آیا ویپ یا سیگار الکترونیکی به سلامت استخوانها آسیب میرساند؟
سیگار استخوانها را هم نابود میکند
هرچه تحقیقات درباره ویپ یا سیگار الکترونیکی بیشتر انجام میشود، بیشتر آشکار میشود که به آن اندازه که کارخانهداران تبلیغ میکنند جایگزینی ایمن برای سیگار نیست. تحقیقی به تازگی در همین رابطه انجام شده است که نشان میدهد سیگار و سیگار الکترونیکی هر دو استخوانها را در معرض خطر جدی قرار میدهند.
مشکلات مرتبط با سیگار الکترونیکی روزبهروز بیشتر آشکار میشود
استفاده از سیگار الکترونیکی، که معمولاً از آن با نام ویپ یاد میشود، تا حدی به لطف تبلیغاتی که آن را جایگزینی سالمتر و ایمنتر برای سیگار معرفی میکنند، رو به افزایش است.
با این حال، سال ۲۰۱۹ سازمان غذا و داروی ایالات متحده به کمپانی تولید سیگار الکترونیکی Juul به دلیل این ادعاها اخطار داد. این سازمان صاحبان این کارخانه را به آن دلیل زیر سؤال برد که برای ویپهای قلمی خود چنین تبلیغی کرده بود: «محصولات دخانیات با خطر کمتر»؛ چرا که همانگونه که امروز متخصصان امر بر آن تأکید میورزند این ادعایی جنجالی است که پژوهشهای علمی آن را تأیید نمیکند.
در واقع شواهد روزبهروز بیشتر علیه سیگار الکترونیکی میشوند. شاید سیگار و سیگار الکترونیکی برای مصرفکنندگانش در واقع انتخاب بین بد و بدتر باشد، اما شواهد و آمارهای موجود نشان میدهد که استفاده از سیگار الکترونیکی میتواند چنین خطراتی را در برداشته باشد:
بر اساس مطالعهای که در ژرونال امریکایی پریوِنتیو مِدِسین (Preventive Medicine به معنای درمان پیشگیرانه) منتشر شده است، با مصرف سیگار الکترونیکی احتمال ابتلا به آسم و بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) افزایش مییابد.
همچنین به گفتهی ژورنال اروپایی پریوِنتیو کاردیولوژی (Preventive Cardiology به معنای کاردیولوژی پیشگیرانه) احتمال ابتلا به مشکلات قلبی افزایش مییابد.
به گزارش بنیاد ریه امریکا، به دلیل وجود مواد شیمیایی خطرناک در ویپهای قلمی از جمله اکرولئین خطر احتمال ابتلا به سرطان افزایش مییابد.
آیا مصرف سیگار الکترونیکی به استخوانهای شما آسیب میرساند؟
مطالعهای که در نوامبر 2021 منتشر شد خبر از یک عارضه احتمالی دیگر ناشی از مصرف ویپ میدهد: سلامت استخوانهای ما.
به گفته مؤسسات ملی سلامت (NIH) مصرف سیگار سنتی یکی از عوامل شناختهشده خطر ابتلا به پوکی استخوان است ؛ عارضهای که استخوانها را ضعیف میکند و احتمال شکستن یا ترک برداشتن آنها را در آینده افزایش میدهد.
در همین راستا، گروهی از محققان روی بیش از 5500 بزرگسال مصرفکننده سیگار الکترونیکی مطالعه کردند که متوجه شوند آیا مصرف سیگار الکترونیکی هم همین خطر را برای سلامت استخوانها در بردارد یا خیر. نتایج مطالعات آنها نشان داد که مصرف سیگار الکترونیکی «شاید برای سلامت استخوانها مضر باشد»، حتی در افراد جوان. بر اساس نتایج این مطالعه، در افرادی که ویپ مصرف میکنند در مقایسه با آنها که نمیکنند، چهل و شش درصد بیشتر احتمال ترکبرداشتگی استخوان وجود دارد.
این تحقیق همچنین نشان داد در افرادی که هم سیگار و هم سیگار الکترونیکی مصرف میکنند، احتمال خطر ترکبرداشتگی بیشتر از سیگاریهای سنتی است.
