زندگی در زمان حال

بزرگان درباره زندگی در زمان حال چه می‌گویند؟

«فقط یک زمان است که اهمیت دارد: اکنون! این مهمترین زمان است چون تنها زمانی است که روی آن قدرت داریم.» — لئو تولستوی

«من هیچوقت نمی‌توانم به آینده فکر کنم. خودش به زودی می‌رسد.» — آلبرت انیشتین

«راز سلامت جسم و فکر این است که نه بخاطر گذشته غصه بخوریم و نه بخاطر آینده نگران باشیم، بلکه هوشمندانه و صادقانه در زمان حال زندگی کنیم.» — بودا

«ما روزها را به یاد نمی‌آوریم، لحظه‌ها را به خاطر می‌سپاریم.» – چزاره پاوزه

زندگی را نمی‌توان در گذشته یا آینده زندگی کرد، بلکه تنها می‌توان در «لحظه» زندگی کرد. اگر واقعاً به خودمان اجازه بدهیم که در لحظه و همه متعلقاتش زندگی کنیم، گنجی ارزشمند و ابدی از آن ما خواهد بود؛ همین لحظه است که با آغوش باز من را به سوی خود فرا می‌خواند.

لذت بردن از زمان حال و بی‌توجهی به گذشته و عدم نگرانی درباره آینده، یک توانایی درونی است‌ که نیاز به تمرین دارد. بعضی افراد دائماُ به گذشته و کارهایی که در گذشته انجام داده‌اند فکر می‌کنند و درگیر این موضوع هستند که کاش کارهایی را انجام نمی‌دادند یا جور دیگری عمل می‌کردند. برخی دیگر هم تمام مدت به این فکر می‌کنند که چه اتفاقی در آینده برایشان می‌افتد. آینده زمان دیگری است که وقتی برسد، آن را زندگی می‌کنیم و تا زمانی که فرا نرسیده، نباید نگرانش باشیم. تنها «حالا» است که وجود دارد. 

زیستن در زمان حال

متاسفانه ما در فرهنگی زندگی می کنیم که بر روی «حالا»، تأکید نمی‌کند. می‌گویند برای آینده، صرفه جویی کنید؛ به فکر فردا و آینده خودتان باشید؛ برای زمان بازنشستگی خودتان، نقشه بکشید. ما همیشه زمان حال را فدای آینده می‌کنیم. با این طرز تفکر، نه تنها از شادی امروز دور می‌شویم، بلکه از احساس نشاط و شادی خودداری می‌کنیم. در حقیقت، خوشحال بودن ما، به فردا موکول می‌شود و این قضیه برای سلامت روح مفید نیست.

ما بعضی‌هامان زمان را با فکر بیش از اندازه به ناکامی‌های گذشته و فرصت‌های از دست رفته هدر می‌دهیم. از آنجا که گذشته از دسترس ما خارج است، نمی‌توانیم چیزی را که اتفاق افتاده، تغییر دهیم. اما این قدرت را داریم که شکل نگاه‌مان به حال را عوض کنیم. می‌توانیم با رسیدن به این درک آغاز کنیم که مشکلات گذشته واقعاً درس‌های خوبی به ما داده است.

با زندگی در زمان حال من امروز و هر روز می‌توانم آدم جدیدی باشم. گذشته نمی‌تواند مرا کنترل یا محدود کند، اما بدون شک از درس‌هایش استفاده می‌کنم.

این‌که ندانم در آینده چه اتفاقی رخ خواهد داد مرا آشفته می‌کند. من دوست دارم موقعیت‌ها برایم قابل پیش‌بینی باشند و وقتی این‌طور نیست اضطرابی را که به درونم رخنه می‌کند احساس می‌کنم. ذهن من در برخورد با ناشناخته‌ها دست به پیش‌بینی اتفاقات آینده می‌زند. اضطراب باعث می‌شود این پیش‌بینی‌ها غالبا منفی باشند و این خود باعث افزایش اضطراب می‌شود و چرخه‌ی معیوبی شکل می‌گیرد.

