معنای روشن، دقیق و درست بهبودی چیست؟
بهبودی بیشتر یک فرایند است نه هدف
تحریریه اعتیاد
.یک متخصص ترک اعتیاد به نام ویلیام وایت معنای دقیق بهبودی پس از ترک اعتیاد را توضیح میدهد
بهبودی، یک فرآیند است که در آن مصرف یا وابستگی به مواد مخدر یا الکل قطع شده و با تغییرات اساسی در افکار، زندگی، و سلامتی کلان ارتقا مییابد. پس از بهبودی، تغییراتی در فرد ایجاد میشود که به وی اجازه میدهد با سلامتی، رفاه، و آرامش زندگی کند، همچنین فرد تواناییهای بالقوه خود را به دست میآورد.
در این مقاله با تعریف دقیق از بهبودی امیدواریم بتوانم افرادی را که به خاطر مصرف زیاد الکل و/یا سایر مواد مخدر از مشکلات جدی رنج میبرند، راهنمایی و کمک کنیم.
معنای دقیق بهبودی
بهبودی یک اصطلاح پزشکی است که برای توصیف بازیابی سلامت افراد بعد از یک آسیب روحی روانی یا بیماری به کار برده میشود. ما معمولاً از بهبودی یک فرد از حمله قلبی حرف میزنیم، و این به خوبی نشان میدهد که اصطلاح «بهبودی» دو کاربرد رایج دارد. وقتی افراد از حملهای حاد جان سالم به در میبرند، یک هفته بعد از بیمارستان مرخص میشوند و خیلی زود کار خود را از سر میگیرند، ما میگوییم که مرحله بهبودیشان دارد خوب پیش میرود. معنی دوم را زمانی به کار میبریم که با افرادی مواجه میشویم که بعد از یک حمله قلبی وارد یک برنامه ذهنآگاهی/کاهش استرس برای سلامت قلب میشوند، وزن زیادی را از دست میدهند، رژیم غذایی خود را تغییر میدهند تا از مصرف چربیهای ناسالم دوری کنند و دارو مصرف میکنند تا کلسترولشان پایین بیاید، کلسترولشان پایین بیاید، ورزش میکنند، فشار خونشان را کنترل میکنند، مصرف سیگار را کنار میگذارند و مصرف الکل را با کسانی که به رغم حمله قلبی سبک زندگیشان را عوض نمیکنند، کم میکنند.
درباره معنای دقیق بهبودی، این تعریف دوم طی یک فرایند اتفاق میافتد و نه یک شب، فرایندی مشکلات تحتانی حمله قلبی را حل میکند، بنابراین سطحی از سلامت را در فرد حفظ میکند که آسیبپذیری او را در برابر یک حمله قلبی دیگر پایین میآورد. این سطح عمیقتر بهبودی نیاز به آن دارد فرد از انکار این حقیقت که سالها عادات ناسالم در زندگی منجر به حمله قلبی در او شده است، دست بکشد. بهبودی از اعتیاد هم مستلزم یک فرایند طولانیمدت مشابه است که پیشنیاز اولیهاش دست کشیدن از انکار فرد معتاد نسبت به بیماری خود است و ایجاد تغییری تمامعیار در سبک زندگی.
ویلیام وایت، که یک متخصص اعتیاد است، بعد از همایشی در بنیاد بتی فورد در سال 2006، مقاله بسیار درخشانی را درباره معنی دقیق بهبودی در اعتیاد جدی به الکل و/یا سایر مواد مخدر نوشت. هر کلمه تعریفی که او از این اصطلاح ارائه کرده است، با دقت انتخاب شده تا طیف وسیعی از افراد در بهبودی را شامل شود، تا بر این نکته تأکید کند که بهبودی بیشتر یک فرایند است نه هدف و نشان دهد که بهبودی چیزی بیشتر از تلاش برای رسیدن به هوشیاری است، که شامل یک سری نقاط عطف قابل سنجش میشود که هم غیرانتزاعی است و هم وابسته به نگرش. در تعریف وایت از بهبودی آمده است:
بهبودی تجربهای (یک فرایند و وضعیتی مستمر) است که افراد، خانوادهها و اجتماعاتی که از مصرف شدید الکل و سایر مواد مخدر آسیب دیدهاند و با مشکلات حاد مواجهند، پشتوانههای داخلی و خارجی را به کار میگیرند تا به طور داوطلبانه این مشکلات را حل کنند، آسیبهای ناشی از مشکلات مربوط به سوءمصرف مواد را درمان کنند، به طور فعالانه آسیبپذیری ادامهدار خود در برابر چنین مشکلاتی را کنترل کنند و یک زندگی سالم، کارآمد و معنادار را در پیش گیرند.