البته محققان تأکید میکنند که این نتایج ثابت نمیکند مصرف سیگار الکترونیکی باعث شکستگی استخوانها میشود اما احتمال آن را ثابت میکند.
در مجله اعتیاد بیشتر بخوانید
سیگار الکترونیکی راه مناسبی برای ترک کامل سیگار نیست
مصرف سیگار الکترونیکی چگونه به سلامت استخوانها آسیب میرساند؟
دکتر پورنیما کومار، پروفسور پیرا دندانشناسی در دانشگاه ایالتی اوهایو بر نکتهای تأکید میکند که احتمالاً همه شما میدانید؛ سبک زندگی ما بر سلامت و فیزیولوژی بدن ما تأثیر دارد. او میگوید: «عوامل محیطی مثل مصرف سیگار، سیگار الکترونیکی و مشروب همه و همه میتواند سلامت شما را به خطر بیندازد.» عواملی همچون ژن، سن، رژیم غذایی، میزان فعالیت فیزیکی و وضعیت کلی سلامت هم تأثیرگذار است.
بنابراین، با اینکه باید تحقیقات بیشتری درباره تأثیر مصرف سیگار الکترونیکی بر استخوانبندی بدن انجام شود، شواهد محکمی وجود دارد که نشان میدهد مصرف سیگار استخوانها را تضعیف میکند. نظریه اصلی یکی از محققان مطالعه مطرحشده در این مقاله این است که سیگار الکترونیکی هم به همین شکل عمل میکند.
چگونه استخوانهای سالم به وجود میآید؟
دکتر کومار میگوید: «بهبودی استخوان شکسته با ترمیم استخوان شکسته از طریق جذب مجدد استخوان و جایگزینی استخوان تازه اتفاق میافتد. این فرایند با سلولهایی به نام استخوانکاه (osteoclasts) آغاز میشود که استخوان قدیمی و آسیبدیده را از بین میبرد.»
بعد از این مرحله استخوانسازها، یک دسته سلول دیگر، شروع میکنند به تشکیل استخوان جدید. در بدن افراد سالم این دو سلول یعنی استخوانکاهها و استخوانسازها همراه با هم کار میکنند و از طریق پروتئینها، هورمونها و سایر گذرگاههای پیامرسان با هم ارتباط برقرار میکنند. اما اگر این تعادل بر هم بخورد، ساختار و بههمپیوستگی استخوان به تدریج تضعیف میشود که خطر ترکبرداشتگی، شکستگی استخوان و عارضههای دیگری همچون پوکی استخوان را افزایش میدهد.
چگونه مصرف سیگار به سلولهای سالم استخوانی آسیب میرساند؟
به گفته دکتر کومار، مصرف سیگار باعث ایجاد التهاب میشود و نحوه ارتباط میان این سلولها با هم را تغییر میدهد. نیکوتین موجود در سیگار همچنین تولید سلولهای استخوانساز را کاهش میدهد که به گفته دکتر کومار «باعث میشود به جای استخوانسازی بیشتر استخوان از دست برود. همین بر هم خوردن تعادل است که میتواند منجر به پوکی استخوان شود. این ضعیف شدن استخوانها نه فقط نتیجه شکل جایگیری استخوانها که نتیجه میزان مواد معدنیای است که به آن رسیده است.»
سلامت استخوان در گرو دریافت میزان کافی مواد معدنی همچون کلسیم و فسفرها و ویتامین D است. نتایج تحقیقی قدیمی در ژورنال اروپایی کلینیکال نوتریشِن (Clinical Nutrition به معنای تغذیه بالینی) نشان میدهد که مصرف سیگار توانایی استخوانها در جذب این مواد ضروری را کاهش میدهد و در نتیجه توانایی بدن برای حفظ اسکلتی قوی را تضعیف میکند.
تأثیر سیگار الکترونیکی بر سلامت استخوان چیست؟
دکتر کومار میگوید: «بسیاری از عوامل تعاملی به سلامت استخوانهای فرد کمک میکنند، و به همین خاطر تشخیص تنها یک علت برای تضعیف استخوانها بسیار دشوار است. اما بر اساس این مطالعه مشاهدهای واضح است که افرادی که ویپ مصرف میکنند با سرعت بیشتری نسبت به افرادی که این کار را نمیکنند شکستگی استخوان را تجربه میکنند – و از نظر بیولوژیکی قابل قبول است که مکانیسمی مشابه سیگار کشیدن در کار باشد.»
