پرخوری هم يک نوع اعتياد است
اما هرکسی که چاق است لزوما دچار اين بيماری نیست
تحریریه اعتیاد
پرخوری بیاختیار در برخي افراد ميتواند اعتياد تلقي شود و استفاده از شيوههاي سنتي درمان اعتياد براي آنها اثربخش باشد. علل چاقي بسيار پيچيده و فردی هستند اما پيداست که پرخوری مزمن نقش بنيادي در اين زمينه ايفا ميکند.
وقتي رفتار پرخوری بهصورت بياختيار درميآيد و خارج از کنترل فرد ميشود غالبا اعتياد به غذا ناميده ميشود. براساس گزارش جديد پزشکي، اين برچسب مناقشه زيادي در ميان متخصصان ايجاد کرده است.
دکتر «والري تيلور»، پروفسور همکار در روانپزشکي و علوم عصب رفتاري در دانشگاه «مکمستر» کانادا که خود متخصص چاقي است همراه با همکارانش اين بحث را مطرح کردهاند که اعتياد به غذا در برخي افراد ممکن است واقعا وجود داشته باشد. در اينصورت اين مقوله بايد در برنامه ريزي مربوط به چاقي و کاهش وزن مورد نظر قرار گيرد.
اعتیاد به غذا، خارج از اراده و کنترل
غذاهای چرب و ناسالم مثل سیگار اعتیادزا هستند!
سایت انجمن پرخوران گمنام ایران: www.oair.ir
اعتياد به غذا اختلالي است که با مشغوليت فکري با غذا مشخص ميشود. پرخوری بياختيار يکي از انوع اعتياد به غذاست که منجر به افزايش وزن و چاقي ميشود اما هرکسي که چاق است لزوما دچار اين بيماري نيست و نيز اگرچه افرادي که دچار اين مشکل هستند معمولا با افزايش وزن و چاقي روبرو ميباشند اما افراد با وزن عادي نيز ممکن است دچار اين مشکل شوند.
درمانهايي که بطور سنتي براي رفع اعتياد به پرخوری به کار ميروند ميتوانند در تنظيم مسئله مربوط به وزن و چاقي نيز مفيد واقع شوند.
اعتیاد به غذا
«تيلور» و همکارانش مينويسند: «مفهوم اعتياد يک مفهوم پيچيده است و ترسيم ويژگيهاي آن بحث زيادي را به بار آورده است. عليرغم فقدان آمار دقيق در اين زمينه، محققان متفق القولند که فرايند چاقي دربردارنده الگوي خوردن بياختيار است که حتي با وجود اثرات منفي آن بر سلامتي فرد و پيامدهاي اجتماعي متعاقب آن همچنان وجود دارد.»
در اين زمينه اعتياد به غذا ميتواند با ساير رفتارهاي اعتيادآميز همانند موادمخدر يا مصرف داروها اعتیادآور مقايسه شود.
به عبارت ديگر همان طور که اعتياد به موادمخدر موجب ايجاد «تحمل» ميشود و يا با متوقف کردن مصرف آنها نشانههاي «کناره گيري» در فرد ايجاد ميشود چاقي نيز با اين نشانهها همراه است. مفهوم «تحمل» در مصرف موادمخدر يا موادغذايي به معناي افزايش تدريجي مقدار مصرف آن ماده براي دستيابي به حالت نشئگي و يا سيري است. از طرف ديگر وقتي فرد از ادامه مصرف آن ماده مخدر خودداري کند و يا در اين مورد به شروع رژيم غذايي بپردازد، نشانه هاي «کناره گيري» مانند تغييرات خلقي در او نمايان ميشود. اين نشانهها و برخي از نشانههاي ديگر اعتياد حتي در برخي از افراد چاق که تحت عمل جراحي معده قرار گرفتهاند نيز ديده ميشود.
آیا اعتیاد به پرخوری قابل درمان است؟
«تيلور» و همکارانش مينويسند: مفهوم اعتياد نقش اراده آزاد و انتخاب فردي را انکار نميکند اما موجب درک عميقتر چگونگي کشمکش برخي افراد چاق با اين مشکل خود ميشود. نويسندگان از بررسي خود نتيجه ميگيرند که درمانهايي که بطور سنتي براي رفع اعتياد به کار ميروند ميتوانند در تنظيم مسئله مربوط به وزن و چاقي نيز مفيد واقع شوند. نويسندگان بر اين باورند که ذهنيت کنوني که در مورد افراد چاق وجود دارد و با نوعي«سرزنش» همراه است بايستي مورد بازبيني قرار گيرد. آنها مينويسند که اگرچه دانش پزشکي هنوز پرخوري بياختيار را يک اعتياد تلقي نميکند اما ما نميتوانيم شواهدي را ناديده بگيريم که نقش آسيب پذيري زيستي و عوامل برانگيزاننده محيطي را نشان ميدهند.
نشانههاي اعتیاد به پرخوری و پرخوری بي اختيار عمدتا عبارتند از:
– خوردن بدون کنترل زماني که فرد از نظر جسمي گرسنه نيست.
– خوردن با سرعت بيشتر از معمول.
– خوردن در تنهايي که ناشي از خجالت يا شرم يا احساس گناه ناشي از پرخوري.
– مشغوليت ذهني در باره وزن بدن.
– تاريخچه فردي از نوسانات وزن.
– افسردگي يا نوسانات خلقي.
– آگاهي از اينکه الگوهاي خوردن غيرطبيعي است.
– افزايش سريع وزن يا شروع ناگهاني چاقي.
– کاهش شديد تحرک که مربوط به افزايش وزن و نيز تاريخچهاي از رژيم هاي غذايي متفاوت غيرموفق.
– کم خوردن در جمع همراه با حفظ وزن بالاي بدن.
– عزت نفس پايين و احساس نياز به خوردن بيشتر و بيشتر مواد غذايي.
– پرخوري بي اختيار ميتواند مشکلات جدي مانند کلسترول بالا، ديابت، بيماري قلبي، فشارخون و حتي افسردگي در فرد ايجاد کند.
گفتني است تحقيقات نشان ميدهند که اعتیاد به پرخوری کاملا با مشاوره و شيوههاي درماني قابل درمان است و تقريبا 80درصد کسانيکه در جستجوي کمک تخصصي برميآيند کاملا درمان ميشوند و يا کاهش قابل ملاحظهاي در نشانههايشان ايجاد ميشود.