در هر صورت، کنترل داشتن بر زندگی خیالی واهی است. من نمی‌توانم آنچه را که برایم اتفاق می‌افتد کنترل کنم، اما می‌توانم با روشی مثبت با اضطراب روبرو بشوم.

 زندگی کردن در زمان حال چندان ساده نیست. ممکن است درگیر گذشته و آینده شوید، ولی هیچ اشکالی ندارد. فقط کافی است آن را تشخیص داده و خیلی زود خودتان را از آن بیرون بکشید. همین باعث می‌شود حالتان بهتر و‌ آرام‌تر شود. در این مورد هم مثل بقیه چیزها، کمال‌گرایی باعث ایجاد اضطراب و خودخوری می‌شود. پس سعی کنید کم‌کم خودتان را به این سبک زندگی کردن عادت دهید و زیاد سخت نگیرید. مهم این است که پشتکار داشته باشید و به تدریج کمتر و کمتر به عادت‌های سابقتان برگردید.

در مجله اعتیاد بیشتر بخوانید

غذاهای خوب برای ترک اعتیاد و دوران پاک

تاثیر شرم و خجالت در افسردگی و اعتیاد

نیروی حال اکهارت تول

احتمالاً نوشته‌های زیادی درمورد زندگی کردن در زمان حال و اینکه چطور می‌تواند کمکتان کند، خوانده‌اید. یکی از کتاب‌هایی که به اهمیت زندگی در زمان حال اشاره می‌کند، کتاب «نیروی حال» اکهارت تول است.  اکهارت تول اعتقاد دارد تنها چیزی که شما برای بهتر شدن حال‌تان به آن نیاز دارید، تغییر نگرش به زندگی‌تان است. در حال زندگی کن! اکهارت تول اعتقاد دارد این ذهن شماست که شما را در زنجیره‌ی افکار منفی نسبت به گذشته یا آینده اسیر کرده‌ است. قضاوت نسبت به اتفاقاتی که برایتان پیش آمده‌ است، خیال‌پردازی و نگرانی از آینده‌ای که در راه است، استرس و هیجانات روحی، همه‌ی کاری است که ذهن ما انجام می‌دهد و تنها این زمان حال ماست که به آن اهمیتی نمی‌دهد: «هوایی را که به درون بدن تو وارد و خارج میشود احساس کن. لحظه‌ی حال تنها واقعیتی است که باید با آن مواجه شوی، تو همواره با لحظه‌ی حال طرف هستی، نه آینده، تو هرگز با آینده طرف نمی‌شوی.»

همه چیز زنده است، خورشید، زمین، سیاره‌ها، حیوانات، انسان‌ها همه این‌ها مراتب ظهور آگاهی‌اند. خداست که خود را در صورت‌های گوناگون پدیدار می‌سازد…

از کتاب نیروی حال/ اکهارت توله

زندگی در لحظه حال چیست؟

من از گذشته‌ام درس گرفته‌ام، نه به این خاطر که درست، خوب یا کامل بود، نه، به این خاطر که به من این قدرت را داد که حالم را در دستان خودم بگیرم. با رها کردن و بازگشتن آن بخش‌هایی از من که زندانی زندان عاطفی و روحی‌ام هستند، می‌توانم به اکنون دسترسی داشته باشم. حالا به خودم اجازه می‌دهم که لحظه را دریابم.

زمان اصلا چیز خوبی نیست، زیرا پنداری است باطل. آنچه که تو خوب و با ارزش می‌دانی، زمان نیست بلکه چیزی است بیرون از زمان، لحظه حال است که واقعا ارزش دارد.

هر لحظه نسبت به گذشته بمیر، تو به گذشته احتیاجی نداری فقط هنگامی به گذشته رجوع کن که در ارتباط با لحظه حال باشد.

نیروی حال و کمال هستی را احساس کن حضور خود را احساس کن.

هوایی را که به درون بدن تو وارد و خارج میشود احساس کن.

لحظه حال تنها واقعیتی است که باید با آن مواجه شوی، تو همواره با لحظه حال طرف هستی، نه آینده، تو هرگز با آینده طرف نمی‌شوی.

