ترک اعتیاد در خانه، بله یا خیر؟
روش درمانی ترک اعتیاد در منزل
تحریریه اعتیاد
آیا ترک اعتیاد در خانه امکان پذیر است؟ در این مقاله به بررسی این موضوع میپردازیم.
از آنجا که اعتیاد یک بیماری است، درمان آن بهتر است که در یک درمانگاه و محیط تخصصی اتفاق بیفتد. هر چقدر وابستگی به مواد ساده و آسان است، ترک آن دشوار و پیچیده است. بنابراین توصیه میشود که فرایند ترک و درمان زیر نظر متخصص/ متخصصان و در محیطی مناسب و طراحیشده برای انجام این کار و به روشهای تخصصی از پیش امتحان و تثبیت شده صورت بگیرد.
به طور کلی ترک اعتیاد در خانه توصیه نمیشود.
سم زدایی در خانه
متخصصان بر این باورند که در اکثر موارد باید از سمزدایی که اولین مرحلهی ترک اعتیاد و به معنای خروج سم از بدن است، در خانه اجتناب کرد. اما برای یک عده، مثلاً آنهایی که مشکل مالی دارند و به همین خاطر امکان مراجعه به یک مرکز ترک و درمان اعتیاد را ندارند، یا آنهایی که به خاطر کار یا مراقبت از بچه معذوریت دارند، ترک اعتیاد در خانه شاید تنها گزینه باشد. البته این بستگی به نوع مواد مصرفی هم دارد. ترک بعضی از مواد در خانه میتواند عواقب مرگباری به بار بیاورد.
سمزدایی (detox) میتواند در جاهای زیادی صورت بگیرد، ترک اعتیاد در منزل شاید وسوسهکننده باشد، اما بهترین گزینه نیست. بسیاری از متخصصان درمان اعتیاد توصیه میکنند که برای حفظ امنیت فردی که دورهی بهبودی را میگذراند، سمزدایی باید زیر نظر یک گروه متخصص آموزشدیده صورت بگیرد تا دورهی ترک مصرف را از نظر درمان دارویی مدیریت کنند. برای کسی که تمایل به بستری شدن ندارد و میخواهد سمزدایی در خانه انجام دهد، درمان سرپایی هم میتواند مکمل خوبی در روشهای ترک اعتیاد در خانه باشد. از سویی، ترک مصرف بعضی از این مواد اعتیادزا به اندازهی سایرین خطرناک نیست و در صورت داشتن حامی و همراه میتواند در خانه یا یک محیط امن صورت بگیرد.
در بخش آخر این گزارش، لیست نوشیدنی مفید بعد از ترک اعتیاد را حتما مطالعه کنید.
تعیین روش درمانی ترک اعتیاد
سمزدایی در خانه تنها در صورتی که یک پزشک یا متخصص ترک اعتیاد آن را تأیید کند، امکانپذیر است. کسی که از اعتیاد به الکل یا مواد رنج میبرد، هرگز نباید ترک مصرف را بدون نظارت پزشکی انجام دهد. بنابراین اولین قدم برای شروع ترک اعتیاد در خانه مشورت با متخصصی است که ترجیحاً در درمان اعتیاد تخصص داشته باشید. این متخصص میتواند ارزیابی درستی از موقعیت شما و خطرات احتمالی به دستتان بدهد. برای تشخیص و تعیین یک برنامهی درمانی درست، این متخصص احتمالاً پرسشهایی را در رابطه با نوع مواد مصرفی، میزان، تناوب و مدت زمان مصرف، عوارض روحی و روانی (که از قبل وجود داشته یا همزمان با مصرف به وجود آمده)، پروندهی پزشکی و سلامت فیزیکی، تلاشهای پیشین برای ترک مصرف و سمزدایی و همچنین میزان حمایت در خانه مطرح میکند. پاسخهای شما به این پرسشها تعیین میکند که چه میزان و نوع مراقبت مناسب شماست.
سمزدایی در خانه فقط برای افرادی که سالماند و وابستگی فیزیکی چندانی به مواد ندارند امکان پذیر است. همچنین افرادی که مادهی مصرفیشان عموماً با عوارض خطرناک ترک مصرف مثل توهم همراه نیست، یا آنهایی که در خانه از حمایت برخوردارند و به مواد اعتیادزایی چون الکل، داروهای ایپوئیدی یا آرامبخش وابستگی شدید ندارند، ممکن است.
