کلینیک الکل مرکز ملی مطالعات اعتیاد

اعتیاد به الکل سومين علت شايع مرگ و مير و درد و رنج (مورتاليتی و موربيديتی) در جهان است. در آمريکا  يک سوم تصادفات رانندگی و دو سوم تصادفات رانندگی آخر شب و نيز دو سوم قتل ها تحت تاثير الکل اتفاق می افتد.

در فرانسه که 10 درصد نيروی کار کشور در صنايع مرتبط با توليد و توزيع الکل کار می کنند، 10 درصد کل مرگ و مير نيز مربوط ب عوارض مصرف الکل است و 30 درصد تخت های بيمارستانی نيز در اشغال مشکلات مرتبط با مصرف الکل است.

مصرف طولانی مدت الکل عوارض قلبی، فشار خون بالا و مشکلات کبدی ايجاد می کند. مصرف الکل در زنان باردار سندرم الکل جنينی ايجاد می کند که شايع ترين علت عقب ماندگی ذهنی قابل پيشگيری در کشورهای صنعتی است.

چه کسی الکلی است؟

دکتر جان اوينگ از دانشگاه کارولينای شمالی ابزار چهار گزينه ای را برای تشخيص الکليسم طراحی کرد که بطور بين المللی پذيرفته شده است. اين ابزار شامل چهار سوال است که اگر کسی به حداقل دو سوال آن پاسخ مثبت دهد الکلی محسوب می شود. اين پرسشنامه براساس حرف اول کلمات کليدی سوالات، پرسشنامه CAGE ناميده می شود.

سوال اول: آيا تا کنون احساس کرديد که لازم است نوشيدن الکل را کم کنيد؟

سوال دوم: آيا تاکنون ديگران شما را به دليل نوشيدن الکل مورد انتقاد و سرزنش قرار داده اند؟

سوال سوم: آيا تاکنون به خاطر نوشيدن الکل دچار احساس پشيمانی يا احساس گناه شده ايد؟

سوال چهارم: آيا تاکنون شده است که سر صبح برای آرام کردن خود يا برای خلاص شدن از حال بد الکل بنوشيد؟ (به اصطلاح برای باز کردن چشم eye opener می گويند)

برای کمک به يک الکلی چه بايد کرد؟

اول- اگر بيمار هنوز به درگيری خود با الکل بصيرت ندارد، لازم است با کمک يک مشاور حرفه ای (پزشک، روانشناس، پرستار يا مددکار اجتماعی) به مرور تاثير الکل در زندگيش پرداخته شود و با مواجه کردن وی با ترازنامه هزينه و فايده مصرف الکل، متقاعد شود که نياز به درمان دارد. این کار “مصاحبه تشویقی” (Motivational Interview) ناميده می شود.

دوم- اگر کسی دچار “وابستگی به الکل” شده باشد معمولاً برای قطع مصرف الکل نياز به سم زدايی (Detox) دارد زيرا علائم ترک الکل اغلب شديد و در مواردی خطرناک هستند. سم زدايی الکل بايد زير نظر يک پزشک انجام شود و گاهی  ضروری است بيمار در بيمارستان بستری شود.

سوم- طولانی ترين مرحله درمان پيشگيری از بازگشت (Relapse prevention) است. در همه وابستگی ها بخش زيادی از بيماران دچار بازگشت به مصرف (عود يا Relapse) می شوند. در يک پايش 6 ماهه، 3/2 بيماران و در يک پايش يک ساله 80% درصد بيماران پس از درمان دچار عود شده بودند.

بنابراين رها کردن بيماران پس از سم زدايی معمولاً باعث بازگشت آنها به الکل می شود.

---

کلينيک الکل مرکز ملی مطالعات اعتياد (INCAS) در مرداد ماه 1393 با هدف
آموزش تيم درمانی و ارائه درمان استاندارد به بيماران دچار الکليسم تاسيس شد

---

“پيشگيری از عود” شامل اقدامات زير است:

آموزش بيمار و خانواده راجع به فرآيند درمان و نحوه ارتباط با تيم درمانی آموزش بيمار و خانواده اش راجع به چگونگی مواجهه با شرايطی که باعث مصرف می شوند (خشم، غم، وسوسه، درد و …)

تشخيص و درمان اختلالات روانپزشکی (اختلالات خلقی، اختلالات اضطرابی، اختلالات شخصيت و …)

اصلاح باورهای غير منطقی که زمينه ساز مصرف الکل هستند و آموزش مهارت های رفتاری که قدرت “نه گفتن” به الکل را به فرد می دهد. (درمان شناختی- رفتاری CBT)

شرکت در گروه های خودياری (همچون الکلی های گمنام AA) که با مشارکت در تجربه های بيماران بهبود يافته و حمايت روانی از بيمار به تداوم پاکی (پرهيز Abstinence) کمک می کند.

ضرورت راه اندازی کلينيک الکل در ایران

نتايج مقدماتی مطالعات , حاکی از شيوع بالاتر از مقادير پيش بينی شده اختلالات مصرف الکل در کشورمان می باشد. با توجه به اين امر و در راستای سياست های وزارت بهداشت اولين کلينيک درمان اعتياد به الکل- جهت ارائه خدمات روانپزشکی و روانشناختی و درمان مشکلات سوء مصرف و وابستگی الکل- در مرکز ملی مطالعات اعتياد (INCAS) راه اندازی شد.

کلينيک آموزشی درمان وابستگی به الکل

کلينيک الکل مرکز ملی مطالعات اعتياد (INCAS) در مرداد ماه 1393 با هدف آموزش تيم درمانی و ارائه درمان استاندارد به بيماران دچار الکليسم تاسيس شد.

اولين گروهی که در اين کلينيک آموزش می بينند دستياران تخصصی روانپزشکی هستند ولی به تدريج اين کلينيک و مجموعه درمانگاه آموزشی مرکز مطالعات اعتياد، دوره های عملی (کارورزی) درمان وابستگی به الکل و مواد را برای پزشکان، روانشناسان داوطلب راه اندازی خواهد کرد.

در حال حاضر پذيرش اوليه بيماران وابسته به الکل دوشنبه هر هفته از ساعت 12-9 صورت می گيرد.

منبع: مرکز ملی مطالعات اعتیاد