آیا تا کنون به آسمان پر ستاره و بی منتهای شب نگاه کرده‌ای؟ آیا با دیدن آن همه شکوه و جلال و آرامش حیرت نکرده‌ای؟

آیا تا کنون حقیقتا به صدای جویبار در دل کوه گوش سپرده‌ای؟ یا به صدای آواز خوش پرنده در یک غروب تابستانی آرام؟

هشیاری نسبت به این چیزها، مستلزم خاموشی ذهن است. باید برای یک لحظه کوله بار شخصی دغدغه‌ها، گذشته و آینده، و همه دانسته‌های خود را زمین بگذاری.

در غیر این صورت، نگاه می‌کنی، اما نمی‌بینی، گوش می‌سپاری، اما نمی‌شنوی. حضور کامل تو لازم است.

در یکی از وعده‌های برنامه دوازده‌قدمی الکلی‌های گمنام آمده: «ما نه افسوس گذشته 

را می‌خوریم و نه از آینده می‌ترسیم.» نه گذشته و نه آینده نباید بر افکار و اعمال امروز ما تأثیر بگذارد.

زندگی در زمان حال ابتدا دشوار است. ظاهراً افکار و ذهن ما متوقف نخواهد شد. ما برای لذت بردن از وقت خود مشکل داریم. هر وقت متوجه می‌شویم افکار ما بر چیزی که همین حالا اتفاق می‌افتد، متمرکز نیست، می‌توانیم دعا کنیم و از خداوندی مهربان برای رهایی از افکار درونی خود کمک بخواهیم. اگر افسوس گذشته را می‌خوریم، امروز با تغییر شیوه زندگی خود در صدد جبران برمی‌آییم؛ اگر از آینده واهمه داریم، امروز با احساس مسئولیت زندگی می‌کنیم.

نتیجه گیری

زندگی کردن در لحظه یا زندگی در زمان حال به معنی آن است که با تمام حواس خود، هشیار و آگاه به همین الان باشیم. این به معنی آن است که به گذشته فکر نکنیم یا در آن ساکن نشویم و نیز مضطرب و نگران آینده نباشیم.

توجه بیش از حد به آینده و اظهار پشیمانی از تجربه‌های تلخ گذشته، سبب می‌شود از زمان حال خود غافل شویم و بعد از گذشت چند سال یا یک عمر، فکر کنیم که زندگی خود را تلف کرده‌ایم و چقدر ساده می‌توانستیم از زمان حال خود در عین عبرت گرفتن از گذشته، لذت ببریم.

برای داشتن یک زندگی باکیفیت و سالم و لذت بردن از لحظه های آن باید مهارت زیستن در زمان حال را یاد گرفت.

۳ راه برای زندگی کردن در زمان حال

آمدن به زمان حال و زندگی کردن در آن چند روش دارد که می‌توانید چند مورد از آن را امتحان کنید تا ببینید کدام برای شما موثرتر است. اینها سه مورد از روش‌های محبوب ما هستند:

روی تنفستان تمرکز کنید، این را قبلاً هم ذکر کردیم. مقالات مختلفی درمورد تکنیک تنفس عمیق هست که می‌توانید به آن مراجعه کنید.

روی چیزهای درستی که مقابلتان است تمرکز کنید: از حواستان استفاده کنید. نگاهی به دوروبرتان بیندازید. ببینید چه چیزهایی اطرافتان وجود دارد که درست و بی‌مشکل هستند. به صداهای اطرافتان گوش کنید. پارچه لباس‌هایتان را لمس کنید و روی حسی که به شما می‌دهد تمرکز کنید. حتی می‌توانید روی نور آفتاب تابستانی یا باران پاییزی و حسی که روی پوستتان ایجاد می‌کند تمرکز کنید.

انرژی دیگران را دریافت کنید: اگر کسی را می‌شناسید که بیشتر از دیگران در زمان حال زندگی می‌کند، انرژی او را بگیرید. اگر چنین کسی را نمی‌شناسید، توصیه می‌کنیم به سی‌دی‌های افرادیکه در این رابطه حرف می‌زنند، گوش کنید. البته خواندن این دست کتاب‌ها هم خوب است ولی گوش دادن حس بیشتر و بهتری ایجاد می‌کند.