کسی که گزینهی ترک اعتیاد در منزل را انتخاب میکند، باید نسبت به شرایط سختی که در نتیجهی ترک مصرف ممکن است برایش پیش بیاید، آگاهی داشته باشد. متأسفانه همین شرایط سخت (و میل به فرار از آن) عامل تحریک افراد و لغزش است. چه از قبل تجربهی سمزدایی در خانه را داشته باشید چه نه، باید خودتان را آماده کنید که بدانید در بازههای مختلف زمانی در مرحلهی قطع مصرف چه اتفاقی قرار است بیفتد. با این آگاهی میتواند پیشبینی کنید که هر روز حس و حالتان چطور خواهد بود.
در مجله اعتیاد بیشتر بخوانید
ترک اعتیاد در خانه بدون درد
ترک اعتیاد در منزل بدون درد امکانپذیر نیست. برای بعضیها مثل یک کابوس تمامنشدنی است. بنابراین گذراندن این دورهی سخت در یک محیط عادی آشنا و در حضور عزیزان، در موقعیت درست، میتواند کمکحال باشد؛ البته برای حفظ و پایداری پاکی و هوشیاری روشهای درمانی حرفهایتری لازم است. ترک اعتیاد در خانه تنها برای یک سری مواد که عوارض ترک خطرناک بخصوصی ندارند، گزینه به حساب میآید. به عنوان مثال، سمزدایی از دوز پایینی از محرکهایی چون کوکائین که خطرات آنی برای سلامت فرد به همراه نخواهد داشت، اما همچنان به لحاظ فیزیکی و روحی به هر حال رنجآور خواهد بود.
در نهایت، در مرحلهی سمزدایی نیازهایی وجود دارد که فرد حتی با وجود داشتن حامی در محیط خانه قادر به برآورده کردن آنها نیست. احتمال لغزش در آنهایی که توان مقابله با عوارض و عواقب عقبنشینی را ندارند، بسیار بالاست و گاهی این بازگشت دوباره به مصرف مواد میتواند منجر به اُوِردوز و مرگشان شود. به علاوه اینکه فرد شاید توان مقابله با شدت عوارض احتمالی روحی و فیزیکی را نداشته باشد. به جز حالت تهوع و استفراغ که از عوارض عمدهی ترک مصرف است، فرد ممکن است به نارسایی قلبی، هذیان خمری (که بر اثر ترک الکل پدید میآید) و تشنج دچار شود. گفته میشود نزدیک به سی درصد افرادی که با آرامبخشها سمزدایی میکنند، با تشنجهای شدید مواجه خواهند شد. به علاوه اینکه انتخاب روش ترک اعتیاد در منزل ممکن است باعث شود فرد بعد از گذراندن مرحلهی سمزدایی فرایند درمان را ادامه ندهد. از جمله عوارض منفیای که سمزدایی بدون درمان ممکن است بر سلامت روحی فرد داشته باشد، میتوان به اضطراب، خشم و کجخلقی، افسردگی و افکار خودکشیمحور، ناامیدی، توهم و افکار متوهمانه و کژ پنداری اشاره کرد. همهی اینها میتواند فرایند ترک اعتیاد در خانه را پیچیده و سخت کند، هم برای خود فرد و هم اطرافیانش.
ترک اعتیاد در منزل چقدر طول میکشد ؟
مدت زمان سم زدایی و ترک اعتیاد در منزل کاملا بستگی به مادهی مصرفی و مدت زمانیکه این ماده مصرف میشود دارد. ترک اعتیاد در منزل برای یک مصرف کنندهی حرفهای ممکن است تا یک سال به طول بیانجامد. یک پزشک متخصص با داشتن تجربه کافی میتواند این مدت زمان را برای افراد مختلف با انجام آزامایشهای مختلف تخمین بزند.
روشهای ترک اعتیاد
بسیاری برای تعدیل و کاهش عوارض ناخوشایند ترک مصرف از داروهای نگهدارندهای مثل بوپرنورفین استفاده میکنند. سمزدایی همراه با مصرف دارو حتی در صورت ترک اعتیاد در منزل باید با تجویز و طبق دستور پزشک مصرف شود. چرا که احتمال افراط در مصرف این داورها بدون نظارت پزشکی برای آنهایی که ترک اعتیاد در خانه را انتخاب میکنند، به مراتب بیشتر است. لازم به ذکر است که زیادهروی در مصرف این داروها در فرایند سمزدایی میتواند مشکلات بیشتری را به بار آورد.