با این حال، سؤال میلیون دلاری لزوماً این نیست که آیا مصرف سیگار الکترونیکی در مقایسه با سیگار خطری ندارد یا خیر؛ سؤال این است که آیا مصرف ویپ ایمنتر از سیگار کشیدن است.
در حالی که تحقیقات هنوز در حال انجام است – و مطالعات طولانیمدت بیشتری لازم است– نتایج تحقیقی دیگر نشان میدهد که در رابطه با سلامت استخوان تفاوت کمی بین مصرف سیگار و سیگار الکترونیک وجود دارد. این تحقیق نشان داد که قرار گرفتن در معرض نیکوتین، بدون در نظر گرفتن منبع آن، سلولهای استئوبلاست و استئوکلاست ما را مختل میکند. علاوه بر این، مواد شیمیایی طعمدهنده موجود در مایعات الکترونیکی (اغلب به عنوان آبمیوه بخار شناخته میشوند) ممکن است بر توانایی بدن برای تشکیل استخوان جدید نیز تأثیر بگذارد.
آیا بعضی افراد در معرض خطر بیشتری قرار دارند؟
سیگار کشیدن به عنوان یک عامل خطر اصلی برای تضعیف سلامت استخوان شناخته شده است – و به نظر میرسد که استفاده از سیگار الکترونیکی ممکن است به همان اندازه خطرناک باشد.
اما همانطور که دکتر کومار تأکید میکند، مصرف سیگار الکترونیکی فقط یکی از عوامل متعددی است که میتواند خطر ابتلا به بیماریهایی مانند پوکی استخوان را افزایش دهد؛ از جمله این عوامل میتوان به مصرف زیاد الکل، سطوح پایین فعالیت بدنی، رژیم غذایی عاری از مواد مغذی مانند کلسیم، فسفر و ویتامین D و رژیم گرفتن بیش از حد اشاره کرد.
اما بعضی از گروهها بیشتر مستعد ابتلا به مشکلات استخوانی هستند؛ مثلاً زنها. دکتر کومار در این باره میگوید: «سلامت استخوان به طور پیچیدهای با هورمونهای جنسی مرتبط است.» استروژن فعالیت استئوبلاست را تقویت میکند که به قوی نگه داشتن تراکم استخوان کمک میکند. به همین دلیل است که خطر شکستگی استخوان در طول زندگی برای زنان تقریباً دو برابر مردان است. طبق ژورنال Clinical Orthopedics and Related Research، سطح استروژن زنان در طول یائسگی شروع به کاهش میکند.
سن و داشتن سابقه خانوادگی پوکی استخوان نیز بیشتر، افراد را در معرض خطر قرار میدهد. گفته میشود افراد مبتلا به شرایط پزشکی خاص – مانند پرکاری تیروئید یا بیاشتهایی – یا کسانی که داروهایی مانند کورتیکواستروئیدهای طولانیمدت مصرف میکنند، در معرض خطر بیشتری برای نازک شدن استخوان هستند.
سیگار الکترونیکی با دندانهای شما چه میکند؟
در حالی که استخوان و دندان شباهتهایی مثل سفت بودن، سفید بودن و پر از کلسیم بودن دارند اما در واقع یکی نیستند. یکی از مهمترین تفاوتهایشان این است که دندانها مانند استخوانها بازسازی یا ترمیم نمیشوند.
اما تنها به این خاطر که در دندان هیچ سلول استخوانی برای تحلیل وجود ندارد به این معنی نیست که سیگار کشیدن برای دندانهای شما بیخطر است.
جان گربیک، پروفسور دندانپزشکی در مرکز پزشکی دانشگاه کلمبیا ایروین میگوید: «علاوه بر تغییر رنگ دندانها، مصرف سیگار خطر ابتلا به بیماری پریودنتال را دو تا سه برابر افزایش میدهد». بیماری پریودنتال زمانی رخ میدهد که بافت اطراف دندان شما – که شما آن را به عنوان لثه میشناسید – عفونی میشود. در موارد پیشرفته، بیماری پریودنتال باعث خونریزی لثه میشود، جویدن و غذا خوردن را دردناک میکند و میتواند منجر به از دست دادن دندان شود. طبق گفته آکادمی پریودنتولوژی امریکا، افرادی که سلامت پریودنتال ضعیفی دارند نیز در معرض خطر بیشتری برای بیماری قلبی، عفونتهای تنفسی و دیابت هستند. دکتر گربیچ در این باره توضیح میدهد: «تأثیر استفاده از سیگار الکترونیکی بر سلامت پریودنتال کمتر شناخته شده است، اما دادهها نشان میدهد که تأثیر منفی دارد».
