینید، مثل هوشیاری، مراقبت از خود، آسیبپذیری، کمکخواهی و برقراری ارتباط معنادار، نشان دهید.
او میگوید تشویق مثبت میتواند به ایجاد انگیزه درونی و شکلدهی رفتار کمک کند، بنابراین مهم است که به فرد اجازه دهید بداند پاداشی که دارید به او میدهید، دقیقاً برای چیست.
این روانشناس بالینی میگوید: «دوگانگی و دمدمیمزاجی بخشی از فرایند است و احتمالاً میزان انگیزه عزیز شما ممکن است در طول این فرایند کم و زیاد شود. گاهی اوقات نادیده گرفتن رفتارها میتواند مفید واقع شود، چون توجه «منفی» میتواند خود پاداش باشد.»
خانم دکتر ایمی چیلیگیریس پیشنهاد میکند که عواقب منفی طبیعی فرایند درمان را مجاز بدانیم. درست است که دیدن تقلای عزیزتان سخت است، اما پیامدهای طبیعی، مثل ناتمام گذاشتن یک کلاس یا نرسیدن به ضرب الاجل کاری، عامل قدرتمند پیشبرنده تغییر است.
افراد زیادی در سرتاسر دنیا (در امریکا بیش از هفده میلیون نفر) با اختلال مصرف الکل دست و پنجه نرم میکنند. اگر دوستی دارید یا عضوی از خانواده که از همین مشکل رنج میبرد، آموزش خود و یافتن گزینههای درمانی میتواند به شما کمک کند منبع حمایتی برای آنها باشید.
چیلیگیریس میگوید: «یکی از بزرگترین کارهایی که میتوانید در حق عزیزی که از مشکل سوء مصرف مواد رنج میبرد بکنید، در پی آموزش بودن و حمایت است.» اگرچه شاید این کار همیشه آسان نباشد، باید با دیدگاه مثبت و صبر و حوصله به او نزدیک شوید.
این روانشناس متخصص ترک اعتیاد میگوید: «هنگام رفتار با فرد الکلی باید بدانید که تغییر زمان میبرد. پیشرفت همیشه خطی نیست؛ لغزش اغلب بخشی این فرایند درمان است.»
با توجه به اینکه این فرایند میتواند برای شما هم سخت باشد، چیلیگیریس توصیه میکند که مراقبت از خودتان را اولویت قرار دهید. اینکه به عزیزی که مبتلا به معضل اعتیاد است، مراقبت از خودتان را نشان دهید، میتواند الگویی برای زمانی باشد که او تصمیم میگیرد در خودش تغییر به وجود بیاورد.
در صورت نیاز، میتوانید با گروههایی مانند الانان Al-Anon نیز تماس بگیرید؛ برنامهای برای اعضای خانواده برای کمک به درمان افرادی که یکی از عزیزانشان با اعتیاد به الکل دست و پنجه نرم میکند. درجلسات گروههای خانوادگی الانان، اطرافیان و اعضای خانوادۀ افرادی که مشکل الکلیسم دارند، تجارب خود را به اشتراک گذاشته و یاد میگیرند که چطور اصول برنامۀ الانان که همان ١٢ قدم الکلیهای گمنام است را برای بهبودی از تاثیرات الکلیسم در زندگی خود به کار ببرند.
ترجمه مجله اعتیاد: آزاده اتحاد
افسردگی تنها دلیل الکلیسم من نبود