این تعریف بهبودی بر چند کاربرد تقریباً مشخص از این اصطلاح اطلاق میکند: 1.بهبودی به عنوان تجربه زیسته افراد و خانوادهها، 2.تجربه بهبودی به عنوان شبکه ارتباطی در اجتماعات بهبودی، 3.بهبودی به عنوان نتیجهای که دانشمندان و افرادی که مسئول بررسی و سنجش سیستمهای درمان سلامت رفتاری هستند، میتوانند آن را ارزیابی کنند، 4.بهبودی به عنوان یک هدف/چشمانداز برنامهریزیشده و معیار سنجش مسئولیتپذیری.
وایت با تعریف روشن بهبودی به عنوان یک تجربه در واقع دارد بر ماهیت شخصی و انفرادی آن تأکید میکند. هر کس تجربه بهبودی را با توجه به سابقه، سن، جنسیت، فرهنگ، باور و سایر ویژگیهای خود فیلتر میکند. عدهای لحظات دگرگونکننده حادی را تجربه میکنند، در حالی که شاید اکثریت روند تدریجیتری را در بهبودی تجربه کنند.
بهبودی نیازمند دگرگونی عمیق در دیدگاهها، باورها و رفتار فرد مبتلا به بیماری است
در مجله اعتیاد بیشتر بخوانید
شناخت مراحل تغییر برای بهبودی پایدار
باورهای بنیادی افراد میتواند منجر به اعتیاد شود
چگونه مصرف الکل چرخه خواب و بیداری را مختل میکند
وایت در مورد معنای دقیق بهبودی با تأکید بر اینکه تعریف او از بهبودی به کسانی اطلاق میکند که از مشکل حاد سوءمصرف الکل و مواد رنج میبرند، در واقع دارد موضع الکلیهای گمنام را میپذیرد که بسیاری از افراد (آنها که «الکلی واقعی» نیستند که بیشتر مصرفکنندگانی با مشکلات کمتر هستند) شاید تغییراتی را بسته به وضعیتشان در طی فرایند بهبودی اعمال میکنند تا هر گونه مشکل ناشی از مصرف الکلشان بدون نیاز به یک برنامه بهبودی حل شود. بهبودی، به تعریف وایت، فرایندی ضروری برای کسانی است که به معنای واقعی کلمه به لحاظ روانی، جسمانی و روحی از اعتیاد حاد رنج میبرند.
دگرگونی عمیق در دیدگاهها، باورها و رفتار
آسیبهای ناشی از اعتیاد به بیش از یک نفر ضربه میزند. کل خانواده و اجتماعاتی که درگیر بیماری اعتیاد هستند، در روند این بیماری آسیب میبینند و نیازمند درمان هستند. بهبودی فقط به معنای دیگر به خود و دیگران آسیب نزدن نیست. حضور در جلسات برای درمان آسیبها در عین اعتیاد فعالانه بخش جدانشدنی از جلوگیری از احتمال لغزش است از طریق کاهش شرمی که فرد در به رسمیت شناختن آسیبی که بر اثر بیماریاش به خودش و اطرافیان وارد کرده است.
وایت با دعوت افراد در فرایند بهبودی به استفاده از پشتوانههای داخلی و خارجی در واقع دارد به این حقیقت اشاره میکند که هر دوی این منابع برای کمک به بهبودی افراد لازمند. هیچکس صرفاً با تکیه با قدرت اراده خود نمیتواند از بیماری اعتیاد بهبودی پیدا کند. یک تعهد درونی به بهبودی کافی نیست. تعهد درونی لازم است اما تنها زمانی کارآمد خواهد بود که با کمک بیرونی همراه باشد، چه این کمک از سوی دیگر افراد درون برنامه بهبودی باشد، چه افراد متخصص یا ارتباطات منحصربهفرد خود شخص با نیروهای معنوی. بهبودی مستلزم بیرون آمدن از خلوتگزینی خودخواسته برای تکیه بر دریافت پشتوانه از تجربه، امید و محبت دیگری است.
وایت با اشاره به این مفهوم که بهبودی باید داوطلبانه باشد (یعنی به اجبار مقامات قانونی یا در نتیجه برآورده کردن خواستههای اعضای خانواده بر خلاف میل فردی نباشد) دارد بر این نکته تأکید میکند که بهبودی نیازمند دگرگونی عمیق در دیدگاهها، باورها و رفتار فرد مبتلا به بیماری است. نفرت، سرزش، بهانهجویی و انکار باید به خواسته خود فرد کنار گذاشته شود و آن بستر روحی و روانیای را که مستعد بروز اعتیاد است، از بین ببرد و آن بستر لازم برای رسیدن به بهبودی را به وجود بیاورد. بهترین الگو برای چگونه ایجاد کردن این دگرگونی عمیق را میتوان از طریق برنامه دوازده قدمی پیدا کرد که تجربه اعضای اولیه الکلیهای گمنام را ثبت کرده است.
ترجمه مجله اعتیاد: آزاده اتجاد
منابع:
[i] \\White, W. (2007) Addiction recovery: Its definition and conceptual boundaries. Journal of Substance Abuse Treatment, 33, 229-241.
https://www.naadac.org/assets/2416/whitewl2007_addiction_recovery.pdf