در واقع، مطالعهای منتشرشده در iScience نشان داد که به این دلیل که مصرف سیگار الکترونیکی باعث تغییر میکروبیوم دهان شما یا تعادل باکتریها میشود، مصرفکنندگان سیگار الکترونیکی ممکن است نسبت به سیگاریها در معرض خطر عفونت بیشتری باشند.
دکتر پل اسپرینگز، متخصص پروتز در کوئینز نیویورک میگوید: «با اینکه سیگار الکترونیکی عاری از قطران گیاهی و سایر مواد سرطانزا ناشی از فرایند تخمیر تنباکو است، اما همچنان برای دندانها و لثهها خطرناک است.»
دکتر اسپرینگز میگوید: «علاوه بر ایجاد حفرهها و بیماریهای لثه، فقط گرمای تولیدشده به واسطه فرایند دود کردن سیگار الکترونیکی نیز میتواند به لثهها آسیب برساند.»
چگونه سلامت استخوان را حفظ کنیم؟
دکتر کومار میگوید یکی از مهمترین راهها برای اطمینان از سلامت طولانیمدت استخوانها، ورزش دادن آنهاست. او توضیح میدهد: «سلامت استخوان به نحوه استفاده از آن استخوان بستگی دارد. این یکی از دلایلی است که برای مثال، با از دست دادن دندان به دلیل بالا رفتن سن، شکل صورت و خط فک بعضی افراد ممکن است تغییر کند. او میگوید: «هرچه بیشتر از دندانهای خود برای جویدن استفاده کنید، ماندگاری بیشتری دارند. اگر دندان وجود نداشته باشد، استخوان فک شما به دلیل تحلیل رفتن از بین میرود.»
وجود استرس سالم روی استخوان، آن را تشویق میکند تا محتوای کلسیم بیشتری را حفظ کند و به حفظ تراکم قوی آن و همچنین ترمیم سریع سلولهای استخوانی فرسوده کمک میکند.
انجمن ارتوپدی امریکا برای پزشکی ورزشی (AOSSM) انجام تمرینات تحمل وزن مانند پیادهروی، آهسته دویدن یا حتی کارهای خانه را به مدت حداقل سی دقیقه در روز، سه تا چهار بار در هفته توصیه میکند. همچنین تمرینات مقاومتی با وزنههای آزاد، نوارهای مقاومتی یا دستگاههای وزنهدار میتوانند استخوانها را هنگام انجام تمرینات ورزشی، وقتی که حداقل دو بار در هفته استخوانها را درگیر آن تمرینات میکنید، تقویت کنند.
تغذیه هم برای سلامت استخوانها حیاتی است. گفته میشود بزرگسالان به 1000 تا 1500 میلیگرم کلسیم در روز از منابعی مانند محصولات لبنی، سبزیجات برگدار، صدفها و غذاهای غنیشده با کلسیم یا مکملها نیاز دارند.
اما بر اساس گزارشهای روماتولوژی کنونی، کلسیم برای انجام کار خود به کمک مواد مغذی مانند فسفر و ویتامین D هم نیاز دارد. گوشت حیوانات، غلات کامل، محصولات لبنی و آجیل همگی حاوی سطوح بالایی از فسفر هستند؛ بنابراین بیشتر افراد از طریق رژیم غذایی خود به مقدار کافی فسفر دریافت میکنند. با این حال، بر اساس مقالهای تحلیلی که در مجله اروپایی تغذیه بالینی منتشر شده است، ویتامین D کمی ماده مغذی پیچیدهتری است و تخمینها نشان میدهد نزدیک به چهل درصد افراد ممکن است دچار کمبود آن باشند.
ترجمه مجله اعتیاد: آزاده اتحاد