شناخت تمام عوامل احتمالی تحریک فرد که ممکن است در فرایند سمزدایی در خانه پیش بیاید، ضروری است. یکی از معایب ترک اعتیاد در خانه محیطی است که در آن قرار میگیریم. از پیدا کردن جایی که باید دارو را از آن تهیه کرد، گرفته تا حضور دیگران در خانه میتواند برای فرد مشکل ایجاد کند. بنابراین نیاز است که پیش از آغاز فرایند سمزدایی یک برنامهی کاربردی اساسی برای مدیریت هر یک از این مشکلات احتمالی در نظر داشت.
در نهایت، کمک خواستن از اهمیت زیادی برخوردار است. باید پذیرفت که نمیشود این کار را به تنهایی انجام داد. بنابراین اگر برنامههایتان را با یک دوست نزدیک یا یک عضو خانواده که مورد اعتمادتان است، در میان بگذارید، کمک بسیاری به خودتان و دیگران خواهید کرد. البته نمیتوانید و نباید که وظیفهی این کار را بر گردن آنها بیندازید، اما این افراد میتوانند در زمانی که اوضاع وخیم میشود، کمکهای قدرتمندی باشند. کسی که میخواهد چنین نقشی را برای دوست یا عضو خانوادهی مبتلایش انجام دهد، باید پیش از آغاز فرایند ترک مصرف با پزشک یا متخصص بیمار صحبت کند تا متوجه شود دقیقاً چه کارهایی باید انجام دهد و چه وظایفی را باید بر عهده بگیرد. همچنین با مادهی مصرفی بیمار و اثرات و عوارض ترک آن آشنا باشد؛ تا بداند در فرایند ترک چه اتفاقاتی قرار است بیفتد یا ترک اعتیاد در منزل چقدر طول میکشد. او همچنین باید بداند که پزشک یا متخصص ناظر بر جریان ترک مصرف چه داروهایی را برای بیمار تجویز میکند و اطمینان حاصل کند که در خانه هیچ اثری از مادهی مصرفی فرد نباشد که تحریک نشود.
نوشیدنی مفید بعد از ترک اعتیاد
بعد از ترک اعتیاد، افراد با احساسات ناخوشایندی مانند اضطراب و بیقراری مواجه میشوند. برای مدیریت این وضعیت، مشاوره روانشناختی، تکنیکهای آرامشبخشی، تغذیه سالم و فعالیتهای ورزشی توصیه میشود. همچنین، نوشیدنیهایی مثل دوغ میتوانند به بهبود وضعیت روحی و جسمی کمک کنند.
شیر به دلیل داشتن پروتئین، کلسیم، و ویتامینهای D، A و B12، به بازسازی و تقویت عضلات و استخوانها کمک کرده و انرژی و سیستم ایمنی بدن را پس از ترک اعتیاد تقویت میکند. مصرف متعادل شیر میتواند قدرت بدنی را بهبود بخشد. آب انار میتواند کمبود ویتامینهای C و B را پس از ترک مواد مخدر جبران کرده و مشکلات گوارشی را بهبود بخشد. انار به تامین ویتامینها و تقویت رودهها کمک میکند. دمنوش زنجبیل با خواص آنتیباکتریال، سمزدایی، بهبود کلیه و کبد، و رفع تهوع میتواند در دوران ترک اعتیاد مفید باشد.
خستگی و خوابآلودگی از علائم رایج پس از ترک اعتیاد هستند که به دلیل تغییرات مغزی و اختلالات خواب رخ میدهند. افراد ممکن است با مشکلات خواب و افت انرژی مواجه شوند که تمرکز را کاهش میدهد. بازگشت به روال خواب منظم و استراحت کافی کمککننده است. یکی از نوشیدنیهای مرسوم برای رفع خستگی و خوابآلودگی پس از ترک اعتیاد، قهوه است. روزی یک یا دو فنجان قهوه کافی است و بیشتر از آن توصیه نمیشود.
لیست نوشیدنیهای مفید بعد از ترک اعتیاد
آب: برای بهبود کمآبی بدن
آبمیوههای طبیعی
چای سبز
آب پرتقال: برای کاهش اضطراب
دمنوش بابونه: برای بهبود اضطراب
گل گاو زبان: آرامش میدهد
مصرف مایعات مناسب در دوران ترک اعتیاد با بهبود مشکلات گوارشی و حفظ شادابی، از میل شدید به مصرف مجدد جلوگیری میکند.
نویسنده: آزاده اتحاد